Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
КР ТЕХ КАЗ.doc
Скачиваний:
32
Добавлен:
18.02.2016
Размер:
2.44 Mб
Скачать

Кіріспе

Үш фазалық асинхрондық электр қозғалтқыштар. Ауыл шаруашылығында ең кең қолданылатын электр машиналары болып табылады. Электрлендіру факультетін бітірушілер өздерінің практикалық еңбектерінде әдетте асинхрондық электр қозғалтқыштардың, трансформаторлардың және басқа қондырғылардың есептеу тауқыметтеріне кез болады. Машинаның паспорты жоқ болғанда,өндеу тәжірибесінде кейде тапсырыс беруші машинаны басқа кернеуге, айналу жиілігіне аударуын сұрайды.

Курстық жұмыстың міндетіэлектр машиналарын конструкциялық орындау мен оларды есептеу әдісі жөніндегі білімдерді студенттердің практикада қолдануы болып табылады.

Курстық жұмыстын мақсатыпаспорттық және орамдық мәліметтер болмаған жағдайда 4А серия асинхрондық қозғалтқыштың қысқартылған есептеу методикасын меңгеру.

Курстық жұмыс «Электр қондырғыларының монтажы мен жөндеу технологиясы» курсын зерделеудің соңғы этапы болып табылады. Оның, сапалы орындалуының міндетті шарты «Электр машиналары» курсын меңгеру болып табылады.

Қозғалтқыштардың паркы топтамаларға, орындаулар және модификацияларға бойынша бөлiнедi. Ауыл шаруашылығында қозғалтқыштары 4А және АИР бiртұтас топтаманың қолданады. Төртінші топтама негізгі орындаулар, электр параметрлерi бойынша түрлендiрулер, конструктивтiк, климаттық және басқалар параметрлер қозғалтқыштар алып жатыр, сонымен бiрге тар мамандандырылған орындаулар соның iшiнде ауыл шаруашылығы үшiн қозғалтқыштар алып жатыр.

топтама ауылшаруашылық тағайындау қозғалтқыштар 0,12 30 кВт-ке қуаттың негiзгi орындаудың қозға лтқыштарының базаларында орындайды, 3000, 1500 және 1000 мин-1 iлеспе айналу жиiлiктерiмен. Олар жабулы жел қаққан (ІР44), шойын корпустар және подшипник қалқандары орындауларды алады. Қорытындылардың қораптары ылғал дәл тигізу сақтап қалу үшін тығыздаумен екі штуцермен істелінген. Желіге қосу үшін клемм қалыптар ескерған. Қозғалтқыштардың конструкциясы бұзусыз подшипник түйіндердің сылауды толықтыру мүмкіндік беріп жатыр, ал айналуға өске биіктікке 132 мм дейін қозғалтқыштарға подшипниктер, қызмет мерзімдің барлық уақытты сылауды алмастыру немесе толықтыру талап ететін емес. 130°С - В класс бойынша қыздыруға шыдамдыға қамтамасыз ететін, аммонилаушы ерітінділерге және тозаңдарға үлкен дымқылдыққа, агрессивті орталарға мал шаруашылық бөлмелерге әсерге табандылық қамтамасыз ететін ауылшаруашылық тағайындауларға қозғалтқыштарда орауыш және қоятын өткізгіштер, сiңiру, лак бояу және қоррозияға қарсы материалдар қолданған. Олар -45-тен +45 °С дейін қоршаған ортаның температурасының жұмыс істей алады, 15%ке төмендетiлген төлқұжат қуатының төмендетуiмен 20% кернеудегi ұзақ жұмысын жiбередi. Қозғалтқыштардың есептi жұмыс жасау мерзiмдерi 8...10 жылдар, бірақ қозғалтқышы жұмыс iстегенде орташа 1500 сағ/жылда кемiнде 12 000 сағат.

4А топтама электр қозғалтқыштар 32 қуаттар сатысы бар: 0,06; 0,09; 0,12; 0,18; 0,25; 0,37; 0,55; 0,75; 1,1; 1,5; 2,2; 3; 4; 5,5; 7,5; 11; 15; 18,5; 22; 30; 37; 45; 55; 75; 90; 110; 132; 160; 200; 250; 315; 400 кВт.

