балмуздак

Өнімнің жақсы сақталуы үшін, ол, су өткізбейтін және ылғалға төзімді, май өткізбейтін және майға төзімді болуы қажет, төменгі газ-бу және иістерді өткізбейтін , сонымен бірге суыққа шыдамды болуы қажет.

Зат белгілері мен пакеттері паргаминнен, подпергаменттен, лактелген целолфоннан, фольголардан және ламинатталған қағаздардан дайындайды. Стақандарды суға тұрақты тағамдық жабындар жасайды. Сиымдылығы 0,25кг балмұздақ үшін, картоннан немесе конирленген фальгалардан жасайды. Тасымалдаушы ыдыстармен өнім сауда орындарына түседі. Майда оралған балмұздақтарды тәтті нан салынған қораптар мен массасы 0,5-2кг ірі оралған балмұздақтарды гофриленген картон жәшіктеріне орналастырады. Қораптық картоннан жасалған жәшіктерді пайдаланууға болады. Майда оралған балмұздақтарды жеткізу үшін , сондай-ақ сиымдылығы 20-25кг оқшауланған екі ауыспалы изотермиялық контейнерлерді пайдаланады. Изотермиялық контейнерлер мен гильзалар көп рет қолданымдағы ыдыстар болып табылады.

Балмұздақты көпшілік тамақтану орындары мен сауда желісіне жіберу алдында оны ауа температурасы 18⁰С –ден жоғары емес және ылғалдылығы 35-90% қоймаларда сақтайды. Қоймада қатаң санитарлық кестені сақтау қажет.

1.7 Клегейлі балмұздақты өндірудің технологиялық үрдісі

Жұмсақ балмұздақ - крем тәрізді консистенциялы, температурасы 5°С –7°С көпіршіктенуі 40 – 60% болатын өнім. Бұл балмұздақ фризерден шыға салып дайын болады. Ол одан әрі қарай мұздатуға жатпайды және мұздатылған жағдайда 45 – 55% құрайды. Оның консистенциясы нәзік, крем тәрізді болады. Осындай балмұздақ дәмдік қасиеті бойынша мұздатылғаннан қарағанда жоғары тұрады. Жұмсақ балмұздақты көпшлік тамақтану орындарында және арнайы құрғақ қоспалар саудасында балмұздақтың барлық құрайтын бөлігінде өндіреді. Осы мақсаттар үшін, сүт зауыттарындағы цехтарда және хладокомбинаттарында дайындалатын қуаттылығы төмен қоспаларды да пайдалануға рұқсат етілген.

Оларды жұмсақ балмұздақтарды дайындайтын орындарға мұздатылған немесе изотермиялық тасымалмен жетікзеді. Жұмсақ балмұздақты дайындау үшін, бір және екі целиндрлі арнайы конструкциялы фризерлер қолданылады.

Құрғақ қоспаларды дайындаудағы технологиялық процес келесі операциялардан тұрады. Құрғақ қоспаларды қаймақты, қаймақты – ақуыздық, қаймақты – шоколадтық, қаймақтық – кофеиндік, сүттік, сүтті – жемістік балмұздақтар үшін шығарады.

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

КЖ 1224000-2013

Бет

Құраст.

Медетов М.Х.

20

Жетекші

Мамбешова А.Т.

Сүтті қабылдау мен таңдау, қыздыру, сүтті тазарту және мұздату, қаймақ өндіру, сүттің бөлігін сеператырлау және олардың мұздату; сүтті қаймақпен немесе берілген қатынаста майсыздандырылған сүтпен араласытыру; қоспаны пастерлеу; тұзды тұрақтандырғыш сулы ертіндісін қосу; қоспаны қоюландыру; оюландырудың соңында қоспаға қант сиропын қосу; қоюланған қоспаға сілікпелейтін картоп крахмалын, және аскорбин қышқылын қосу; қоюландырылған қоспаны гемогениздеу; құрғату; құрғақ қоспаны мұздату мен қораптау.

Құрғақ қоспаларан тұратын жұмсақ балмұздақты өндіру технологиясы келесі тәртіппен жүреді. Құрғақ қоспалардың температурасы 25◦С-тан жоғары емес ауыз суда ерітеді. Еріту үшін ыдысқа есептелген су мөлшерін құяды және оның үстіне қажетті қоспалар мөлшерін себеді, 2-3 минуттай тұруға мүмкіндік береді. Одан соң , қоспаны кезекті түрде 15 – 20 милиметрлі металдан жасалған сүзгіш арқылы сүзеді. Ерітудің соңында қалпына келтірілген қоспаны ұяшықтарының өлшемі 1,0 – ден 1,5 милиметрге дейінгі сүзгіш арқылы сүзеді.

