Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

алеуметтану

.pdf
Скачиваний:
87
Добавлен:
18.02.2016
Размер:
767.62 Кб
Скачать

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

С. СЕЙФУЛЛИН атындағы ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

АБДИЛЬДИНА Х. С., САДЫКОВА Т.М., ПАНГАЛИЕВА Ж.Қ.

ӘЛЕУМЕТТАНУ

пәні бойынша оқу - әдістемелік кешені

Астана, 2012

1

C.Сейфуллин атындағы

«Бекітемін»

Қазақ агротехникалық университеті

Басқарма тӛрағасының

оқу-әдістемелік кеңесінде

бірінші орынбасары

қарастырылып қабылданған

_________Әбдіров А.М.

« » ___

_____ 2012 ж.

«__» _________ 2012ж.

Пікір жазған:

Амед Хайдар Алфи - философия кафедрасының аға оқытушысы, ф.ғ.к. Авторлары: Абдильдина Х.С., Садыкова Т.М., Пангалиева Ж.Қ.

«Әлеуметтану» пәніне арналған оқу-әдістемелік кешені Астана, 2012ж. - 102бет.

ПОӘК аннотация: «Әлеуметтану» пәніне арналған бұл оқуәдістемелік кешен қоғам ӛміріндегі күрделі құбылыстар мен процестерді және әлеуметтанулық теориялардың мәнін түсінуге кӛмектеседі. Сонымен қатар, әлеуметтану ғылымының шығуы мен дамуы, жалпы әлеуметтанулық теориялардың негізгі бағыттары, әлеуметтанулық зерттеулердің әдіс-тәсілдері және қазіргі кездегі дін әлеуметтануы, жастар әлеуметтануы т.б. мәселелер қарастырылады.

Философия кафедрасының отырысында 2012 жылдың « » наурызында қаралып, басылымға ұсынылған, № хаттама

Әдістемелік комиссияның отырысында 2012 жылдың « » сәуірінда қаралып, басылымға ұсынылған, № хаттама

©«С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ» АҚ

©Абдильдина Х.С., Садыкова Т.М., Пангалиева Ж.Қ.

2

Мазмұны

 

Кіріспе......................................................................................................

4

Әлеуметтану пәні бойынша пән бағдарламасы (силлабус)...........

5

Әлеуметтану пәні бойынша дәрістер кешені..................................

25

Әлеуметтану пәні бойынша семинар тапсырмалары...................

77

Әлеуметтану пәнінен СӚЖ тапсырмалары....................................

83

Әлеуметтану пәні бойынша негізгі түсініктер (глоссарий)..........

89

Студенттің білімін тексеруге арналған тест тапсырмалары......

.92

Қолданылған әдебиеттер тізімі........................................................

101

3

Кіріспе

Әлеуметтану пәні бойынша оқу-әдістемелік кешенде дәрістер тезисі, семинар сабағының жоспары, семинар сабағына дайындыққа арналған сұрақтар, оқытушының жетекшілігімен студенттердің ӛздік жұмысының сабақ жоспары, курс бойынша жазбаша жұмыс тақырыптары, ӛзін-ӛзі бақылаудың тестілік тапсырмалар мазмұнын құрайды.

Әлеуметтік философияның нақты кӛрінісі болып табылатын әлеуметтану курсының басты міндеті – жастардың санасында қазіргі заманғы қоғамды танудың негізін қалыптастыру, болашақ мамандардың әлеуметтанулық ой-ӛрісін дамытып, қоғамда болып жатақан әлеуметтік мәселелерді дұрыс түсінулеріне кӛмектеседі.

Әлеуметтану пәні маманды әлеуметтік-гуманитарлық дайындау үрдісінде маңызды рӛл атқарады. Ол жоғары білікті қызметкерді – экономикалық іс-әрекет түрін, соған сәйкес әлеуметтік рӛлді таңдай алатын қоғамдық үрдістердің субъектісі ретінде қалыптасуына жағдай туғызады.