Электр қозғалтқыштының (4АН200М4УЗ) түріндегі белгісі келесі түрмен басын ашып айтып жатыр:

– электр қозғалтқышының топтамасы;

Н – қорғалған түрiндегi электр қозғалтқышының белгiсi,

әрiптiң жоқтығы жабулы жел қаққан орындау электр қозғалтқыш бiлдiредi;

200 – айналу өстерiнің биiктiгі, мм;

М – станинаның ұзындығы бойынша қоятын өлшем (М, L, S);

4 – орамның полюстарының саны (2,4,6,8 және т.б.);

У – климаттық орындау;

3 – орналастыру дәрежесі (1,2,3,4).

Ауылшаруашылық тағайындау 4-шi топтаманың электр қозғалтқыштарының болуы мүмкiн қорғаныштығының дәрежелерi кестеде 1 келтiрiлген.

1 кестеАуылшаруашылық тағайындау 4-шi топтаманың электр қозғалтқыштарының қорғаныштығының дәрежелерi

Орындау

Қорғаныштығының дәрежелерi

Жұмыстар шарттар

Ылғалға суыққа төзiмдiсi

ІР44

Үлкен дымқылдықпен ортада және ашық ауада

Химияға ылғалға төзімді

ІР55

Дезинфекциялар ұшыраған мал шаруашылық бөлмелердің агрессивті ортасы

Ауылшаруашылық тағайындауға 4А топтамаларға электр қозғалтқыштарға 80% дейін номиналды төмендетуде кернеуде болмашы төмендетуде қуатта жұмысқа рұқсат етіліп жатыр, ал сонымен бiрге моменттiң сақтауы бар қысқа мерзiмдi жұмысын, тең номиналды. Электр қозғалтқыштары 90-132 мм-нiң айналу өстерi биiктiктерде үш қорытындылармен 380-шi В кернеулерге орындалады, ал 160 мм-нан астам оларды айналу өстерiн биiктiктiң жанында 660/380-шi В кернеуге алты қорытындылармен шығарылады. 4A-шi топтаманың электр қозғалтқыштарының келесi түрлендiрулерi ескерiлген: үлкен сырғанаумен; үлкен iске қосқыш моментiмен; кiрiстiрiлген температуралық қорғаумен; көп жылдамдығымен; мотор-редуктор үшін; ВО түрдiң пропеллер желдеткiштерiнiң ерiксiз келтiруi үшiн.

Өнеркәсiптiң 4A-шi топтаманың электр қозғалтқыштарынан басқа АИР (АИ) топтаманың үш фазалық асинхрондық электр қозғалтқыштарын шығарады. Бұл топтама негізгі орындау және үш фазалық асинхрондық 4A-шi топтаманың электр қозғалтқыштарының барлық орындалулары ескередi. АИР топтамасының электр қозғалтқыштары айналу өстерi биiктiктермен 45пен 355пен мм аралығындағы, 0,025тен 315 квт-не дейін қуаттың шығарылады. Бұл топтамаларға шудың төмендетiлген деңгейiнiң 4A-шi топтаманың электр қозғалтқыштарынан және үлкен сенiмдiлiкпен айырмашылығы болады. 4A-шi топтаманың электр қозғалтқыштарынан белгiдегi айырмашылықтары төмендегiдей болады:

АИ – электр қозғалтқышының топтамасы;

Р – ел ЭӨККтердiң электр қозғалтқыштарының топтамаларының қоятын өлшемдерiне байлану туралы айтады.

Электр қозғалтқыштарының қорғаныштығының дәрежесi МЕМСТ 17494-72 және МЕМСТ 14254-80 анықталған. Сенiмдiлiктiң жоғарылатуы мүмкiн күйiнделердiң қыздыруға шыдамдығы «Р» сыныптың материалдарының орамдардың қызып кетуi, қыздыруға шыдамдыны тиiстi «В» – 130°С сыныбы қолдану есебiнен жеткен. АИР топтамасының электр қозғалтқыштарының дербес түрлендiрулерiн реттiң белгiсiн қарап шығамыз:

АИРП – электр қозғалтқыштар үлкен iске қосқыш моментiмен;

АИРС – электр қозғалтқыштар үлкен сырғанаумен;

АИРУТ – бір фазалық электр қозғалтқыштар қосқыш конденсатормен;

АИРК – электр қозғалтқыштар фазалық ротормен;

АИР...Б.. – электр қозғалтқыштар кiрiстiрiлген температуралық қорғаумен; (АИР 80А2БУЗ).

