443. Аво жүйесі бойынша қан топтары өзара әрекеттесуіне мысал болады:

1. алкильді және доминантты гендер

2. аллельді және аллелді емес гендер

3. кодоминантты және коорперативті гендер

4. кооперативті және рецессивті аллелді гендер

5.+ доминантты және рецессивті аллелді гендер

444. Аво жүйесі бойынша бірінші қан тобы сипатталады:

1. генотиптегі екі доминантты гендермен, антиденесі α және β

2. +генотиптегі екі рецессивті гендермен, антиденесі α және β

3. эритроциттер бетіндегі А және В антигендерімен, антиденесі α және β

4. эритроциттер бетіндегі α және β антиденелерімен, антигендері А және В

5. доминантты және рецессивті гендермен, антиденесі α және β

445. У-хромосомамен тіркес тұқым қуалайтын белгілердің берілуі:

1. анасынан ұлына

2. әкесінен барлық балаларына

3. әкесінен қыздарына

4. аналық линия бойынша

5. ₊ аталық линия бойынша

445. Х-тіркескен рецессивті белгілер сипатталады :

1. ата- анасының екеуініңде генімен тасымалданады

2. сау еркектің генімен тасымалданады

3. +сау әйелдің генімен тасымалданады

4. барлық балаларының жартысында белгі жарыққа шығады

5. қыздарының жартысында белгі жарыққа шығады

445. Аутосомада орналасқан гендер берілуі мүмкін:

1. ата- анасынан тек ұлдарына

2. ата- анасынан тек қыздарына

3. жыныспен тіркес

4. әкесінен тек ұлдарына

5. +анасынан ұлына және қыздарына

445. Аутосомды-доминантты тұқым қуалаушылық келесі түрде сипатталады:

1. белгілер ұрпақ аттап тұқым қуалайды

2. +аутосомды гендермен белгілердің ұрпақтан ұрпаққа берілуі

3. белгілердің тек бір жынысы бойынша ғана берілуі

4. гоносомды гендермен белгілердің екі жынысқа да берілуі

5. аутосомады гендерде орналасады және ұрпақ аттап тұқым қуалайды

445. Аутосомды-рецессивті тұқым қуалаушылық келесі түрде сипатталады:

1. белгілердің гомозиготтарда ұрпақтан ұрпаққа берілуі

2. белгілердің гетерезиготтарда ұрпақ аттап тұқым қуалауы

3. белгілердің гомозиготалы ата анасының біреуінен ғана берілуімен

4. + белгілердің гомозиготалы ата анасының екеуінен де берілуі

5. белгілердің гетерезиготада фенотиптік көрініс беруімен

445. Аутосомды-рецессивті тұқым қуалау кезінде:

1. ата- аналары гомозиготалы және ауру болады

2. ата- аналары гомозиготалы және сау болады

3. ата- аналарының екеуіде ауру және гетерезиготалы

4. ата- аналарының дені сау және гомозиготалы

5. +мутантты гені бойынша балалары гомозиготалы ауру

451. Аллельді гендердің өзара әрекеттесуінің формалары:

1. комплементарлық және кодоминанттылық

2. +кодоминанттық және доминанттылық

3. корепрессивтілік және рецессивтілік

4. доминанттылық және эпистаз

5. аса жоғары доминанттытылық және полимерия

452. Аллельді гендердің өзара әрекеттесуінің типтері:

1. эпистаз және полимерия

2. толымсыз доминанттылық және комплементарлық

3. толымсыз рецессивтілік және доминанттылық

4. + аса жоғары доминанттылық және кодоминанттылық

5. полимерия және доминанттылық

453. Қалыпты есту мен сөйлеудің дамуы комплементарлы өзара әсерлесудің нәтижесі :

1. екі аллельді доминантты гендер

2. +екі аллельді емес доминантты гендердің

3. екі рецессивті аллельді гендер

4. екі рецессивті аллельді емес гендер

5. генетикалық және орта факторлардың

454. АВО жүйесі бойынша О (І) топты адамның генотипін, эритроциттерінің және қан сарысуының беткейіндегі антидене құрамын анықтаңыз:

1. екі доминантты гендер, антиген А, антидене - α

2. екі рецессивті гендер, антигендері А,В, антидене жоқ

3. доминантты және рецессивті гендер, антиген және антидене жоқ

4. +екі рецессивті гендер, антиген жоқ және антидене α, β

5. екі рецессивті гендер, антиген А,О, антидене жоқ

455. АВО жүйесі бойынша А (ІІ) топты гомозиготалардың генотипінің құрамын, эритроциттердің және қан сарысуының беткейіндегі антидене құрамын анықтаңыз:

1. екі рецессивті гендер, антиген А, антидене β

2. +екі доминантты гендер антиген А, антидене β

3. доминантты және рецессивті гендер, антиген А және антидене β

4. екі доминантты гендер, антиген жоқ, антидене – α және β

5. екі рецессивті гендер, антиген А,В, антидене жоқ

456. АВО жүйесі бойынша В (ІІІ) топты гетерозиготалардың генотипінің құрамын, эритроциттердің және қан сарысуының беткейіндегі антидене құрамын анықтаңыз:

1. екі рецессивті гендер, антиген В, антидене – α

2. +доминантты және рецессивті гендер, антиген А және антидене β

3. доминантты және рецессивті гендер, антиген В және антидене α

4. екі доминантты гендер, антиген В , антидене – β

5. екі кодоминантты гендер, антиген А,В, антидене – жоқ

457. АВО жүйесі бойынша АВ (ІV) топтың генотипінің құрамын, эритроциттердің және қан сарысуының беткейіндегі атидене құрамын анықтаңыз:

1. екі рецессивті гендер, антигендер А,В, антидене – жоқ

2. +екі кодоминантты гендер, антигендер А,В, антидене – жоқ

3. доминантты және рецессивті гендер, антигендерА, В және антидене - жоқ

4. кодоминантты гендер, антигендер жоқ, антидене– α, β

5. гомозиготтар антигенсіз және антиденесіз

458. АВО жүйесі бойынша қай қан топты даралар универсалды донорлар және реципиенттер:

1. А (ІІ) гомозиготалар, В (III) – гомозиготалар

2. О (І) гомозиготалар, В (III) – (гомозиготалар)

3. В (ІІІ) гетерозиготалар, А,В(ІV) - гетерозиготалар

4.+ АВ (ІV) гетерозиготалар О (І)- гомозиготалар

5. В (ІІІ) гомозиготалар А,В(ІV) - гетерозиготалар

459. Қандай жағдайда байқалуы мүмкін: резус - конфликті жүктілік және жаңа туылған нәрестенің гемолитикалық ауруы:

1. ата аналардың екеуі де резус - оң

2. ата аналардың екеуі де резус - теріс

3. анасы резус - теріс, әкесі резус - теріс

4. анасы резус - оң, әкесі резус - теріс

5. +әйелдің екінші босануы, сол әкеден гемолитикалық аурумен туылған баласы бар

Популяциялық генетика

460. Популяцияны сипаттайтын демографиялық көрсеткіштер:

1. +саны, жыныс құрамы

2. гендердің полиморфтығы, жас құрамы

3. жыныс құрамы, гендердің миграциясы

4. жас құрамы, гендер дрейфі

5. генофонд, популяция саны

461. Популяцияның полиморфтығын, гетерогендігін жоғарлататын эволюциялық факторлар :

1. оқшаулану, гендер дрейфі

2. +миграция, мутация

3. гендер дрейфі, инбридинг

4. инбридинг, изоляция

5. табиғи сұрыпталу, изоляция

462. Адам популяциясын сипаттайтын генетикалық факторлар :

1. саны, жас құрамы

2. +геннің полиморфтығы, популяция генофонды

3. жыныс және жас құрамы

4. популяцияның мөлшері және көлемі

5. популяция дараларының мөлшері және массасы

463. Популяцияның полиморфтығын, гетерогендігін төмендететін эволюциялық факторлар :

1. оқшаулану, мутация

2. миграция, мутация

3. +гендер дрейфі, изоляция

4. инбридинг, мутация

5. табиғи сұрыпталу, панмиксия

464.Популяциядағы гендер жиілігінің сақталуын қамтамасыз етеді:

1. интенсивті гендер ағымы, мутация, табиғи сұрыпталу

2. интенсивті мутациялық процесс, миграция, гендер дрейфі

3. жарықтың, жылудың, судың болмауы

4. +табиғи сұрыпталудың, мутацияның, миграцияның болмауы

5. гендер дрейфі, оқшаулану, инбридинг

465. Таңдамалы неке, белгілері ұқсас адамдардың жиірек некелесуі қалай аталады:

1. есептік және арнайы неке

2. +ассортативті және таңдамалы неке

3. кездейсоқ және арнайы неке

4. моргандық және кездейсоқ неке

5. тіркелмеген және арнайы емес неке

466. Популяциядағы даралардың кездейсоқ некелесуі қалай аталады:

1. инцестік

2. пайдалы ассортативті неке

3. зиянды ассортативті неке

4. инбридинг

5. +панмиксиялы

467. Харди-Вайнберг теңдеуінің орындалу шарттары:

1. панмиксияның болмауы, мутация, миграция

2. +панмиксияның болуы, мутация, миграция, табиғи сұрыптаудың болмауы

3. мутацияның, миграцияның болмауы, инбридинг және табиғи сұрыптаудың болуы

4. изоляция, инбридинг, табиғи сұрыптау

5. гендер дрейфі, изоляция, инбридинг, табиғи сұрыптау

468. Адам популяциясындағы панмиксияны төмендететін факторлар:

1. аутбридинг, популяцияның саны жоғары

2. миграция, аутбридинг, кездейсоқ будандасу

3. +оқшаулану, инбридинг, популяция саны аз

4. көп ұлтты қалалық популяция, аутбрединг, гендер ағымы

5. мутация, миграция, табиғи сұрыптау

469. Инбридинг дегеніміз:

1. туыстық емес неке

2. +генотиптері ұқсас адамдардың некесі

3. руластар арасындағы неке

4. аккумуляциялық неке

5. аккредитациялық неке

470. Қандас неке популяцияда алып келеді:

1. гетерозиготалардың және ұрпақтық тіршілікке бейімділігінің

жоғарылауына

2. + гомозиготалардың жоғарылауына және ұрпақтық тіршілікке бейімділігінің

төмендеуіне

3. гетерозиготалардың төмендеуіне және ұрпақтық тіршілікке бейімділігінің

жоғарылауына

4. генетикалық аурулардың жиілігінің төмендеуіне және гомозиготалы болуына

5. генетикалық аурулардың жиілігінің жоғарлауына және гетерозиготалы болуына

471. Аутбридингтік некелерге жатады:

1. +туыстық емес, кездейсоқ неке

2. жақын туыстық некелер

3. қандас туыстар арасындағы некелер

2. туыстар арасындағы кездейсоқ некелер

2. кездейсоқ емес некелер

472. Популяцияның гетерогендігін жоғарлататын эволюциялық факторлар:

1. + миграция, мутация, табиғи сұрыпталу

2. оқшаулану, гендер дрейфі, инбридинг

3. мутация, миграция және табиғи сұрыпталудың болмауы

4. инбридинг, оқшаулану, гендер дрейфі

5. инцест, оқшаулану, популяция саны аз

473. Даралардың кездейсоқ некелесуі дегеніміз

1. генотиптері ұқсас даралардың некелесуі

2. дене салмағы ұқсас даралардың некелесуі

3. туыстас даралардың некелесуі

4. + генетикалық құрамы өзгеше әр түрлі популяциядағы даралардың некелесуі

5. оқшауланған популяциядағы даралардың некелесуі

474. Тандамалы некелесу дегеніміз:

1. әр түрлі генотипті туыс емес даралардың некелесуі

2. +ұқсас генотипті туыс даралардың некелесуі

3. дене салмағы және бойының ұзындығы бойынша түрлі даралардың некелесуі

4. терілерінің түсі және мінез құлқы ұқсас даралардың некелесуі

5. әр түрдің және кластың дараларының некелесуі

475. Популяциядағы даралардың бейімділігінің компоненттері болып саналады:

1. бойы және дене салмағы

2. теріасты майдын орны және мөлшері

3.+тіршілікке бейімділігі және өсімталдығы

4. саны және зат алмасудың интенсивтілігі

5. жыныстық ара қатынасы және жас құрамы

476. Рецессивті ауруларда табиғи сұрыпталудың әсерінен жүреді:

1. доминантты аллельдің элиминациясы және гетерозиготтар жиілігінің төмендеуі

2. гетерозиготталардың элиминациясы және оның жиілігінің төмендеуі

3. + рецессивті аллельдің элиминациясы және оның жиілігінің төмендеуі

4. рецессивті геннің жиілігінің артуы және гетерозиготтар жоғарлауы

5. доминантты ген жиілігінің төмендеуі және гетерозиготтар

477. Доминантты ауруларда табиғи сұрыпталудың әсерінен жүреді:

1. рецессивті доминантты аллелдің элиминациясы

2. рецессивті аллельдің элиминациясы және гетерозигот

3. доминаннты гендер жиілігінің артуы және гетерозигот

4. +доминаннты гендер жиілігінің кемуі және олардың элиминациясы

5. рецессивті ген жиілігінің кемуі және гомозигот

478. Жаңа туылған балалардың гемолитикалық аурулары табиғи сұрыпталудың қандай әсеріне мысал болады:

1. гомозиготтар пайдасына

2. гомозиготтарға қарсы

1. +гетерозиготтарға қарсы

3. рецессивті аллель пайдасына

4. доминантты аллель пайдасына

479. Популяцияның типтері

1. дарвиндік, жай, күрделі

2. +мендельдік, панмиксиялық, оқшауланған

3. аутбредті, аралас, құрамды

4. инбредті, кең таралған, сызықты

5. аутбредті, циклдік, комфортты

480. Популяцияның генетикалық құрылымын анықтайтын демографиялық факторлар :

1. +даралардың жастық және жыныс құрамы

2. бойының параметрі және даралардың дене салмағы

3. даралар қозғаласының жылдамдығы мен темпі

4. дара терісі және шашының түсі

5. даралардың темпераменті және мінез- құлқы

481. Популяциядағы гендер мен генотип жиілігінің құрамы тәуелді болады:

1. даралардың түсінің интенсивтілігіне

2. +даралардың мутация жиілігіне

3. даралардың өсу интенсивтілігіне

4. даралардың қозғалу интенсивтілігіне

5. даралардың тамақтану интенсивтілігіне

482. Популяциядағы генетикалық полиморфизмді жоғарылататын факторлар:

1. гендер дрейфі, изоляция

2. +аутбридинг, мутация

3. инбридинг және инцест

4. оқшаулану және гендер дрейфі

5. инбридинг және изоляция

483. Гендер мен генотиптердің әртүрлілігін төмендетеді:

1. мутациялар, миграциялар

2. +оқшаулану, инбридинг

3. аутбрединг, миграция

4. панмиксия, мутация

5. панмиксия, аутбридинг

484. Популяцияның бейімділігін жоғарлататын факторлар:

1. даралар мутациялары және миграциялары

2. +даралардың өсімталдылығы және тірі қалуы

3. даралардың бойы және салмағы

4. даралардың бояуы және түсі

5. даралардың жыныстық арақатынасы

485. Популяциялардың бейімділігі анықталады:

1. даралардың жасы және салмағымен

2. +даралардың өсімталдылығы және тірі қалуымен

3. даралардың бояуы және түсімен

4. даралардың бойы және салмағымен

5. даралардың санымен

6. даралардың жыныстық арақатынасымен

486. Рецессивті гендерге қарсы табиғи сұрыпталу:

1. популяцияда доминантты гендердің жиілігін төмендетеді

2. + популяцияда рецессивті гомозиготтар санын төмендетеді

3. популяцияда қосымша гендердің жиілігін төмендетеді

4. популяцияда гетерозиготтардың жиілігін төмендетеді

5. рецессивті гомозиготтардың бейімділігін жоғарлатады

487. Доминантты гендерге қарсы табиғи сұрыпталу:

1. популяцияда доминантты гендер жиілігі артады

2. +популяцияда доминантты гендер жиілігі төмендейді

3. доминантты генді тасушылардың бейімділігі артады

4. доминантты генді тасушылардың бейімділігіне әсер етпейді

5. доминантты генді тасушылардың бейімділігін жоғарлатады

488. Мутация алып келеді :

1. аллелдердің көп түрлілігі төмендеуіне

2. +оларды тасымалдаушылардың бейімділігінің төмендеуіне

3. оларды тасушылардың бейімділігі жоғарлауына

4. популяция саны жоғарлауына

5. эволюция қарқыны төмендеуіне

489. Мутация нәтижесіндегі факторлар:

1. популяцияның генетикалық көптүрлілігін төмендетеді

2. популяцияның мөлшерін артырады

3. популяцияның бейімділігі артады

4. +эволюция

5. регресс

490. Популяцияның элементарлы эволюциялық процесстеріне жатады:

1. популяция саны, мутация, жас құрамы

2. гендер дрейфі, инбридинг, инцест

3. популяцияның жыныстық құрамы, мутация, инбридинг

4. +популяциядағы гендер мутациясының жиілігі, миграция, гендер дрейфі

5. миграциялар, жас құрамы және жыныстық арақатынасы

491. Қандай процесстер нәтижесінде популяцияның гендер мен генотиптердің жиілігі өзгереді :

1. қоршаған ортаның температурасынан

2. қоршаған ортаның ылғалдылығынан

3. +мутациялық процесстердің қарқынынан

4. даралардың қозғалу жылдамдығының қарқынынан

5. флуктуациялық процесстердің қарқынынан

492. Популяцияда генетикалық патологиялардың жинақталуы нәтижесінде:

1. генотиптердің бейімділігі жоғарлайды

2. туылудың жоғарлауы

3. + генотиптердің бейімділігі төмендейді

4. генотиптердің өнімділігі жоғарлайды

5. көбінде әйел адам туылады

493. Популяцияның генетикалық жүгін төмендетеді:

1. изоляция және гендер дрейфі

2. + аутбрединг және панмиксия

3. инбридинг және оқшаулану

4. инцест және изоляция

5. флуктуация және популяциялардың абберациялары

494.Популяцияның генетикалық жүгіне жатады:

1. инфекциялық аурулар

2. алиментарлы аурулар

3. + тұқым қуалайтын аурулар

4. вирустық аурулар

5. медициналық түсік

495. Популяцияның генетикалық жүгінен қалыптасатын аурулар:

1. грипп, токсикоз, токсемия

2. + гемофилия, ахондроплазия, альбинизм

3. пневмония, дифтерия, тиф

4. токсоплазмоз, листериоз, микоплазма

5. гепатит, гематоз, оспа

496. Популяцияның генетикалық жүгінің қалыптасуы немен байланысты:

1. генотиптердің бейімділігінің жоғарлауымен

2. ортаның жоғарғы температурасымен

3. +генотиптердің бейімділігінің төмендеуімен

4. ортаның төменгі температурасымен

5. еркек жынысты даралардың туылуымен

497. Популяцияда табиғи сұрыпталу әсері алып келеді:

1. бейімделмеген генотиптер сақталады

2. популяцияда жоғары өсімтал генотиптер сақталады

3. +популяцияда мейілінше бейімделген генотиптер сақталады

4. даралардың массасы және мөлшері жоғарылайды

5. популяцияда дене салмағы жоғары генотиптер сақталады

498. Миграция (популяциялар арасында гендердің алмасуы) нәтижесінде:

1. популяцияның генетикалық әртүрлілігі төмендейді

2. +популяцияның генетикалық әртүрлілігі жоғарлайды

3. мутациялық процесстердің интенсивтілігі жоғарлайды

4. гомозиготалар жиілігі жоғарлайды

5. туылу жоғарлайды

499. Гендер дрейфі (гендер жиілігінің кездейсоқ өзгеруі) нәтижесінде популяцияда:

1. популяцияның генетикалық полиморфизмін жоғарлатады

2. +популяцияның генетикалық полиморфизмін төмендетеді

3. инфекциялық аурулардың жиілігін жоғарлатады

4. популяцияның генетикалық жүгін төмендетеді

5. паразитарлық аурулар жиілігін төмендетеді

500. Популяцияда мутацияның жоғарғы жиілігі алып келеді:

1. популяцияда даралар санының артуына

2. +популяцияда генетикалық тұрғыдан ерекше даралардың санының артуына

3. бейімделген генотиптердің санының артуына

4. аталық жынысты даралардың артуына

5. аналық жынысты даралардың артуына

501. Генетикалық материалы бірдей туыстар:

1. ерлі – зайыптылар

2. ағалы - апалы

3. +монозиготалы егіздер

4. дизиготалы егіздер

5. екі жұмыртқалы егіздер

502. Популяцияда генетикалық жүктің пайда болуына әкелетін факторлар:

1. ерлі – зайыптылар жасының төмендеуі

2. +тұқым қуалайтын патологиясы бар ауру балалардың өмір сүру ұзақтығының төмендеуі

3. пневмониямен ауру балалардың өмір сүру ұзақтығының төмендеуі

4. ге

5. нотиптің бейімділігінің жоғарылауы

6. даралардың бойының өсуінің төмендеуі

503. Популяциядағы генетикалық жүктің клиникалық көрінісіне жатады:

1. медициналық аборттар

2. энцефолопатиялар

3. +тұқымқуалайтын аурулар

4. инфекциялық патологиялар

5. паразитарлы аурулар

504. Популяциядағы генетикалық жүкті жоғарлататын ауруларды анықтаңыз:

1. тұмау

2. +гемофилия

3. дизентерия

4. құрсақ тифі

5. пневмония

ЭКОГЕНЕТИКА

505.Экогенетика – ғылыми бағыт, зерттейді:

1. қоршаған ортаның ластануының климаттық жағдайға әсерін

2. пайдалы қасиеті бар қоршаған орта факторларын

3. +қоршаған орта ластануының адамның генетикалық саулығына әсерін

4. тірі ағзалардың өзара байланысу формаларын

5. қоршаған ортаның ластануына байланысты температураның өзгеру темпін

506. Мутагендік әсері бар қоршаған орта ластаушыларына жатады:

1. натрий хлориді

2. +ауыр металдың тұздары

3. азот қышқылы

4. күкірт қышқылы

5. ауа ароматтары

507. Қоршаған ортаның ластануына тікелей байланысты «экологиялық» ауруларға жатады:

1. Куросава ауруы

2. +«итай-итай» ауруы

3. 45«қуыршақ бетті» ауруы

4. «төртбұрышты» бетті ауруы

5. «шинагава» ауруы

508. Қазақстандағы экологиялық қолайсыз аймақтарға жатады:

1. Бурабай курортық аймағы

2. +Семей ядролық сынақ аймағы

3. Алматы облысы аймағы

4. Каспий маңы аймағы

5. Іле-Алатауы қорығы

509. Экологиялық қолайсыз аймақтарда тұратын тұрғындар денсаулығына тән:

1. туылу көрсеткішінің жоғарлауы

2. денсаулық жағдайының жақсаруы

3. тіршілік жағдайының жақсаруы

4. өмір сүру ұзақтығының артуы

5. + өмір сүру ұзақтығының төмендеуі

510. Иондаушы радиацияның халықтың генетикалық саулығына әсерінің көрсеткіші:

1. қанда гемоглобин мөлшерінің жоғарлауы

2. +қан жасушаларындағы хромосомалық бұзылыстардың жиілігінің артуы

3. дамудың туа біткен ақаулықтарының азаюы

4. дене салмағының артуы

5. жаңа туылған нәрестелердің санының артуы

511. Қоршаған ортадағы ауыр металдардың тұздарының артуы алып келеді:

1. жаңа туған балалардың дене салмағының артуына

2. көпұрықты жүктіліктің жиілігінің артуына

3. +нәрестенің құрсақта дамуының кешеуілдеуіне

4. қанда гемоглобин мөлшерінің жоғарлауына

5. денсаулық көрсеткішінің артуына

512. Қоршаған ортада ластанушы компоненттердің жинақталуынан болады:

1. ауыл шаруашылық өнімдерінің артуы

2.+ денсаулық жағдайларының төмендеуі

3. өмір сүру жағдайының жақсаруы

4. көліктерде жол жүру ақысының көтерілуі

5. сатылатын тауарлар қорының азаюы

513. Адам ағзасына иондаушы радиацияның әсерінің көрсеткіші:

1. жасушалардың бөліну санының артуы

2. +сома жасушаларында хромосомалық абберациялардың жиілеуі

3. ағзада жасушалар санының артуы

4. денеде эритроциттер санының артуы

5. жаңа туған балалардың дене салмағының артуы

514. Экологиялық жүйенің құрамына кіреді:

1. +белгілі бір жерде тіршілік ететін барлық тірі ағзалар

2. тек қана жануарлар, белгілі бір жерде тіршілік ететін

3. тек қана өсімдіктер

4. тек қоршаған орта факторлары

5. қаржылық және экономикалық факторлар

515. Биогеоценоз ұғымына кіреді:

1. тек қана тірі ағзалар және су қоймалары

2. тек қана қоршаған орта факторлары және өсімдіктер

3. +барлық тірі ағзалар және қоршаған орта факторлары

4. экономикалық дамудың барлық факторлары және тірі ағзалар

5. қоршаған ортаның барлық факторлары және жануарлар

516. Экологиялық жүйелер дамудың келесі сатыларынан өтеді:

1. тоқырау, бастапқы, сөну

2.+ бастапқы, жарық, сөну

3. кеңею, тоқырау, сөну

4. жарық, тоқырау, кеңею

5. сөну, тоқырау, жарық

517. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау жүйесіне кіреді:

1.+ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы

2. халықты емдеу саласындағы бөлімшелер

3. халықтықты тексеру саласындағы мемлекеттік ұйымдар

4. емдеу мекемелері

5. медико- генетикалық кеңес

518. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық нормалау санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің жұмысы болып табылады:

1. + санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының негіздемесі бойынша

бірыңғай талаптарды әзірлеуді және олардың әзірленуін бақылау

2. дәрілік препараттардың қолдану тәсілін жариялау, зерттеу

3. дәрілік препараттарды бақылау

4. азаматтардың денсаулығы жайлы бірыңғай қорға мәліметтерін енгізу және

қалыптастыру

5. емдеу-алдын алу сипатындағы құжаттарды бірыңғай қорға енгізу және қалыптастыру

519. Санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттары:

