Добавил:
kiopkiopkiop18@yandex.ru Вовсе не секретарь, но почту проверяю Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
2 курс / Гистология / Гистологиялы_препаратты_микроскоп_ар_ылы_зерттеу.pptx
Скачиваний:
0
Добавлен:
23.03.2024
Размер:
2.13 Mб
Скачать

Гистологиялық препаратты микроскоп арқылы зерттеу

Жоспар

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

а) Микроскопиялық зерттеулер үшін микроскоптың түрлері

б) Күңгірт жазықтықты микроскопия.

в) Фазалы-контрасты микроскопия.

г)

Люминесцентті /немесе флюоресцентті/ микроскопия.

д)

Электронды микроскопия

е)

Анаптральды микроскопия.

д)

Интерференциялық микроскопия.

ІІІ. Қорытынды.

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер.

Гистологиялық әдістері

 

 

 

 

 

 

 

 

Микроскопия:

 

 

 

Морфометрия:

 

 

•Жарықтық

 

 

 

• Құрылымының мөлшерінің

 

 

• Фазово-контрастная

 

 

 

өзгеруі

 

 

•Қаранғы жазықта

 

 

 

• Аудан бірліктегі

 

 

• Поляризационды

 

 

 

құрылымының санын

 

 

• Люминисцентті

 

 

 

есептеу

 

 

• Электронді

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Гистохимия:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Авторадиография:

 

 

 

 

 

 

 

 

• Ферменттердің активтілігін

 

 

Радиоизотопты белгісі бар

 

 

 

 

 

 

 

 

анықтау

 

 

заттарды анықтайды

 

 

 

 

 

 

 

 

• Әр түрлі заттардың санын

 

 

(Н3-тимидин в ДНК,

 

 

 

 

 

 

 

 

анықтау

 

 

Н3-урацил в РНК и т.д.)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• Әр түрлі заттардың

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

орналасқан жерін анықтау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ұлпа культурасы:

Тірі клеткаларды зерттеу үшін (Петри табақшасында қорегі бар ортада)

1. Микроскопиялыққа дейінгі кезең антикалық заманан 17 ғасырға

дейін.

Аристотель, Гален, Теофраст, Гиппократ организм бөліктерін зерттеген. Биша

ұлпалардың алғаш классификациялау(волокнистые и жидкие)

2. Микроскопиялық кезең 17 ғасырдын ортасынан века до 18 ғасырдан ортасына

.

Роберт Гук – клетка ашылуы (1665 ж).

Грю – ‘’ұлпа’’терминин енгізді Ван Левенгук – ең бірінші микроскоп ойлап тапты(үл.300 рет),

қарапайымдыларды ашты, эритроцитерді, нерв және бұлшықет. Эйлер – 18 ғасыр соңы . микроскоп (үл.1000 рет).

Роберт Броун – өсімдік клеткасындағы ядроны зерттеген. Ян Пуркинье – жануар клеткасының ядросын зерттеген.

Т.Шванн – клеткалық теория туралы теориясын бастырды(1839 ж)

3.Сипаттама кезең19 ғасырдың ортасынан.

.

Вирхов – барлық клеткалар бөліну арқылы пайда болатынын туралы дәлелдеді. Геккель – ядро тұқым қуалайтын белгілерді тасымалдайтынын анықтады

Карл Бэр – сүтқоректілердің жұмыртқа клеткасын; барлық организмдер зиготадан дамитынын дәлелдеген.