Әлеуметтану әлеуметтік-экономикалық міндеттерді орындауға арналған әлеуметтік қорларды анықтауға үйретеді, әлеуметтанушының тәжірибелік дағдысын – әлеуметтік-экономикалық іс-қимыл зерттеушісі ретінде қалыптастырады.

Әлеуметтік, гуманитарлық, психологиялық ӛлшемдер жүйесіндегі нарықтық қатынастарды білуге теориялық жағдай жасайды және экономикадағы адами факторды кӛрсетеді.

Қоғамның ӛзара байланысын және дамудың әлеуметтікэкономикалық мәселелерін сараптауға байланысты қолданбалы, тәжірибелік дағдылар мен біліктерді анықтайды.

Әлеуметтанулық фактілерді жинау, талдау және сараптаудың негізгі әдістерін меңгеру және экономикада әлеуметтанулық зерттеу жүргізу дағдысын қалыптастырады.

4

Силлабус құрылымы

Оқытушы туралы мәлімет

Философия кафедрасы – 0815; тел. 38-40-01 Кафедрада болатын уақыты – сабақ кестесіне сәйкес.

2.Пән туралы мәлімет Әлеуметтану пәні, 2-несие, дәріс-15 сағ., семинар сабақтары15сағ., СОӚЖ15 сағ., СӚЖ-45 сағ.

Оқу уақытын бӛлу

Сем

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Бар

естр

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

лығы

апта

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

лары

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Дәріс

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

15

тер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Прак

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

15

тика

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

СОӚЖ

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

15

СӚЖ

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

45

Бар

6

6

6

6

6

6

6

6

6

6

6

6

6

6

6

90

лығы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.Курстың пререквизиттері – Философия, Қазақстан тарихы, Мәдениеттану.

4.Курстың постреквизиттері - Құқық негіздері, Саясаттану.

5.Курстың қысқаша мазмұны:

Жоғары оқу курсына әлеуметтанудың енуі жалпы әлеуметтік және эмпирикалық бағыттар негізінде қоғамдық және әлеуметтік оқиғаларды зерттеуді қалыптастырады, соның нәтижесінде студенттердің тұлғалық мінез-құлқын және мәдениетін жетілдіреді. Міндеттері:

-Қоғамның әлеуметтік саласындағы теориялық мәселелерді ашу;

-Қазақстандағы әлеуметтік ӛмірдің ерекшелігін зерттеуге және ол туралы пікір айта білуге үйрету;

-Қоғамдық ӛмір заңдылықтарын шешуге және маңыздылығын түсінуге кӛмектесу.

Күтілетін нәтижелер:

Студент оқу және ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасауға дағдыланады; Студент ғылыми сӛйлеу, реферат және баяндама жазуды ӛз бетімен меңгере алады; Студент ғылыми мәселелермен жеке, ӛз бетімен және топпен бірге жұмыс жасай алады;

Студент әлеуметтанулық зерттеу дағдыларын меңгеруі тиіс.

5

6. Курстың мазмұны

6.1.Дәріс сабақтарының тізбесі

Тақырып атауы

 

 

Кӛлемі,

Әдебиеттер

 

Ағым

 

 

 

 

сағ.

 

 

ды

 

 

 

 

 

 

 

бақы

 

 

 

 

 

 

 

лау,

 

 

 

 

 

 

 

балл

1.Әлеуметтану ғылымы.

1

Н.Ә.

 

0,4

Әлеуметтанудың

 

 

3, 1т.;

 

 

гуманитарлық

пән

ретінде

 

5, 1т. 4-15 б.;

 

 

қалыптасуының себептері мен

 

1; 6, 15б;

 

 

жағдайы.

Әлеуметтанулық

 

8, 11-49 б;

 

 

білімнің

 

құрылымы.

 

9, 3-10 б.