Ауылшаруашылық тағайындауға электр қозғалтқыштар 50ден 200ға мм дейін айналу өстерiн биiктiктерi бар бiр iзге салған «АИ» топтамасының базасында аралығындағы шығарылады, олар жемiргiш орталары бар ауылшаруашылық бөлмелердегi пайдалануы үшiн арналған және АИР 100L4БСУЗ белгi қояды. Бұл электр қозғалтқыштары агрессивтi газдардың шоғырландыруымен баспанаға жұмыс iстей алады: ам­миак және күкiрт сутек - 10дегі 20ға дейін мг/м3; көмiрқышқыл газ –30ға дейін г/м3, – 80% дейін номиналды төмендетуде кернеуде болмашы төмендетуде қуатта жұмысқа рұқсат етіліп жатыр, сәйкесті 50ден 80ға мм дейін айналу өстерiн биiктiктерi электр қозғалтқыштар үшін 30 және 20% көбiрек емес, өңге электр қозғағыштары үшiн 25 және 15% көбiрек емес. Атаулы мәннен бiлiкте номиналды моменттiң сақтауымен (10 минуттан аспайтын ) қысқа мерзiмдi жұмыс сонымен бiрге кернеудi төмендетуде 80%ке дейiн болуы мүмкiн.

1 Бастапқы деректер жобалау үшін

1.1 Бiрiншiге және екiншi бөлiктерiне курстық жұмыстың тапсырма

Тарау

Бірінші тараудың жұмыстың ораулық мәліметтер және басқа параметрлер бойынша статор орауының қайта есебін жасау.

Курстық жұмысты орындау үшін барлық мәліметтер жеке беріледі. А бірыңғай сериясы үшін машинаның келесі шамалары осы жұмысқа кіргізілген: машинаның атқаруы, номиналдық кернеу U1ф, В статор өрісінің айналу жиілігі  n1, об/мин фазалардың қосылуы Y, f токтың жиілігі, Гц болат табақтарының қалындығы, , мм статордың активтік темірінің миллиметрмен алғандағы өлшемдері (сурет): сыртқы диаметр Da, қырнаптын диаметрі D, өзектің осьтік ұзындығы ℓ, ауа аралығы δ, статордың саңылаулар саны – Z1, статор саңылауларының өлшемдері (сурет): в1 -саңылау енінің ең үлкен өлшемі, в2 - саңылау енінің кіші өлшемі, вщ - саңылау шлицінің ені, h -саңылаудың толық биіктігі ротордың өлшемдері, мм: ротор білігінің диаметрі - d3, саңылаулар саны, саңылаудың өлшемдері (сурет).

саңылау енінің үлкен өлшемі

саңылау енінің кіші өлшемі

саңылау ені

саңылау құлағының биіктігі

саңылаудың толық биіктігі.

 сурет - Статор мен ротор өзектерінің активтік темірінің өлшемдері.

 сурет - Статордың саңылауы: а, бтрапециалды жартылай жабық. втік бұрышты жартылай ашық.

 сурет - Ротордың саңылауы: асопақ жартылай жабық б, всопақ жабық.

1.1 кесте - «Электр машиналары және электржетегі» пәнінен арналған курстық жұмысына мәліметтер

