igpb_ekzamen

ПЫТАННІ ДА ЭКЗАМЕНА

па курсе «ГІСТОРЫЯ ДЗЯРЖАВЫ І ПРАВА БЕЛАРУСІ»

1. Прадмет гісторыі дзяржавы і права Беларусі, яго асаблівасці і задачы.

2. Гістарыяграфія гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Праблемы айчыннай гісторыка-прававой навукі (прычыны і перыяд узнікнення дзяржаўнасці на тэрыторыі Беларусі, паходжанне назваў “Беларусь”, “Літва”, канцэпцыі ўтварэння Вялікага Княства Літоўскага і інш.).

3. Дзяржавы на тэрыторыі Беларусі ў ІХ–ХІІ стст. Грамадскі і палітычны лад. Службовыя асобы.

4. Права старажытных беларускіх дзяржаў і яго асноўныя рысы. Адлюстраванне звычаёвага права ў пісаным заканадаўстве.

5. Міжнародныя пагадненні і васальныя дагаворы – крыніцы старажытнага беларускага права.

6. Утварэнне Вялікага Княства Літоўскага. Фарміраванне тэрыторыі дзяржавы. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае ўладкаванне ў ХIII–ХVI стст.

7. Дзяржаўны лад Вялікага Княства Літоўскага ў ХIII–ХVI стст. Вышэйшыя органы дзяржаўнай улады. Службовыя асобы цэнтральнай адміністрацыі.

8. Мясцовыя органы дзяржаўнай улады ў Беларусі ў ХIII–ХVI стст.

9. Органы кіравання ў гарадах Беларусі ў ХIII–ХVI стст. Магдэбургскае права ў гарадах Беларусі.

10. Крэўская ўнія Вялікага Княства Літоўскага з Польшчай. Востраўскае пагадненне (гісторыка-прававая характарыстыка: прычыны заключэння, сутнасць, значэнне, наступствы).

11. Віленска-Радамская і Гарадзельская ўніі (гісторыка-прававая характарыстыка).

12. Клас феадалаў і саслоўе шляхты ў Беларусі ў ХІV–ХVІІ стст.

13. Прававое і сацыяльнае становішча сялян Беларусі. Змены ў прававым і сацыяльным становішчы сялян на працягу ХVІ –ХVІІІ стст.

14. Прававое і сацыяльнае становішча гараджан Беларусі ў ХІV–ХVІІІ стст.

15. Люблінская ўнія (гісторыка-прававая характарыстыка).

16. Берасцейская царкоўная ўнія (гісторыка-прававая характарыстыка).

17. Міжнародныя сувязі і дагаворныя адносіны Вялікага Княства Літоўскага з суседнімі дзяржавамі ў ХV–ХVІІ стст.

18. Палітыка-прававая думка ў Беларусі ў ХІІ–ХVІ стст.

19. Прававая сістэма Вялікага Княства Літоўскага ў ХІV–ХV стст. Крыніцы права.

20. Агульназемскія граматы (прывілеі) – крыніцы права Вялікага Княства Літоўскага.

21. Абласныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.

22. Валасныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.

23. Граматы беларускім гарадам на Магдэбургскае права (сутнасць, змест, значэнне). Крыніцы Магдэбургскага права.

24. Судзебнік Казіміра 1468г.: крыніцы, структура, змест.

25. Статут Вялікага Княства Літоўскага 1529г.: крыніцы, структура, змест, значэнне.

26. Статут Вялікага Княства Літоўскага 1566г.: прычыны распрацоўкі, важнейшыя палажэнні і асноўныя змены ў параўнанні з Статутам 1529г.

27. Статут Вялікага Княства Літоўскага 1588г.: распрацоўка, прыняцце, новыя нормы і важнейшыя палажэнні, значэнне.

28. Канстытуцыйнае права Вялікага Княства Літоўскага.

29. Развіццё крымінальнага права Вялікага Княства Літоўскага ў ХV–ХVІ стст.