 

 

Әлеуметтанудың қызметтері.

 

12, 19-42 б; 13, 5-29 б;

 

 

 

 

 

 

Қ.Ә.

 

 

 

 

 

 

 

14, 16-27 б;

15,126-

 

 

 

 

 

 

196 б;

 

 

 

 

 

 

 

2.Әлеуметтану ғылымының

1

Н.Ә:

 

0,4

даму тарихы.

 

 

 

3, 2т, 17-63б.

 

 

Классикалық кезең: О.Конт,

 

5, 8-28б, 100-253б; 8,

 

Г.Спенсер, К.Маркс. Модерн

 

31-33 б; 9, 10-13 б;

 

кезеңі: Э.Дюркгейм

және

 

14, 28-50 б; 15, 113-

 

М.Вебер

ілімдері.

ХХғ.

 

161 б.

 

 

әлеметтануы:

құрылымдық

 

Қ.Ә.

 

 

функциялық ілім (Т.Парсонс,

 

5,7,8.

 

 

Р.Мертон),

қақтығыстар

 

 

 

 

ілімдері

 

(Р.Дарендорф,

 

 

 

 

Л.Козер).

 

 

Негізгі

 

 

 

 

парадигмалар:

әлеуметтік

 

 

 

 

факт

(Э.

Дюркгейм),

 

 

 

 

әлеуметтік тәртіп (М. Вебер),

 

 

 

 

әлеуметтік детерминизм (К.

 

 

 

 

Маркс).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Эмпирикалық

 

1

Н.Ә.

 

0,4

әлеуметтану.

 

 

 

3, 140-180 б; 6; 8, 433-

 

Алғашқы эмпирикалық

 

487б; 9, 17-25б; 11,

 

зерттеулер. Әлеуметтанулық

 

69-83б; 10, 495-501б.

 

зерттеудің мақсаты.

 

 

Қ.Ә: 286-331; 14, 50-

 

Әлеуметтанулық зерттеудің

 

60б; 16, 20-25б; 17.

 

бағдарламасы.

 

 

 

 

 

 

Әлеуметтанулық зерттеудің

 

 

 

 

әдіс-тәсілдері.

 

 

 

 

 

 

6

4. Қоғам жүйе ретінде.

 

1

Н.Ә.

 

0,4

«Қоғам» деген ұғымның мәні

 

1. 93-171б;

 

 

мен түсінігі.

Қоғамдардың

 

3, 228-325б;

 

 

жіктелуі.

 

Қоғамның

даму

 

6, 52-73б, 154-164 б;

 

жолдары.

 

Әлеуметтік

 

8, 55-121б;

 

 

институттар.

Әлеуметтiк

 

13, 80-144б; 14, 11-

 

 

институттардың

атқаратын

 

169б; 15, 197-333б.

 

 

қызметтері.

 

Әлеуметтік

 

2, 3т 64-75б.

 

 

топтар және оның түрлері.

 

Қ.Ә. 6,9,12

 

 

5.Әлеуметтік

 

 

 

1

Н.Ә. 3, 152-173б.;

 

0,4

стратификация

 

 

және

 

5, 93-113б. 17, 239-

 

 

мобильділік.

 

 

 

 

263б; 11, 166-181б;

 

 

Әлеуметтік

 

 

құрылым

 

18, 98-106б, 19, 125-

 

қоғамның

элементі

ретінде.

 

141б; 20, 218-250б

 

 

Әлеуметтік

құрылым

мен

 

321-324б.

 

 

стратификация:

ұқсастықтары

 

Қ.Ә.:

 

 

мен

айырмашылықтары.

 

6,9,122,13 Б;

 

 

Стратификация

теориялары.

 

 

 

 

Жіктелудің

тарихи

түрлері.

 

 

 

 

Таптық құрылым. Әлеуметтік

 

 

 

 

мобильділік

 

теориясы.