Вариант

D

Da

l

Z

в1

в2

вщ

h

e

Жұмысқа тапсырма

n

U

мм

мм

мм

мм

мм

мм

мм

мм

мм

1/с

В

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

55

89

47

24

6,4

4,8

1,8

9,8

0,5

0,25

1500

220

55

89

56

24

6,4

4,8

1,8

9,8

0,5

0,25

1500

220

54

100

56

24

6,3

4,8

1,8

9,0

0,5

0,30

3000

220

54

100

65

24

6,3

4,8

1,8

9,0

0,5

0,30

3000

220

61

100

56

24

6,5

4,7

1,8

10,4

0,5

0,25

1500

220

61

100

65

24

6,5

4,7

1,8

10,4

0,5

0,25

1500

220

65

100

56

36

4,9

3,5

1,8

10,9

0,5

0,25

1000

220

65

100

75

36

4,9

3,5

1,8

10,9

0,5

0,25

1000

220

65

116

65

24

7,5

5,9

2,0

9,3

0,5

0,35

3000

220

70

116

65

24

7,3

5,2

2,0

11,6

0,5

0,25

1500

220

65

116

74

24

7,5

5,9

2,0

9,3

0,5

0,35

3000

220

70

116

74

24

7,3

5,2

2,0

11,6

0,5

0,25

1500

220

76

116

65

36

5,5

3,9

2,0

12,2

0,5

0,25

1000

220

76

116

90

36

5,5

3,9

2,0

12,2

0,5

0,25

1000

220

76

116

74

36

5,5

3,9

2,0

12,2

0,5

0,25

750

220

74

131

78

24

8,5

6,8

3,0

11,6

0,5

0,35

3000

220

74

131

98

24

8,5

6,8

3,0

11,6

0,5

0,35

3000

220

84

131

78

36

6,0

4,4

2,5

12,1

0,5

0,25

1500

220

84

131

98

36

6,0

4,4

2,5

12,1

0,5

0,25

1500

220

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

88

131

78

36

6,0

4,3

2,5

13,0

0,5

0,25

1000

220

88

131

115

36

6,0

4,3

2,5

13,0

0,5

0,25

1000

220

88

131

78

36

6,0

4,3

2,5

13,0

0,5

0,25

750

220

88

131

98

36

6,0

4,3

2,5

13,0

0,5

0,25

750

220

84

149

100

24

10,1

8,1

3,2

12,6

0,5

0,40

3000

220

95

149

100

36

6,5

4,8

3,0

12,9

0,5

0,25

1500

220

100

149

110

36

6,6

4,7

2,7

13,8

0,5

0,25

1000

220

100

149

100

36

6,6

4,7

2,7

13,8

0,5

0,25

750

220

100

149

130

36

6,6

4,7

2,7

13,8

0,5

0,25

750

220

95

168

100

24

11,3

9,1

3,5

14,1

0,5

0,45

3000

220

95

168

130

24

11,3

9,1

3,5

14,1

0,5

0,45

3000

220

105

168

100

36

7,1

4,9

3,0

15,8

0,5

0,30

1500

220

105

168

130

36

7,1

4,9

3,0

15,8

0,5

0,30

1500

220

113

168

120

36

7,5

5,4

3,0

15,4

0,5

0,30

1000

220

113

168

120

36

7,5

5,4

3,0

15,4

0,5

0,30

750

220

110

191

125

24

12,6

10,5

3,5

15,1

0,5

0,60

3000

220

126

191

125

36

8,2

6,5

3,5

14,3

0,5

0,30

1500

220

132

191

100

54

5,7

4,3

3,0

15,6

0,5

0,30

1000

220

132

191

125

54

5,7

4,3

3,0

15,6

0,5

0,30

1000

220

132

191

100

48

6,3

4,5

3,0

17,5

0,5

0,30

750

220

132

191

130

48

6,3

4,5

3,0

17,5

0,5

0,30

750

220

130

225

130

24

13,4

10,2

4,0

16,5

0,9

0,60

3000

220

145

225

115

36

9,2

6,1

3,5

17,8

0,9

0,35

1500

220

145

225

160

36

9,2

6,1

3,5

178

0,9

0,35

1500

220

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

158

225

115

54

6,6

4,8

3,5

16,0

0,9

0,35

1000

220

158

225

160

54

6,6

4,8

3,5

16,0

0,9

0,35

1000

220

158

225

115

48

7,1

4,8

3,5

17,6

0,9

0,35

750

220

158

225

160

48

7,1

4,8

3,5

17,6

0,9

0,35

750

220

155

272

110

36

11,9

8,7

4,0

20,0

1,0

0,80

3000

220

155

272

130

36

11,9

8,7

4,0

20,0

1,0

0,80

3000

220

185

272

140

48

9,9

7,3

3,7

20,5

1,0

0,50

1500

220

185

272

180

48

9,9

7,3

3,7

20,5

1,0

0,50

1500

220

197

272

145

54

8,2

6,1

3,7

18,8

1,0

0,45

1000

220

197