Дайындалған фризерді оның ½ көлемінде қоспамен толтырады. Фризерлеу негізінде 8-12 минутқа созылады.

Жұмсақ балмұздақ жеткілікті мөлшерде көпіршіктелуі және қалпын жақса сақтауы қажет. Оның дәмі мен иісі таза сақтауы қажет. Оның дәмі мен иісі үшін басқа бөтен дәмдері мен иісі болмауы қажет. Барлық масса бойынша біркелкі консистенциясы, балмұздақтың осы түрі үшін сипатты болуы қажет.

  Сүт  өнеркәсібінің    кәсіпорындары үшін    -   атмосфераға  түсетін   материалдық   шығарындылар,  ағынды  сулар және  өндірістік қалдықтар  маңызды   мәселе  болып табылады. Балмұздақ өндірісі  бойынша   кәсіпорындап    ауаның  ластануының басты көзі  вафельді  пісіругек арналған  пеш болып табылады, ағынды  сулардағы   органикалық заттардың шоғырлануы   технологиялық бөлмеде шикізат жәәне сүт өндірісінің   шығындарымен    шартталған. Бұл ағынды  сулардың   өндірістік  ластанулары. 

  Биосфераның кәсіпорын  шығарындыларымен  ластануын   ескерту бойынша  шаралары  келесі   іс –шаралардан   құралады:

1. қалдықты аз шығаратын   және  мүлдем шығармайтын  процестер,  материалды  және  шикізат  ресурстарын  тиімді  пайдалануды  қамтамасыз  ететін    машиналар  мен  құрылғылар,   шикізатты  пайдаланудың   үлесті  нормаларын  төмендету,  қалдықтарды  қайта  өңдеу;

2.   зиянды  заттардың   шығарындыларынан    ауа   бассейнін  қорғау  үшін;

3.  ағынды  суларды тиімді  жүйелермен    тазалау;

4. қоршаған  ортаны  қорғау және  оларды  кәсіпорында   дайындау   бойынша барлық іс-шараларды  бақылауды   қоршаған  ортаны  қорғау  бойынша  бөлімше   жүзеге  асырады. Бөлімше  -    дайындалған   ережелер мен  нұсқаулар  бойынша,    құрылғылар мен  құрылыстың    жұмысы  бойынша,  ағынды  суларды  тазалау  және   ластанудан  ауа  бассейнін   қорғау  бойынша,    жаңа   және  өңделген  суды  пайдалану  сызбасы  бойынша    қорытынды  жасайды. 

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

КЖ 1224000-2013

Бет

Құраст.

Медетов М.Х.

21

Жетекші

Мамбешова А.Т.

II. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СЫЗБА БӨЛІМІ ЖӘНЕ ЖАБДЫҚТАРЫ

Cурет 1. Балмұздақ өндiрiсінің үзiкті процессiнiң сызбасы.

Сурет 2. Балмұздақты өндірудің ағымдық сызбасы.

КЖ 1224000-2013

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

Технологиялық сызба бөлімі және жабдықтары

Әдеб.

Парақ

Жалпы пар.

Құраст.

Медетов М.Х.

у

22

29

Жетекші

Мамбешова А.Т.

АТУ ТЭК ПМП-11-1

Консул.

Н.Контр.

Бекіткен

Сурет 3. Қоспадан балмұздақты өндіру сызбасы.

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

КЖ 1224000-2013

Бет

Құраст.

Медетов М.Х.

23

Жетекші

Мамбешова А.Т.

4-сурет. Балмұздақ өндірісі желісінің технологиялық кестесі

1 — қоспаларды дайындауға арналған былау (астау); 2 — сорғы (насос); 3 — сүзгіш; 4 —теңестіруші бак; 5 — пластиналы пастерлеу-мұздатқыш құрылғысы; 6 — гомогенизатор; 7 — қоспаға арналған ыдыс; 8 — фризер; 9 — балмұздақты орауға арналған автоматы; 11 — балмұздақты орауға арналған автомат.

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

КЖ 1224000-2013

Бет

Құраст.

Медетов М.Х.

24

Жетекші

Мамбешова А.Т.

III. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕСІ

Еңбекті қорғау мен қауіпсіздік облысындағы, бақылау, болжау, мемлекеттік басқару, Қазақстан Республикасының Басқару орындарымен, басқарушы органдармен және оның территориясындағы бөлімшелерімен, сонымен бірге бұрынғы басқару органдарымен жүзеге асырылады. Осы заңда «Еңбекті қорғау» аймағындағы құқықтары ұсынылады.