 

 

 

 

Мобильділіктің

 

түрлері.

 

 

 

 

Мобильділіктің каналдары.

 

 

 

 

6.Тұлға және әлеуметтену.

1

Н.Ә:

 

0,4

Тұлғаны

 

 

зерттеудегі

 

1. 93-171б; 3, 228-

 

 

әлеуметтанулық

 

 

бағыт.

 

325б; 6, 52-73б, 154-

 

Әлеуметтік статус ұғымы: туа

 

164б; 8, 55-121б; 13,

 

біткен, ӛсе келе жеткен, жеке,

 

80-144б; 14, 11-169б;

 

басты.

Әлеуметтік

рӛл

 

15, 197-333б.

 

 

концепциясы. Рӛлді

сипаттау

 

Қ.Ә.: 6,9,121б.

93-

 

мінездемесі. Рӛлдік таңдау.

 

171б; 3, 228-325б; 13,

 

Әлеуметтену

 

 

үрдісі.

 

5-29 б; 14, 16-27б; 15,

 

әлеуметтенудің

 

кезеңдері,

 

126-196 б;

 

 

түрлері және ерекшеліктері.

 

 

 

 

7. Девиация және әлеуметтік

1

Н.Ә:

 

0,4

бақылау.

 

 

 

 

 

1. 93-171б;

 

 

Әлеуметтік

нормалар

мен

 

3, 228-325б;

 

 

құндылықтар әлеуметтік іс-

 

6, 52-73б, 154-164 б;

 

әрекетті

реттеуші

ретінде.

 

8, 55-121б; 13, 80-

 

 

Әлеуметтік

бақылау

және

 

144б; 14, 11-169б; 15,

 

оның

қызметі.

Девиация

 

197-333б.

 

 

түсінігі.

Делинквентті

және

 

Қ.Ә.: 6,9,121б. 93-171б;

 

девиантты

 

іс-әрекеттер.

 

3, 228-325б; 13, 5-29 б;

 

Санкция ұғымы.

 

 

 

 

14, 16-27 б; 15, 126-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

196б;

 

 

7

8.Әлеуметтік шиеленістер.

1

Н.Ә:

0,4

Әлеуметтік шиеліністер

 

1. 93-171б; 2, 228-

 

туралы түсінік. Шиеліністі

 

325б; 18,5-29б; 19, 16-

 

құрайтын

 

 

 

 

27б; 20, 126-196б

 

элементтер.Әлеуметтік

 

Қ.Ә.: 2,4,5,8,12

 

шиеліністердің себептері,

 

 

 

атқаратын қызметтері және

 

 

 

жіктелуі. Әлеуметтік

 

 

 

шиеленістің негізгі

 

 

 

 

тұжырымдамалары.

 

 

 

 

9.Отбасы

әлеуметтануы.

1

Н.Ә.:

0,4

Отбасы

институт

ретінде,

 

3, 201-230б;

 

қызметтері

мен

түрлері.

 

5, 12 тарау, 180-190 б.

 

Қазақстандағы

 

 

нарықтық

 

 

 

қатынас

 

жағдайындағы

 

 

 

отбасы. ХХғ. отбасының

 

 

 

дамуы. Тұрмыс түсінігі мен

 

 

 

түрлері.

 

 

 

 

 

 

 

10. Мәдениет әлеуметтануы.

1

Н.Ә:

0,4

Мәдениеттің әлеуметтанулық

 

3, 260-283 б;

 

түсінігі.

 

 

Мәдениеттің

 

8, 31-33 б; 9, 10-13 б;

 

атқаратын қызметі. Мәдениет

 

14, 16-27 б; 15, 126-196

 

түрлері.

 

 

 

 

 

б;

 

 

 

 

 

 

 

Қ.Ә.

 

 

 

 

 

 

 

5,7,8.

 

 

 

 

 

 

11.Экономикалық

 

1

Н.Ә.:

0,4

әлеуметтану.

