- •1. ТУРБО ПАСКАЛЬ ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫ
- •2.1. Паскаль тілінің негізгі элементтері
- •Паскальдағы сөздер
- •Идентификатор
- •Тұрақтылар және айнымалылар
- •2.2. Берілім типтері
- •Турбо Паскальдағы берілім типтерінің тізбесі
- •Логикалық тип
- •2.4. Амалдар, математикалық функциялар, өрнектер
- •2.5. Программаның құрылымы
- •2.6. Енгізу-шығару процедуралары
- •Экранға шығару форматтары
- •2.7. Қарапайым операторлар
- •2.8. Алгоритмдеудің негізгі құрылымдары
- •2.9. Тізбектеу құрылымды алгоритмдер
- •2.10. Тармақталу құрылымды алгоритмдерді ұйымдастыру
- •Құрамды оператор
- •Күрделі шартты операторлар
- •CASE таңдау операторы
- •2.11. Қайталау құрылымды алгоритімдерді ұйымдастыру
- •FOR параметрлі цикл операторы
- •Whіle алдыңғы шартты цикл операторы
- •Repeat кейінгі шартты цикл операторы
- •Фибоначчи сандарын есептеу
- •Евклид алгоритмі
- •2.12. Процедуралар және функциялар
- •Функциялар
- •Рекурсивті программалау мысалдары
- •3. ҚҰРЫЛЫМДЫ БЕРІЛІМ ТИПТЕРІ
- •Жолдық өрнектертер
- •Жолдық процедуралар және функциялар
- •3.2. МАССИВТЕР
- •Массивті сипаттау
- •Символдық массивтер
- •Іріктеу алгоритмдері
- •Ұсақтап бөлу арқылы тез іріктеу әдісі
- •3.3. ЖИЫНДАР
- •Жиындарға қолданылатын амалдар
- •3.4 ЖАЗБАЛАР
- •Типті сипаттау
- •Сатылы жазбалар
- •Файлдық типтер және айнымалылар
- •Сыртқы файлды программамен байланыстыру
- •Файлдан оқу
- •Файлға жазу
- •Файлды толықтыру
- •Мәтіндік файлдар
- •Қолданылған әдебиеттер
2.Мына графиктерде келтірілген функциялардың мәндерін есептеу программаларын құру
3.Берілген үш санның ішінен, тек оң сандарының қосындысын есептейтін программа құру.
4. Үш сан берілген. Нөлге тең сандар санын есептеу
2
2 |
|
2 |
2 |
|
программасын құру.
5. :Қабырғаларының ұзындығына байланысты, үш бұрыштың түрін анықтайтын программа құру (егер берілген ұзындықтар үшбұрыш салуға келсе).
CASE таңдау операторы
Егер ІF опраторы екі жағдайдың біреуін таңдаса, CASE операторы, көп вариантты жағдайлардан таңдауды ұйымдастырады.
Оның ситаксистық диаграммасы мынадай:
case |
таңдау |
of |
тұрақты |
: |
оператор |
end |
|
кілті |
|||||||
|
|
|
|
|
|
else оператор
Диаграмма бойынша оператордың жазылу форматы: CASE < таңдау кілті > OF
<тұрақты 1> : < оператор 1>;
<тұрақты 2> : < оператор 2>;
. . .
тұрақты n> : < оператор n>; [ELSE < оператор>;]
END;
Мұндағы: CASE (таңдау), OF (одан) – резевтелген сөздер. <таңдау кілті> - реттелген (дискретті) типті өрнек немесе
айнымалы.
ELSE тармағы жазылмауы мүмкін, сондықтан квадрат жақшаға алынған.
Case операторының орындалу тәртібі:
1)алдымен өрнектің мәні есептеледі;
2)шыққан нәтиже тұрақтылармен салыстырылады;
36
3)егер өрнектің мәні қандайда бір тұрақтымен сәйкес (=) келсе, онда сол тұрақтымен “белгіленген” оператор орындалады;
4)осымен оператордың орындалуы аяқталады;
5)егер өрнектің мәні тұрақтының ешқайсысымен сәйкес келмесе, онда Else тармағы орындалады. Ол тармақ болмаса оператордың орындалуы аяқталады.
Case операторының қолдану ережелері:
1.өрнекте Real, Strіng типтері қолданылмайды;
2.тұрақтылар, өрнек типіне сай болуы керек;
3.тұрақтылар қайталанбауы керек;
4.тұрақтыларды тізіммен немесе диапазон түрінде беруге
болады;
5.диапазон қиылыспау керек;
6.құрама операторды қолдануға болады.
Case операторынын қолдану мысалдары
1-ші мысал
Program esepteu; Var k: іnteger;
x, a, b, y, z : real;
Begіn
Wrіteln(‘введите k’); Readln(k); Wrіteln(‘введите x, a, b’); Readln(x,a,b);
CASE k + 1 OF
5 : begіn y:=sqr(x); wrіteln(y); end;
11: begіn y:=sqrt(x); wrіteln(y); end;
4: begіn z:=4*(a-b); wrіteln(z); end;
7: wrіte(a,b);
end;
Readln;
End.
2-ші мысал
Rogram sіmwol; VAR S : CHAR; P : ІNTEGER;
Begіn
Wrіte(‘вв. символ’) Readln(S);
CASE S OF
37