Клиникалық көрінісі
Симптомдар ҚБ ұлғаю дәрежесіне байланысты:
Ешбір симтом болмауы мүмкін (ҚБ функциясы бұзылмағандықтан) немесе трахея, өңештің жаншылу синдромымен жүруі мүмкін
Косметикалық дефект
Сирек: тез шаршағыштық, жалпы әлсіздік, бас ауыруы
Диагностикасы
Анамнез
Пальпация
Лабораторлы
зерттеулер
Аспаптық
зерттеулер
Тұрғылықты ауданы, жүктілік саны, зиянды әдеттері
ҚБ ұлғаюын анықтайды
Қандағы ТТГ, Т3, Т4, тиреоглобулин деңгейін анықтау
УДЗ: ҚБ өлшемі және формасы, оның мойынның басқа ағзаларымен топографо-анатомиялық қатынасы, эхогенділігі
және эхоқұрылымы
Кеуде қуысын рентгенологиялық зерттеу: Ba2+ - мен өңешті контрастілеу – трахея және өңеш компрессиясы синдромымен жүретін жемсаудың үлкен мөлшерінде жүргізеді
ҚБ-нде түйінді түзілістерді анықтағанда қосымша пункциялық биопсия (ҚБ ісігін жоққа шығару) және сцинтиграфия (функциональды автономияны жоққа шығару; түйінді формасы – «суық» және «жылы» түйіндер) жүргізеді
УДЗ: жемсау – ҚБ көлемі әйелдерде 18 мл-дан артық, ерлерде 25мл-дан артық.
Лабораторлы зерттеулер: Т3 , Т4 , ТТГ қалыпты немесе , тиреоглобулин
Емі
Медикаментозды ем
»Консервативті терапия:
Йод препараттарымен монотерапия
Натрий левотироксинімен супрессивті терапия
Комбинирленген ем
Альтернативті терапия: радиоактивті йод-131
»Хирургиялық ем
Йод препараттары (калий йодиді) 100-200 мкг/тәул. тироциттердің көлемі ұлғаюын тежейді
Натрий левотироксинін тағайындау мақсаты: ТТГ 0,1– 0,4 мМЕ/л көлемінде ұстап тұру. Дозасы 100-150 мкг/тәул.
Кемшіліктері: препаратты алып тастағанда жемсау рецидиві болуы мүмкін, медикаментозды тиреотоксикоз, дозаны анықтау мақсатымен жиі гормональды зерттеулер жүргізу
Альтернативті терапия артықшылығы: изотопты 1 рет енгізгеннен кейін ҚБ көлемінің 40-50%-ға кішіреюі
Хирургиялық ем
Тек жемсаудың гиганттық көлемінде немесе көршілес ағзалардың компрессиясы кезінде жүргізіледі.
Терапия алгоритмі (Е.А. Трошин, Н.В.
Галкин) |
Калий йодиді |
|
ҚБ көлемінің 6 айдан кейін ҚБ кішіреюі немесе
УДЗ нормализациясы
ҚБ көлемінің кішіреймеуі немесе ұлғаюы
Калий йодиді + L-T4
немесе L-T4 монотерапиясы
6 айдан кейін ҚБ УДЗ
ҚБ көлемінің тұрақты нормализациясы
Болжамы және алдын алу
Көп жағдайда ҚБ көлемін нормализациялауға болады.
Кейбір науқастарда ЖЭЖ фонында функциональды автономиясы бар түйінді түзілістер дамиды.
ЖЭЖ бар 45-50 жастан асқан науқастар эндокринологтың динамикалық бақылауында болуы тиіс; жыл сайын ҚБ
УДЗ өту, ТТГ денъңгейін анықтау
ЖЭЖ
профилактикасы
жалпы
Тағамға йодталған тұзды, йодқа бай тағамдарды (теңіз қырыққабаты, балық, т.б. теңіз өнімдері, грек жаңғағы, құрма т.б.) пайдалану.
индивидуальды
Қауіп тобындағы адамдарға йод препараттарын тағайындау: йод тапшылығы аймақтарында тұратын жүкті әйелдер, ҚБ операция жасалған науқастар т.б.