30. Агульная характарыстыка грамадзянскага права Вялікага Княства Літоўскага.

31. Асноўныя палажэнні працэсуальнага права Вялікага Княства Літоўскага ХV–ХVІІ стст.

32. Шлюбна-сямейнае права Беларусі ў Х–ХVІІ стст. Сацыяльна-прававое становішча жанчын.

33. Судовая рэформа ХVІ ст. у Вялікім Княстве Літоўскім. Склад і кампетэнцыя новых судоў.

34. Цэнтральныя судовыя ўстановы ў Вялікім Княстве Літоўскім. Галоўны суд (Трыбунал).

35. Замкавыя (гродскія) суды ў Беларусі.

36. Мясцовыя суды для шляхты: склад, кампетэнцыя, значэнне.

37. Суды для гарадскога насельніцтва Беларусі ў ХІІІ–ХVІІ стст.

38. Суды для сялян Беларусі.

39. Развіццё палітыка- прававой думкі ў Беларусі ў ХVІІ–ХІХ стст.

40. Дзяржаўны лад Рэчы Паспалітай. Сойм і яго дзейнасць.

41. Дзяржаўна-прававое становішча Вялікага Княства Літоўскага ў складзе Рэчы Паспалітай.

42. Генрыхавы артыкулы. Пакта канвента.

43. Спробы правядзення рэформаў у Рэчы Паспалітай у другой палавіне ХVІІІ ст. Першы падзел Рэчы Паспалітай ў святле міжнароднага права.

44. Чатырохгадовы сойм Рэчы Паспалітай і яго заканадаўчыя акты. Канстытуцыя Рэчы Паспалітай 1791 г.

45. Таргавіцкая канфедэрацыя. Другі падзел Рэчы Паспалітай.

46. Паўстанне 1794 г. і трэці падзел Рэчы Паспалітай. Прычыны распаду Рэчы Паспалітай.

47. Сістэматызацыя права Беларусі ў першай палавіне ХІХ ст. Праект Зводу мясцовых законаў заходніх губерняў.

48. Прававое становішча насельніцтва Беларусі пасля далучэння да Расійскай імперыі. Русіфікатарская палітыка царызму. Закрыццё Віленскага ўніверсітэту.

49. Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі ў канцы ХVІІІ – пачатку ХІХ стст. Органы ўлады, мясцовага кіравання і суда.

50. Скасаванне прыгоннага права ў Беларусі. Рэформа мясцовых органаў.

51. Судовая рэформа 1864 г. і асаблівасці яе правядзення ў Беларусі.

52. Земская рэформа 1864 г. і асаблівасці яе правядзення ў Беларусі.

53. Беларусь у пачатку ХХ ст. Дзейнасць беларускіх нацыянальных арганізацый. Лютаўская рэвалюцыя ў Расіі і яе значэнне для Беларусі.

54. Усталяванне савецкай улады ў Беларусі. Абласны выканаўчы камітэт Заходняй вобласці і фронту. Савет народных камісараў Заходняй вобласці.

55. Спробы ажыццяўлення «права нацый на самавызначэнне» ў Беларусі. Усебеларускі з’езд (кангрэс) 1917 г.

56. Брэст-Літоўскі мірны дагавор. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Устаўныя граматы.

57. Першы з’езд Кампартыі Беларусі. Дзяржаўна-прававое значэнне яго пастаноў. Вызначэнне тэрыторыі Беларускай Савецкай Рэспублікі.

58. Першы ўрад Беларускай ССР і яго Маніфест.

59. Першы з’езд Саветаў Беларусі. Дэкларацыі з’езда.

60. Першая Канстытуцыя Беларускай ССР.

61. Літоўска-Беларуская ССР: утварэнне, дзейнасць, ліквідацыя.

62. Аднаўленне Беларускай ССР у 1920 г. Дэкларацыя аб незалежнасці ССРБ.

63. Другі з’езд Саветаў Беларускай ССР. Дапаўненні да Канстытуцыі БССР.