1. тексеру әдісін қолдану нұсқасы

2.+ гигиеналық нормативтер

3. науқастардың ауру тарихы

4. оқу жүйесі бойынша тәсілдемелік нұсқаулар

5. дәрілік препараттарды қолдану нұсқаулары

520. Гигиеналық норматив:

1. нормативтік хұқықтық акт

2. +көрсеткіштің белгіленген сандық және (немесе) сапалық мәні

3. тыйым салынған көрсеткіш

4. адам үшін қауіпті орта факторы

5. адам үшін қолайлы орта факторы

521. Санитарлы – эпидемиологиялық талаптар ұстанады:

1. дәрілік препараттарды қолдану үшін

2. белгілі бір зерттеу әдісін қолдану үшін

3. +тағамдық өнімдер үшін және тағамдық өнімдерге

4. тағамдық өнімнің пайдалы құрамы

5. өнім үшін міндетті емес

522. Санитариялық-эпидемиологиялық талаптар:

1. +емдеу-профилактикалық, балалар тағамын ұйымдастыру жұмыстарын орындау

2. қоғамдық және диеталық тамақтануды ұйымдастыруды қажет етпейді

3. жеке кәсіпкерлік үшін міндетті емес

4. жеке ұйымдар үшін міндетті емес

5. барлық ұйымдар үшін міндетті емес

523. Тамақ өнімдерін және адам денсаулығына зиянды әсер ететін, алғаш рет өндірілетін (дайындалатын) және алғаш рет әкелінетін (импортталатын) мемлекеттік тіркеуге алынатын өнімдер:

1. +балалар тамағы өнімдері, тағамға тағамдық және биологиялық активті қоспалар

2. сапалық сертификаты бар өнімдер

3. ҚР өндірілетін өнімдер

4. адам денсаулығына пайдалы өнімдер

5. адам денсаулығына пайдалы заттар

524. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг:

1. халықты аурулардан емдеу және алдын алу жүйесі

2. + халықтың денсаулығының жай-күйі мен мекендеу ортасы факторларының әсері

арасындағы байланыстарды айқындауға байқау жүргізу

3. зерттеу әдістері мен емдеу жолдарының арасындағы байланысты байқау

4. емдеу жұмыстарын жүргізеді

5. алдын алу шараларын жүзеге асырады

525. Қазақстан Республикасының аумақтарын санитариялық қорғау үшін шекара арқылы әкелуге жол берілмейді:

1. +инфекциялық аурулардың және уланулардың пайда болуы мен таралу қаупін төндіретін

тауарларды ҚР аумағына әкелуге жол берілмейді

2. улануды және ауру тудырмайтын тауарларды әкелуге болады

3. жақын мемлекеттерден жүктер мен тауарларды әкелуге болады

4. кедендік бақылаудан өткен тауарларды әкелуге

5. сапалық сертификаты бар тауарларды әкелуге болады

526. Инфекциялық және паразиттік аурулардың пайда болуының және таралуының, халықтың улануының алдын алу мақсатында:

1. +дезинфекция жүргізу керек

2. дифференциация жүргізу керек

3. детерминация жүргізу керек

4. дупликация жүргізу керек

5. транслокация жүргізу керек

Фармакогенетика

527. Фармакогенетика дәрілік препараттар әсерінің тиімділігінің тәуелділігін зерттейді :

1. аурудың жасына

2. аурудың жынысына

3.+ аурудың генотипіне

4. аурудың сипатына

5. аурудың қылығына

528. Дәрілік препараттардың фармакокинетикалық әсері байланысты:

1. дәріні қабылдау реттілігіне

2. +дәрінің сіңірілуіне, метаболизміне және шығару жылдамдығына

3. дәріні қабылдау әдісіне, түріне және уақытына

4. дәрінің пішініне, түріне және мөлшеріне

5. дәрінің қабылдау жолына, санына және қабылдау уақытының қысқалығына

529. Дәрілік препараттарға ағзаның реакциясының генетикалық бақылануы жүзеге асырылады:

1. ағзаның барлық гендерімен

2. +бір жұп генмен

3. бір жұп хромосомамен

4. бірнеше жұп хромосомалармен

5. бірнеше жұп генотиппен

530. Туберкулезге қарсы изониазид препаратының ағзадан шығарылуына қарай (инактивация) адамдар тобының жіктелуі :

1. тура және сызықты инактиваторлар

2. +жылдам және баяу инактиваторлар

3. жылдам және баяу активаторлар

4. үлкен және кіші инактиваторлар

5. бір –екі бағытты инактиваторлар

531. Псевдохолинэстераза генінің рецессивті аллелдері бойынша гомозиготалылар:

1. + суксаметонияны инактивациялауы бойынша дефектілі

2. суксаметанол инактивациялауы бойынша дефектілі

3. суксафенол инактивациялауы бойынша дефектілі

4. өздігінен қозғалуға бейім емес

5. ұйқыға бейім

532. Ингаляциялық наркоз газындағы галотанның метоболизімі бақыланады:

1. орта факторымен

2. Х-тіркесті доминантты генмен

3 +аутосомды-рецессивті генмен

4. аутосомды-доминантты генмен

5. Х-тіркескен рецессивті генмен

533. Тұқым қуалайтын порфирия - бауыр ауруының дамуы:

1. вирустық инфекциядан

2. майлы тағам пайдаланудан

3. +доминантты мутациядан

4. рецессивті мутациядан

5. полигендердің әсерінен

534. Тұқым қуалайтын метгемоглобинемия –бұл:

1. аутосомды-доминантты ауру

2. Х-тіркесті рецессивті ауру

3. +аутосомды-рецессивті ауру

4. гетерозиготтарда байқалады

5. гемизиготтарда байқалады

535. Тұқым қуалайтын бауыр патологиясы - порфириясында қандай дәріні қабылдағанда гемоглобиннің (порфириндердің) ыдырау өнімдері бұзылып, ауру өршиді:

1. аналгинді

2. антибиотиктерді

3. +барбитураттарды

4. дәрумендерді

5. цитостатиктерді

536. Қандай дәрілерді қабылдағанда тұқым қуалайтын метгемоглобинемияның асқынуы байқалады:

1. антибиотиктерді

2. +нитроглициринді

3. аналгинді

4. аспиринді

5. дәрумендерді

537. Тұқым қуалайтын сары аурудың берілу типі:

1. аутосомды-рецессивті

2. Х-тіркесті рецессивті

3. + аутосомды-доминантты

4. тек ер адамдарда ғана көрінеді

5. тек әйелдерде көрінеді

538. Қандай дәрі қабылдағаннан кейін тұқым қуалайтын сары ауру формалары өршиді:

1. антибиотиктерді

2. аналгетиктерді

3.+ кортизонды

4. корвалолды

5. коордиаминді

539. Акаталазия – сирек кездесетін тұқым қуалайтын ауру. Генотипінде мутантты аллелі бар адамдарда көрініс береді:

1. гетерозиготалы жағдайда

2. Х-хромосомамен

3.+ гомозиготалы жағдайда

4. У-хромосомамен

5. гемизиготалы жағдайда

540. Акаталазия – сирек кездесетін тұқым қуалайтын ауру, қандай дәрі қабылдағанда клиникалық белгілері көрінеді:

1. антибиотиктерді

2. гормондарды

3. +этил спиртін

4. дәрумендерді

5. этиленгликольді

IV. МЕДИЦИНАЛЫҚ ГЕНЕТИКА НЕГІЗДЕРІ

541. Медициналық генетиканың зерттеу әдістері:

1. гибридологиялық, генеративті, демографиялық

2. +генеалогиялық, егіздерді салыстыру, биохимиялық

3. биологиялық, физико-химиялық, статистикалық

4. физиологиялық, биофизикалық, соматикалық

5. цитостатикалық, цитоплазмалық, хромосомалық

542. Тұқым қуалайтын ауруларды диагноз қою әдістері:

1. биофизикалық, биосфералық

2. цитостатикалық, цитологиялық

3. +цитогенетикалық, биохимиялық

4. физиологиялық, физико-химиялық

5. физикалық, химиялық

543. Тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу әдістері:

1. генеалогиялық

2. цитостатикалық

3. +амниоцентез

4. амниотикалық

5. амниофорез

544. Гетерозиготалы ата-аналар некесінен туылған аутосомалық- рецессивті ауру балалардың туылу мүмкіндігі:

1. 50 %

2. 100 %

3. 75 %

4. 60 %

5. + 25 %

545. Гемофилия Х-хромосомасымен тiркес тұқым қуалайтын рецессивтi ауру. Егер анасы гемофилияны (Х^Н Х^һ) тасымалдаушы болса, онда гемофилияның көрiнiс беруi ұлдарында қандай:

1. 25%

2. + 50%

3. 100%

4. 0%

5. 75%

546. Гемофилия Х-хромосомасымен тiркес тұқым қуалайтын рецессивтi ауру. Егер анасы гемофилияны (Х^Н Х^һ) тасымалдаушы болса, онда гемофилияның көрiнiс беруi қыздарында қандай:

1. 25%

2. 50%

3. 100%

4. +0%

5. 75%