 

 

 

 

3, 8-28, 100-253бет; 8,

 

Экономикалық

 

әлеуметтану

 

31-33 бет;

 

ғылым

ретінде.

Қоғамды

 

Қ.Ә.: 9, 10-13 бет;

 

әлеуметтанулық

зерттеудегі

 

14, 28-50 бет; 15, 113-

 

ұқсастықтар

 

 

мен

 

161 бет

 

ерекшеліктер.

Экономикалық

 

 

 

іс-қимылдың әлеуметтік мәні.

 

 

 

Экономикалық

 

 

 

 

 

 

әлеуметтанудың

 

пәні,

 

 

 

объектісі және міндеті.

 

 

 

12. Этникалық әлеуметтану.

1

Н.Ә:

0,4

Этноәлеуметтік

 

процестер

 

10, 380400б;

 

қазіргі

кездегі

ғылымдағы

 

22, 178-203б

 

пәнаралық

 

зерттеулердің

 

Қ.Ә.

 

феномені

мен

объектісі

 

13

 

ретінде.

 

 

Этникааралық

 

 

 

қатынастарды

социологиялық

 

 

 

зерттеу.

 

 

 

Этносаяси

 

 

 

8

қауымдастық

және

ұлттық

 

 

 

 

 

 

 

 

саясат.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13. Дін әлеуметтануы.

 

1

 

Н.Ә:

 

 

0,4

«Дін» ұғымының мәні. Діннің

 

 

10, 360-373б;

 

 

 

алғашқы

формалары.

Діннің

 

 

22, 321-342б

 

 

 

негізгі элементтері. Діни сана.

 

 

Қ.Ә.

 

 

 

Әлемдік және ұлттық діндер.

 

 

13

 

 

 

 

Қоғамдағы клерикализация,

 

 

 

 

 

 

 

 

секуляризация,

сакрализация

 

 

 

 

 

 

 

 

процестері.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14.

Қала

және

ауыл

1

 

Н.Ә:

 

 

0,4

әлеуметтануы.

 

 

 

 

 

1,93-171б; 2, 228-325б;

 

Әлеуметтік

 

 

және

 

 

6, 52-73б, 154-164б; 9,

 

территориялық

 

бірлестіктер.

 

 

55-121б; 18, 80-144б;

 

Қалалық және ауылдық ӛмір

 

 

19, 11-169б; 20, 197-

 

 

 

салттары.

 

Урбанизация

 

 

333б.

 

 

 

процесі. Миграция және оның

 

 

Қ.Ә.

 

 

 

түрлері.

 

 

 

 

 

 

17

 

 

 

 

15. Жастар әлеуметтануы.

1

 

Н.Ә:

 

 

0,4

Жастар

әлеуметтік бірлестік

 

 

17, 239-263б;

 

 

 

ретінде.

Қазіргі

жастардың

 

 

12, 166 -181б; 18,

98-

 

құндылықтары. Жастарға тән

 

 

106 б; 19, 125-141б;

 

субмәдениет.

 

 

 

 

 

20, 218-250б, 321-324

 

 

 

 

 

 

 

 

 

б;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қ.Ә.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2,13

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.2.Практикалық – зертханалық сабақтарының тізбесі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақырып атауы

 

 

 

 

Кӛлемі,

 

Әдебиеттер

 

Ағымды

 

 

 

 

 

 

 

сағ.

 

 

 

бақылау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

, балл

1.Әлеуметтану ғылымы.

 

1

 

 

Н.Ә.

 

1

 

Әлеуметтанудың

объектісі мен

 

 

 

3, 1т., 4-15б;

 

 

 

пәні.

 

Әлеуметтанудың

 

 

 

5, 1тарау 4-15б;

 

 

 

құрылымы мен білім деңгейлері.

