- •Донецкий национальный университет
- •Тема 2.
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 3.
- •C. De puellis
- •D. De Diana et Minerva
- •E. De Attica
- •F. De silvis nostris
- •Пословицы и поговорки
- •Образец склонения прилагательных первой группы на us, a, um
- •Упражнения
- •A.Lupusinfabulis
- •B. Arma Romanorum
- •C. De Italia antiqua
- •Слова к текстам занятия
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 5.
- •А. De Neptuno, Mercurio, Aesculapio
- •B. De Germanis
- •D. Duo muli
- •Пословицы и поговорки
- •B. In villa
- •Пословицы и поговорки
- •A. De Romulo et Remo
- •Vir, I m мужчина b. De Romanorum antiquorum deis
- •C. De perfidia punita
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 8.
- •Classis vocalis
- •Classis mixta
- •Упражнения
- •A. De historia Romana
- •B. De Romanis
- •C. De homine
- •D. De civitate nostra
- •E. Arx Capitolina
- •F. De animalibus
- •H. De Gracchis
- •Пословицы и поговорки
- •Гай Юлий Цезарь «Записки о Галльской войне» Gaius Iulius Caesar. Commentarii de bello Gallico.
- •Тема 9.
- •Третье склонение прилагательных. Причастие настоящего времени изъявительного наклонения действительного залога.
- •Declinatio tertia adiectivorum.
- •Participium praesentis activi (p.P.A.).
- •Образец склонения причастия настоящего времени действительного залога
- •A. De Hannibale
- •C. De arte libraria Romae
- •E. De lupo esurienti
- •F. De Bucephalo
- •G. De Scythia
- •Пословицы и поговорки
- •Invadere нападать
- •B. De exercitu Romano
- •C. De magistratibus Romanorum
- •D. Cimbri et Teutoni
- •F. Hannibalis lepidum sed acerbum dictum
- •Exercitus, us m войсько
- •Оrnatus, a, um украшенный ostendo, ndi, ntum, ere показувати
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 11. Прошедшее время совершенного вида
- •A. De servis Romanorum
- •B. Descriptio Romae antiquae
- •C. De Daedalo
- •D. Iuppiter et ranae
- •E. Formica et columba
- •F. De bello Gallico initio
- •Пословицы и поговорки
- •B. Hercules et Apollo
- •C. De Prometheo
- •D. Theseus et Ariadna
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 13. Супин. Причастие прошедшего времени совершенного вида страдательного залога. Страдательный залог времен системы перфекта. Спряжение глаголов в системе перфекта страдательного залога
- •Упражнения
- •A. De causa belli Troiani
- •Слова до тексту
- •B. De obsidione Alesiae
- •Слова до тексту
- •C. Quomodo cena praeparatur
- •D. Quomodo cena praeparatur
- •E. De erroribus Ulixis
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 14. Gradus comparationis adiectivorum. Степени сравнения прилагательных.
- •Особенности образования сравнительной и превосходной степеней
- •Упражнения
- •A. De regno Persarum
- •B. De varietate morum
- •C. Gentes Italiae
- •Словарь к текстам
- •Пословицы и поговорки
- •Gaudeamus
Тема 2.
Морфология. Части речи.
Имя существительное. Первое склонение. Глагол «быть»
Nomen substantivum.
Declinatio prima substantivorum. Verbum “esse”.
Образец склонения существительных 1 склонения
casus singularis pluralis
Nom. terr-a terr-ae
Gen. terr-ae terr-arum
Dat. terr-ae terr-is
Acc. terr-am terr-as
Abl. terr-a terr-is
Voc. terr-a terr-ae
Esse (Praesens indicativi)
Sing. Plur.
1. sum sumus
2. es estis
3. est sunt
Упражнения
Просклоняйте имена существительные первого склонения:
terra, ae f земля; historia, ae f история; scientia, ae f знание; natura, ae f природа; patria, ae f родина; stеlla, ae f звезда; silva, ae f лес; forma, ae f форма; vita, ae f жизнь; insula, ae f остров.
Определите падежные формы:
scientiarum, incolae, formas, naturae, patriis, silvarum, stellis, terras, historia, vitam.
Переведите текст на русский язык, определив формы существительных, их падеж и число.
a. Varia
Europa est terra. Asia est terra. Europa et Asia sunt terrae. Sicilia est insula magna. Britannia est insula magna. Sicilia et Britannia insulae magnae sunt. Aqua bestiis et plantis necessaria est. Gloria Romae antiquae magna est. Mea patria magna et clara est. In silvis variae plantae sunt. Scientia potentia est. Incolae insularum plerumque nautae sunt.
b. De Italia
Lingua Latina est lingua antiqua. Italia est terra Europae et patria linguae Latinae. Roma est in Italia. Lingua Latina est lingua poetarum Romae antiquae. Multis pugnis et multis victoriis Roma clara est.Sicilia est magna insula Europae inter Italiam et Africam. In ora Siciliae est Aethna. Nota est audacia nautarum Romanorum. Roma clara est doctrina et litteris.