Өндіріс орнының, бірлестіктің әкімшілігі жұмыс орынын еңбекті қорғау ережелеріне сәйкес келетін қажетті техникалық құрылғылармен қамтамасыз ету және еңбек жағдайын жасауға міндетті нақты еңбек туралы заң 148 бабына сәйкес белгіленген тәртіп бойынша өндіріс орны, ұйым еңбекті қорғау үшін құралдармен қажетті материалдар бөлінген. Бұл құралдар мен материялдарды басқа мақсатқа жұмсауға тыйым салынады.

Еңбекті қорғау мақсатында еңбек кодексі біріншіден, жұмысшылар мен қызметкерлерге техника қауіпсіздігін, өндірістік санитар мен өрт және жарылыс қауіпсіздігі және басқа еңбекті қорғау ережелері туралы нұсқаулық өткізу. Екіншіден, жұмысты өте жоғары, кәсіптік талдау деңгейінде ұйымдастыру. Үшіншіден, жұмысшылардың еңбекті қорғау инструкциялары талаптарын сақтауын әр уақытта қадағалап отыру сияқты міндеттерді жүктейді.

Министрліктер мен ведомствалар әр саланың кәсіподақтарының орталық комитеттерімен келісе отырып, нұсқаулық өткізудің, жұмысшылар мен қызметкерлерді техникалық қауіпсіздігін оқыту тәртібінің арнайы жағдайын бекітеді. Өндіріс орындарында нұсқаулық өткізу, оқыту жауапкршілігі және жедел ұйымдастыру жетекшілігі бас инженерге жүктеледі де, оны қадағалау мен тікелей бақылау бөлім бастығына, аға инженерге немесе техника қауіпсіздігі инженеріне жүктеледі.

50 адамнан көп жұмысшы бар барлық ұйымдарда жұмыс беруші еңбек пен қауіпсіздік қызметін құруға міндетті және ол өзінің статусы бойынша негізгі өндірістік қызметтермен теңестіріледі. 50 адамға дейінгі жұмысшы бар ұйымдарда «Еңбекті қорғау» бойынша міндеттері жұмыс берушінің бұйрығы бойынша мамандыққа біріктіріліп басқарылады.

Еңбекті қорғау мен қауіпсіздіктің жағдайын ұйымдық бақылаудың

(«Еңбек қорғау» бойынша мекеменің бас инженері) жұмысшылары, ұйымдардың басқарушылары және оларға сәйкес органдар түріндегі профсаюздар жүзеге асырады.

КЖ 1224000-2013

Өзг

Өзг

Құжат №

Қолы

Күні

Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникалық ережесі

Әдеб.

Парақ

Жалпы пар.

Орындаған

Медетов М.Х.

у

25

29

Қабылдаған

Мамбешова А.Т.

АТУ ТЭК ПМП-11-1

Бекіткен

Өнеркәсіптегі технологиялық үрдістер төтенше жағдайлар әртүрлі. Бірақ, оларға бірқатар жалпы талаптар қоюға болады. Оларды жүзеге асыру үрдістердің қауіпсіздігін мүмкін етеді, дәлірек айтқанда: жұмысшыларға зиянды әрекет ететін бастапқы материалдар, дайындамалар, жарты фабрикаттар, дайын өнімдер, өндіріс қалдықтарымен олардың тікелей жанасуын жою; зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әрекетін жоюға болмаған жағдайда кешенді механикаландыруды, автоматтандыруды және қашықтан басқаруды қолдану; жарылыстар мен зиянды лақтырындыларды болдырмау үшін өндірістік жабдықтың тиісті саңылаусыздануын қамтамасыз ету; жумысшылардың коллективтік қорғаныс кұралдарын қолдану; жеке технологиялық операцияларда қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың пайда болуы туралы ақпаратты уақытымен алуды қамтамасыз ететін технологиялық үрдістерді бақылау және басқару жүйесін қолдану.

Қауіпсіз еңбек шартын құруға бағытталған шараларды орындамаған және техника қауіпсіздігі ережелерін бұзған кезде, ол сәтсіз оқиғаларға ұшырауы мүмкін, сол себептен қауіпсіздік дәрежесіне байланысты заңды бұзуына қарай заңмен қудаланады. Еңбекті қорғау бойынша заңды бұзуына байланысты жауапкершіліктің келесі түрлері қарастырылады:

1. Дисциплинарлы

2. Административті

3. Материалды

4. Қылмыстық

Дисциплинарлы жауапкершілікте ұсыныс айту туралы шешімді жұмыс беруші қабылдайды. Еңбекті қорғау бойынша заңды бұзғанда дисциплинарлы ұсыныстары, ол ескерту сөгіс, қатаң сөгіс, жұмыстан шығару. Жауапты объектілер, бағыныштылар мен жалдамалы жұмыскерлер.