64. Дзяржаўна-прававыя адносіны Беларускай ССР з РСФСР і іншымі савецкімі рэспублікамі. Дагаворы паміж БССР і РСФСР. Рыжскі мірны дагавор.

65. Утварэнне дзяржаўнага апарата ў БССР у 1921–1922 г.г. Уваход БССР у склад СССР.

66. Палітыка нацыянальна-дзяржаўнага будаўніцтва ў БССР.

67. Вяртанне ў склад Беларускай ССР усходніх раёнаў Беларусі.

68. Судовая органы Беларусі ў 1920 – 1930-я гг.

69. Крымінальнае і крымінальна-працэсуальнае права Беларускай ССР у 1920-1930-я г.г.

70. Грамадзянскае і грамадзянска-працэсуальнае права Беларускай ССР у 1920-1930-я г.г.

71. Канстытуцыя Беларускай ССР 1927 г. (прычыны прыняцця, змест). Вышэйшыя і мясцовыя органы ўлады.

72. Парушэнні законнасці ў Беларусі ў 1920 – 1950-я гг. (прычыны і сутнасць). Дзейнасць НКУС, органаў пракуратуры і суда.

73. Канстытуцыя Беларускай ССР 1937 г: прычыны прыняцця, агульная характарыстыка. Змены ў сістэме і кампетэнцыі органаў дзяржаўнай улады.

74. Мясцовыя органы кіравання і самакіравання на тэрыторыі Заходняй Беларусі ў 1921–1939гг. Прававое становішча насельніцтва. Канстытуцыі Польскай дзяржавы 1921 і 1935 гг.

75. Пачатак Другой сусветнай вайны і разгром Польскай дзяржавы. Утварэнне часовых органаў народнай улады ў Заходняй Беларусі ў 1939г.

76. Народны (Нацыянальны) сход Заходняй Беларусі і яго дзяржаўна-прававыя акты. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з БССР і стварэнне органаў савецкай улады ў заходніх абласцях Беларускай ССР.

77. Савецкая дзяржава і права ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны. Нямецкі акупацыйны рэжым у Беларусі. Партызанскі рух.

78. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкай акупацыі і адбудова дзяржаўнага апарата БССР.

79. Беларуская дзяржава і права ў пасляваенны перыяд. Змены ў дзяржаўным апараце. Пашырэнне правоў рэспублікі ў канцы 50-х – пачатку 60-х гг. ХХ ст.

80. Беларуская дзяржава і права ў 60-я – 80-я гг. ХХ ст. Кадыфікацыя заканадаўства.

81. Канстытуцыя Беларускай ССР 1978 г: прычыны прыняцця, агульная характарыстыка.

82. Узнаўленне знешне-палітычнай дзейнасці Беларускай ССР. Удзел БССР у стварэнні ААН.

83. Міжнародная дзейнасць Беларускай ССР у 50 – 80-я гады ХХ ст.

84. Абвяшчэнне дзяржаўнага суверэнітэту БССР і распад СССР. Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце БССР.

85. Утварэнне СНД. Дзяржаўна-прававыя сувязі Рэспублікі Беларусь з Расіяй і краінамі бліжняга замежжа. Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі ад 8 снежня 1999 г.

86. Пераход Рэспублікі Беларусь да дзяржаўнай самастойнасці. Рэарганізацыя дзяржаўных органаў. Змены ў канстытуцыйным праве ў 1990-я г.

87. Актывізацыя міжнароднай дзейнасці Рэспублікі Беларусь у канцы ХХ ст.

88. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г.: прычыны распрацоўкі, гісторыя прыняцця, агульная характарыстыка. Змяненні і дапаўненні да Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, прынятыя на рэспубліканскім рэферэндуме 24 лістапада 1996 г.

89. Актывізацыя грамадска-палітычнай дзейнасці ў Рэспубліцы Беларусь у 1990-я г. Стварэнне і дзейнасць палітычных партый.

90. Развіццё права Рэспублікі Беларусь у канцы ХХ ст. Кадыфікацыя заканадаўства.