272

200

54

8,2

6,1

3,7

18,8

1,0

0,45

1000

220

197

272

145

48

9,2

6,8

3,7

19,1

1.0

0,45

750

220

197

272

200

48

9,2

6,8

3,7

19,1

1,0

0,45

750

220

171

313

110

36

12,9

9,2

4,0

24,7

1,0

1,0

3000

220

171

313

145

36

12,9

9,2

4,0

24,7

1,0

1,0

3000

220

211

313

145

48

11,0

8,2

3,7

24,0

1,0

0,6

1500

220

211

313

185

48

11,0

8,2

3,7

24,0

1,0

0,6

1500

220

220

313

145

72

7,2

5,0

3,7

26,5

1,0

0,5

1000

220

220

313

170

72

7,2

5,0

3,7

26,5

1,0

0,5

750

220

194

349

130

36

14,9

10,5

4,0

28,2

1,0

0,9

3000

220

194

349

160

36

14,9

10,5

4,0

28,2

1,0

0,9

3000

220

238

349

170

48

12,3

9,4

3,7

24,5

1,0

0,7

1500

220

238

349

215

48

12,3

9,4

3,7

24,5

1,0

0,7

1500

220

250

349

160

72

8,4

6,2

3,7

25,0

1,0

0,5

1000

220

250

349

185

72

8,4

6,2

3,7

25,0

1,0

0,5

1000

220

250

349

160

72

8,4

6,2

3,7

25,0

1,0

0,5

750

220

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

208

392

180

36

15,0

10,5

4,0

29,2

1,0

1,0

3000

220

264

392

200

48

13,0

9,9

3,7

27,0

1,0

0,85

1500

220

284

392

175

72

9,3

7,0

3,7

27,6

1,0

0,6

1000

220

284

392

175

72

9,3

7,0

3,7

27,6

1,0

0,6

750

220

232

437

200

48

12,7

8,7

4,0

32,3

1,0

1,2

3000

220

232

437

230

48

12,7

8,7

4,0

32,3

1,0

1,2

3000

220

290

437

220

60

11,9

8,5

3,7

34,0

1,0

1,0

1500

220

290

437

260

60

11,9

8,5

3,7

34,0

1,0

1,0

1500

220

317

437

180

72

10,0

7,7

3,7

28,6

1,0

0,7

1000

220

317

437

200

72

10,0

7,7

3,7

28,6

1,0

0,7

1000

220

317

437

180

72

10,0

7,7

3,7

28,6

1,0

0,7

750

220

317

437

220

72

10,0

7,7

3,7

28,6

1,0

0,7

750

220

327

437

170

90

7,9

6,2

3,7

26,3

1,0

0,7

600

220

275

520

175

48

11,6

11,6

6,4

45,9

1,1

1,3

3000

220

275

520

205

48

11,6

11,6

6,4

45,9

1,1

1,3

3000

380

335

520

220

60

9,9

9,9

5,7

45,0

1,1

0,9

1500

220

335

520

240

60

9,9

9,9

5,7

45,0

1,1

0,9

1500

380

370

520

190

72

8,8

8,8

5,2

36,8

1,1

0,8

1000

220

370

520

225

72

8,8

8,8

5,2

36,8

1,1

0,8

1000

220

385

520

185

72

9,3

9,3

5,3

36,5

1,1

0,8

750

220

385

520

250

72

9,3

9,3

5,3

36,5

1,1

0,8

750

220

400

520

170

90

10,6

8,1

4,0

38,0

1,0

0,7

600

220

400

520

180

90

10,6

8,1

4,0

38,0

1,0

0,7

600

220

275

520

270

48

11,6

11,6

6,4

45,9

1,1

1,3

3000

380

275

520

330

48

11,6

11,6

6,4

45,9

1,1

1,3

3000

380

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

335

520

290

60

9,9

9,9

5,7

45,0

1,1

0,9

1500

380

335

520

360

60

9,9

9,9

5,7

45,0

1,1

0,9

1500

380

370

520

275

72

8,8

8,8

5,2

36,8

1,1

0,8

1000

220

370

520

320

72

8,8

8,8

5,2

36,8

1,1

0,8

1000

380

385

520

335

72

9,3

9,3

5,3

36,5

1,1

0,8

750

220

385

520

370

72

9,3

9,3

5,3

36,5

1,1

0,8

750

220

370

520

335

72

9,3

9,3

5,3

36,5

1,1

0,8

750

380

Барлық варианттары үшін:

  • Болаттың жуандығы - 0,5 мм:

  • Болат парақтарының оқшауламасы - лак:

  • Қозғаушының орындауы - жабық:

  • Курстық жұмыстың бiрiншi бөліктерінде f = 50 Гц;

  • Орамдардың қосу тізбесі Δ/У;

  • 1 – 47(2а сурет), 48-81, 90-91 (2б сурет) вариантар трапециялық саңылау;

  • 82-89 және 92-100 (2в сурет) вариантар параллел қабырғалармен саңылау.

Түсіндірме хат