Дисциплинарлы жауапкершіліктен административтінің артықшылығы, Қазақстан Республикасының административтік заң шығарушылық кодексімен сәйкес, мұнда басшылар, жауапты адамдар және басқа да жауапты жұмысшылар түгелдей қатысты. Ұсыныс айту туралы шешімдер, ол әртүрлі мөлшердегі айып төлеуді, Мембақылау органдарының басшылары мен инспекторлары тағайындайды. Материалды жауапкершілік еңбекті қорғау ережелерін бұзу салдарынан мемлекетке және зардап шегушіге материалдық шығын келтірген жағдайда пайда болады.

Қазақстан Республикасының Басқарушылары бекіткен «еңбек әрекетімен байланысты жұмысшылардың денсаулығының зақымдалуы мен сәтсіз жағдайларды ескеру мен зерттеу ережелері». Ережелер ұйымдардағы кез-келген жеке меншіктің формасы мен сәтсіз жағдайларды есептеу және зерттеу тәртібін бекітеді. Онда сәтсіз жағдайлармен байланысты қабылданған өндірістегі сәтсіз оқиғаларды зерттеу туралы алғашқы кезекті шаралар жазу түрі және актінің формасы аталып көрсетілген.

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

КЖ 1224000-2013

Бет

Құраст.

Медетов М.Х.

26

Жетекші

Мамбешова А.Т.

Ережелерде өндірістік жарақат ретінде көрсетілген жағдайлар топтастырылған:

1) жұмыс орны тәртібінде өндіріс құралдары, жеке қорғаныс құралдарын дайындау мен жүргізу кезінде жұмыс уақытының аяқталуы бойынша немесе басталар алдында;

2) жұмыс ұйымдастырушы немесе жұмыс берушінің тапсырмасымен байланысты өзінің міндетін немесе жұмысын орындаумен болған орнында немесе іс-сапар уақытында және жұмыс орнында жұмыс уақыты аралығында;

3) өндірістік зиянды және қауіпті әсерлердің нәтижесінде;

4) жұмыс уақытында жұмысшы зерттеуінің жолы бойынша жұмыс орнында қызмет ету объектілері арасындағы жылжумен байланысты әрекеттерді, жұмыс берушінің тапсырмасын орындауы бойынша әрекеттерді, жұмыс берушінің тапсырмасын орындауы бойынша;

5) жұмыс берушінің көлігінде;

6) қызметтік жол жүруі үшін пайдалану құқығына жұмыс берушінің жазба түріндегі келісімі бар болған кездегі, жеке көлігінде;

7) жұмыс берушінің бұйрығы бойынша өзінің және басқа ұйымның территориясына келген кезеңінде, сонымен бірге жұмыс берушінің жеке мешігін қорғау кезінде;

8) жұмыс орны бойынша немесе іс сапары кезінде жұмысшының қызметтік міндетін орындауы кезінде оны қасақана өлтіру және жарақаттауы.

Өндіріспен байланысты әрбір нақты жағдайды тексеріп комиссия анықтайды. Егер жұмысшыға жұмыс берушінің қатесінен сәтсіз жағдайдың нәтижесінде денсаулығына зиян келсе, онда Қазақстан Республикасының нормативті құқықтық актілері қарастырылған жағдайлар мен тәртіпте, егер жұмысшыға сақтандыру салымы төленбейтін болса, жұмыс берушіні жазалайды.

«Еңбек қызметін орындаумен байланысты жұмысшылар мен қызметкерлердің денсаулығының зақымдалуы мен жеке меншігінің барлық шығынын есептеудің ұйымдық ережесіне» сәйкес зиян келтіру мөлшері 12 айда орташа еңбек ақысы негізінде есептелінеді.

Егер жарақат алған жұмысшы тұрғындарды әлеуметтік қорғау аймағындағы орталық орындаушы органдардың территориялы бөлімшесінде көмек түрлерін (емдеу, қосымша тамақтану, дәрі-дәрмек алу, медициналық тексеруден өту, санитарлы-курорттық емдеу, зиян шегушінің емделу орнына барып-қайтуына төлем ақысын қоса алғанда ) алмаса, ұйым жарақат алған жұмысшыға еңбек ақысына қосымша жәрдемақы береді және қосымша шығынды төлейді.

