Қағанаттың күйреуі

Оның қазасынан кейін "сары" түргештер мен "қара" түргештер арасында өкімет билігін алу үшін күрес басталды. 746 жылы Жетісуға Алтай мен Тарбағатайдан қарлұқтар келіп қоныстанады. Арабтармен, сондай-ақ өзара қырқыстардан әлсіреген түргештер қарлұқтарға белсенді қарсылық көрсете алмайды. Мұны Қытай империясы пайдаланды. Оның Шығыс Түркістандағы уәлилары 748 жылы өз әскерін Суяб қаласына аттандырады да, оны басып алады. Шаштың иесі дарға асылады. Оның баласы арабтардан көмек сұрап келеді. 751 ж. Тараз жанындағы Атлах қаласы маңында арабтар мен қытай әскері арасында зор шайқас болады. Шайқас бес күнге созылады. Шешуші сәтте қытайлардың ту сыртындағы қарлұқтар көтеріліс жасап, арабтар жағына шығады. Қытайлар толық жеңіледі. Тан әскері Жетісуды, Шығыс Түркістанды тастап кейін шегініп кетеді. Арабтар Шашқа қарай кетеді. Бірақ ішкі қырқыс Түргеш мемлекетін әбден тұралатып тастады. 756 жылы түрік тілді қарлұқ тайпаларының әрекетінен түргеш мемлекеті құлады.

дерек те бар. Жетісу өңірінде орналасқан феодалдық мемлекет. М. Қашқаридің жазғанына қарағанда, бұл мемлекет Шу, Іле өзендерінің алқаптарынан Мойынқұмға дейінгі жерлерді иеленген. Бас астанасы Баласағұнда орналасқан. Этникалық жағынан Түркеш қағанаты бірнеше түркі тілдес тайпалардан құрылған. Б.з. VІ ғасырында бұлардың ішіндегі күштілері үйсіндер болып, ол сары-түркеш және қара-түркеш деп екіге бөлінген. Сары-түркештердің орталығы - Суяб қаласы, қара-түркештердің астанасы Таразда орналасқан. Олардың арасында ұзақ жылдардан бері орын алған қарама-қарсылықтардың нәтижесінде әлсіреп, 766 жылы Түркеш қағанаты құлап, оның орнына ежелгі шығыс көршісі болған Қарлұқ тайпасы келеді. Сөйтіп, 62 жылдай өмір сүрген Түркеш тайпалары антикалық заманнан күшті Ұлы жүз үйсіндері мемлекетінің оңтүстік жерінде орналасқан шағын феодалдық мемлекет болғанға ұқсайды. Бірақ, Түркеш мемлекетінің тарихы туралы мәліметтер аз және бір-біріне қарама-қайшы.

Мен мәдениеті и саясатын аз екен кітаптан кишкене терип жаздым ;

Негізгі жері Жетсу

Үлкен орталығы Суяб

Екинши орталғы Іле өзен бойндағы Күңгіт

Алғашқы қағаны Үшлік

Сұлу кезінде күшейеді

Түркештер Сары жане қара боп бөлінеді

Сұлуға арабтар Сүзеген деген ат берген

Түркештер Ұлы жібек жолының бойында орналасты

Тараз қаласынан Түркештердің теңгелері табылды.. немесе Түріктің көк ханының теңгесі днген соғды тілімен жазылған теңгелер...

Бұл теңгелер 704-766жылдар аралығында таразда соғылған

Патом Түркештердин орнына Қарлұқтар келген(756-940)