 

 

 

1; 6, 15-бет; 8,

 

 

 

Әлеуметтанудың

 

атқаратын

 

 

 

11-49 б; 9, 3-10

 

 

 

қызметі (функциясы).

 

 

 

 

 

б. 10, 10-25 б;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12, 19-42 б; 13,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5-29 б;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қ.Ә.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14, 16-27 б; 15,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

126-196 б;

 

 

 

2.

Әлеуметтану

ғылымының

1

 

 

Н.Ә:

 

1

 

9

даму тарихы.

 

 

 

 

3, 2т, 17-63б.

 

Алғашқы әлеуметтік ойлар.

 

5, 8-28, 100-

 

Әлеуметтанудың

 

 

пайда

 

253б; 8, 31-33 б;

 

болуының алғашқы кезеңі – ХІХ

 

9, 10-13 б;

 

ғасырдың 40-жылдары. Конт

 

14, 28-50 б; 15,

 

позитивизмі,

 

Г.Спенсердің

 

113-161 б.

 

әлеуметтік-эволюциялық

ілімі.

 

Қ.Ә.

 

К.Маркс

 

әлеуметтануы.

 

5,7,8.

 

Э.Дюркгейм

 

социологизмі.

 

 

 

М.Вебердің ұғыну әлеуметтануы.

 

 

 

Құрылымдық-функциялық ілімі.

 

 

 

 

 

 

 

3. Эмпирикалық әлеуметтану.

1

Н.Ә.

1

Сұрау. Интервью. Контент-

 

3, 140-180 б; 6;

 

талдау.

Эксперттік

 

сұрау.

 

8, 433-487б; 9,

 

Эксперимент.

 

Бақылау.

 

17-25б; 11, 69-

 

Генеральды

жиынтық.

Іріктеу

 

83б; 10, 495-

 

және оның түрлері.

 

 

 

 

501б.

 

 

 

 

 

 

 

 

Қ.Ә: 286-331;

 

 

 

 

 

 

 

 

14, 50-60б; 16,

 

 

 

 

 

 

 

 

20-25б; 17.

 

4. Қоғам жүйе ретінде.

 

 

1

Н.Ә.

1

Қоғам,

әлеуметтік

 

жүйе,

 

1. 93-171б;

 

әлеуметтік байланыс, әлеуметтік

 

3, 228-325б;

 

ӛзара-әрекет туралы түсініктер.

 

6, 52-73б, 154-

 

Қоғамды

 

зерттеу

әдістері-

 

164 б; 8, 55-

 

функционализм,

детерминизм.

 

121б;

 

Қоғамның

 

құрылымы.

 

13, 80-144б; 14,

 

Әлеуметтік

институттар

мен

 

11-169б; 15,

 

әлеуметтік

топтар әлеуметтік

 

197-333б.

 

ӛмірдің

маңызды

элемент

 

2, 3т 64-75б.

 

ретінде.

 

 

 

 

 

 

Қ.Ә. 6,9,12

 

5. Әлеуметтік стратификация

1

Н.Ә. 3, 152-

1

және мобильділік.

 

 

 

 

173б.;

 

Теңсіздік

 

және

жіктелу

 

5, 93-113б. Н.Ә:

 

ұғымдары.

Жіктелудің

тарихи

 

17, 239-263б;

 

түрлері.

 

 

Әлеуметтік

 

11, 166-181б;

 

стратификацияның

 

теориясы

 

18, 98-106б, 19,

 

және оның мәні. Кедейлік және

 

125-141б; 20,

 

оның

түрлері.

Әлеуметтік

 

218-250б 321-

 

мобильділіктің жеке, топтық,

 

324б.

 

вертикалды,

горизанталды,

 

Қ.Ә.:

 

ұрпақішілік

және

ұрпақаралық

 

2,13 б;

 

түрлері.

Мобильділіктің

жүзеге

 

6,9,12

 

асу жолдары.

 

 

 

 

 

 

10

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]