Арнайы медициналық және тұрмыстық күтім қажет зиян шегушіге, шығынды әрбір күтім түріне байланысты бірден кем емес есептік айлық көрсеткішінен бөліп отырады.

Ұйым зиян шеккен жұмысшыға және оның отбасы мүшелеріне және зардап шеккен жұмысшының қаза болуына байланысты шығынын төлеуге, жалпы көлік түрлеріндегі жол ақысын төлеуге және басқа да көмек түрлерін көрсетуге міндетті.

Өзг..

Бет

Құжат №

Қолы

Күні

КЖ 1224000-2013

Бет

Құраст.

Медетов М.Х.

27

Жетекші

Мамбешова А.Т.

ҚОРЫТЫНДЫ

Кәсіпорынға  жұмысқа  тұратын,  барлық  қызметер    міндетті,  түрде,  еңбек  қорға  және    техникалық  қауіпсіздік   бойынша   кәсіби    жарамдлық  және  сулы    нұсқама  бойынша    жоспар  -  кәсіпорынның    бас  инженерімен  бекітіледі,      кейіннен  қызметкер   жұмыс   ор нында    алғашқы    нұсқамадан    өтеді,    бұл  нұсқаманы  шебер немесе    бастық  өткізеді.   Қызметкердің   сулық   нұсқамасы    кезінде,  толықтай,   кәсіпорын объектілерімен,  кәсіпорындағы    негізгі  қауіпті   факторлармен,   кәсіпорындағы   еңбекті  қорғау   және    техниалық  қауіпсіздік    жағдайымен  таныстырады.   Қызметердің  жұмыс  орнында    алғашқы  нұсқама  кезінде,    еңбекті   қорғау  бойынша    нұсқамамен,   құрылғыларды   қаіпсіз  пайдалану  бойынша,  СИЗ,   және  оларды  пайдалан  әдістерімен,    жұмыс  орнында  қауіпті    факторлармен,  ішкі  тәртіптің  ережелеріен  танстырады.   Қызметерге  арнайы  киім,  аяқ  киім,  СИЗ  тегін   беріледі.  Цех  бастығы   немесе  шебер  -  еңбекті    қорғау  және ТҚ бойынша   нұсқаманы    дайындайды,   ТҚ  бойынша    инженерлермен,  бас  энергетикпен,  бас    энергикпен,   бас механикпен  келісіледі,  қажет болса  КИП   және  байланыс    учаскесінің  бастығымен   келісіледі.  Нұсқама  -   бас  директормен   немесе    бас  инженермен  бекітіледі,  және 5  жылда  бір рет  профкоммен   келісіледі  немесе  технология,   құрылғыларды  жаңғыртудың  өзгеруі  кезінде  нұсқама   қайта   қарастырылады.

Электроқозғалтқыштар,  іске қосылатын аспаптар   жерге  нық тұйықталы тиіс.  Аммиак буларының  адам ағзасына зиянды әсер етуінің  нәтижесінде, ТҚ   және  машина сонымен   қатар  аммиактық мұздатқыштары  бар аспаптарға  қызмет көрсету бойынша нұсқаманы қатаң ұстау қажет.   Аммиактың    бұзылуы кезінде,  әрбір  жұмыс  орнында  қарастырылған  газтұтқышты  кию  қажет, аспапты  қосу,   тетікті  б  жаап  тастап,  механике хабарлау қажет. Балмұздақты мұздату  және  сақтау  камералары  -   жабық  камерада  кездейсоқ   қалып   қойған    адамдардың  шығы  үшін  қауіпсіздіктің   сигнал  беру  жүйесімен жабдықталуы тиіс.

Қоршаған  ортаны  қорғау – шаралар жүйесін көрсетеді, бұл жүйе табиғи ресурстарды  тиімді пайдалануға және  адамның  өмір  сүруі  үшін    жағымды  жағдайларды  жасау мақсатында қоршаған ортаның  өндірістік  шығарындыларымен  ластануын  алдын   алуға   бағытталған. Сүт  өнеркәсібінің  кәсіпорындары -  атмосфераны су  қоймалары    мен  топырақтардың    ластану  көздерінің  бірі болып  табылады

КЖ 1224000-2013

Өзг

Өзг

Құжат №

Қолы

Күні

ҚОРЫТЫНДЫ

Әдеб.

Парақ

Жалпы пар.

Орындаған

Медетов М.Х.

у

28

29

Қабылдаған

Мамбешова А.Т.

АТУ ТЭК ПМП-11-1

Бекіткен