Словарь к текстам занятия
аntiqua древняя
aqua, ae f вода
Asia, ae f Азия
audacia, ae f отвага
bestia, ae f животное
Britannia, ae f Британия
clara известная
doctrina, ae f наука
est вот, быть
et и
Europa, ae f Европа
gloria, ae f слава
in в
incola, ae m житель
insula, ae f остров
inter между
lingua, ae f язык
litterae, arum f литература
magna большая
mea моя
multus,a,um многий
nauta, ae m моряк
necessaria необходимая
nota известная
ora, ae f побережье
patria, ae f родина
planta, ae f растение
plerumque в основном
poeta, ae m поэт
potentia, ae f сила
pugna, ae f сражение
Roma, ae f Рим
scientia, ae f наука
silva, ae f лес
terra, ae f земля
varia различная
victoria, ae f победа
Пословицы и поговорки
Alter ego. Второе я, мой двойник.
Aurora musis amica Аврора – музам подруга. Кто рано встает, поэтому бог дает.
Bis dat, qui cito dat. Дважды дает тот, кто быстро дает.
Cum tacent, clamant. Молчание – знак согласия (Цицерон).
Dum spiro, spero. Пока дышу, надеюсь.
Inter nos. Между нами.
Per se. В чистом виде.
Sine ira et studio. Без гнева и пристрастия (Тацит об изложении исторических событий).
Terra incognita Неведомая земля; неизведанная область знания.
Тема 3.
Глагол. Настоящее время изъявительного наклонения действительного залога. Повелительное наклонение.
Verbum. Praesens indicativi activi. Imperativus.
Praesens indicativi activi
I II IIIa IIIb IV
sing. l. mut-o tene-o col-o capi-o audi-o
2. muta-s tene-s col-i-s capi-s audi-s
3. muta-t tene-t col-i-t capi-t audi-t
pl. l. muta-mus tene-mus col-i-mus capi-mus audi-mus
2. muta-tis tene-tis col-i-tis capi-tis audi-tis
3. muta-nt tene-nt col-u-nt capi-u-nt audi-u-nt
Упражнения
1. Проспрягайте глаголы в изучаемом времени:
porto, are – нести
deleo, ere –разрушать
mitto, ere – посылать
reperio, ire – находить
2. Установите формы глаголов, объясните, как они образованы, переведите на русский язык:
educo,narrat,vocant,dicitis,colit,audiunt,vincimus,gignunt,muniunt,erudio,habent.
3. Переведите тексты на русский язык, определив глагольные формы (установите их спряжение, число, лицо).
a. Musca et asina
Musca in cauda asinae sedet et asinam vituperat: “Quam tarde procedis! Debes properare!” Tum asina respondet : « Minae muscae non terrent asinam, sed timeo aurigam. Auriga sedet in sella, pertica dirigit et verberat asinam !» .
b. De deabus
Vesta dea familiae est. Feminae et puellae deae aras dedicant et coronis rosarum ornant. Diana est dea silvarum, praeterea dea lunae est. Diana sagittаs habet. Sagittis Diana bestias silvarum necat. Minerva est dea pugnarum et item litteris amat. Non solum incolae Italiae, sed etiam incolae Graeciae Minervam amant et Minervae aras aedificant.
aedifico, are строить
amo, are любить
ara, ae f жертвенник
asina,ae f ослица
auriga, ae f погонщик
bestia, ae f животное
cauda, ae f хвост
corona, ae f венок
dea, ae f богиня
debeo, ere быть должным
dedico, are почитать
Diana Диана
dirigo, ere направлять
et и
familia, ae f семья
femina, ae f женщина
habeo, ere иметь
in в, на
incola, ae m житель
item также
litteraе, arum f литература
luna, ae f луна
minae, arum f угрозы
Minerva Минерва
musca, ae f муха
neco, are убивать
non solum, sed etiam не только, но и
orno, are украшать
pertica,ae f кнут
praeterea кроме того
procedo, ere продвигаться, ходить
propero, are спешить
puella, ae f девочка
pugna, ae f сражение
quam как
respondeo, ere отвечать
rosa , ae f роза
sagitta, ae f стрела
sed но
sedeo, ere сидеть
sella, ae f седло, стул
silva, ae f лес
tarde поздно, медленно
terreo, ere страшить
timeo, ere бояться
tum тогда
verbero, are бить, погонять
Vesta Веста
vitupero,areпорицать