Микроскоп (грек. mіkros – ұсақ және skopeo – көремін) – жай көзге көрінбейтін нысандардың (немесе олардың құрылымдық бөліктерінің) бірнеше есе үлкейтілген кескінін алатын оптикалық прибор. Микроскоп бактериялар, органикалық клеткалар, майда кристалдар, қорытпалардың құрылымы, т.б. өлшемдері көздің көру мүмкіндігінен аз (ажыратқыш шамасы 0,1 мм-ге тең) нысандарды зерттеуге арналған. Микронысандардың пішінін, өлшемін, құрылымын, т.б. сипаттамаларын анықтауға, элементтерінің ара қашықтығы 0,2 мкм-ге дейінгі құрылымдарды ажыратып көруге мүмкіндік береді. Линзаның немесе екі линзадан тұратын жүйенің заттардың үлкейтілген кескінін беретін қасиеттері 16 ғасырдың өзінде белгілі болған. Микроскопты алғаш рет ғылыми – зерттеу жұмыстарына қолдану ісі жануарлар тіні мен өсімдік ұлпаларының клеткалық құрылысын анықтаған (1665) ағылшын ғалымы Р.Гук және Микроскоптың жәрдемімен микроорганизмдерді ашқан (1673 – 77) голланд ғалымы А.Левенгук есімдерімен байланысты. 1872 – 73 жылы неміс ғалымы Э.Аббе жасаған Микроскопта өздігінен сәуле шығармайтын нысандар кескінінің түзілу теориясы әр түрлі микроскопты зерттеу әдістерінің дамуына зор ықпал етті.

Микроскопиялық зерттеулер

Микроскопиялық зерттеулер үшін микроскопиялық бірнеше типі (биологиялық, люминесцентті, электронды) және арнайы түрлері қолданылады (фазалы-контрасты, күңгірт жазықтықты). МБР-1, МБИ-2, биолам Р-1 және басқа биологиялық микроскоптар микроорганизмдердің құрылысын, формасын, өлшемін зерттеуге арналған. Микроскоп 2 бөлімнен тұрады: оптикалық және механикалық. Оптикалық бөліміне объектив жатады. Олар фронтальды және коррекциялы линзадан тұрады. Олардың көмегімен объекті үлкейтіп коррекциялайды. Объективтер құрғақ және иммерсионды болып бөлінеді. Иммерсиялық микроскоптың үлкейту күші, 0,2 мкм. Микроскоптың жалпы үлкейту объектив пен окулярдың көбейітіндісінен шығады. Препаратты иммерсиялық объективін микроскопиялаудағы тәртібі:

Боялған дайын жұғындыға, иммерсиялық май тамызып, дайын препаратты бұйым үстелшесіне қою керек.

Иммерсиялы объективті 90-ға (100) қою.

Микроскоп тубысын жайлап тамшыға тигенше төмендету керек.

Макрометриялық винттің көмегімен фокусты жобалап қояды.

Макрометриялық винттің көмегімен фокусты дәлдеп қояды.

Биологиялық микрообъектерді зерттеуде негізгі әдістері сәулелік және электрондық микроскопия болып табылады . Яғни, тәжірибиелік және клиникалық практикада қолданылады.

Микроскоптау - биологияда 300 жылдан астам қолданып келе жатқан микрообъектерді зерттеу негізгі әдісі.

Гистологиялық препартаттарды зерттеу үшін түрлі жарық және электрондық микроскоптар қолданады.

Жарықтық микроскопия

Жарық микроскоп

Гистология микрообъектерді зерттеу үшін қарапайым жарық микроскоптары және жарық көздерінің толқын ұзындықтары әртүрлі болатын басқада түрлері де қолданады.

Жай микроскоптарды жарықтың көзі ретінде кәдімгі және қолдан жасалған жарықты қолданады.

Осындай микроскопта –органнелаларды көруге болады

Объективтің түрлі үлкейтулері көмегімен микроскоптау

Мүшенің,ұлпаның,клетканың жалпы құрылысының жобасын анықтауға қолданылады.

Бүйрек. Қыртысты заты.

Бүйрек. Қыртысты заты.

Бүйрек. Қыртысты заты.

Бояуы: гематоксилин-эозин.

Бояуы: гематоксилин-эозин.

Бояуы: гематоксилин-эозин.

Үлкейту: х 56

Үлкейту: :х 280

Үлкейту: х 630

(кіші үлкейту).

(үлкен үлкейту).

(иммерсионды үлкейту).

Формаларды кесу интерпретациясы

4

 

1

 

2

3

 

5

 

 

 

 

 

 

 

Объектілердің әртүрлі жазықтықтағы кесілген формалары

 

 

 

(из Хэм А., Кормак Д. Гистология: в 5 томах; пер. с англ. – М.: Мир, 1982):

 

1.

Жұмыртқа

4.

Объект, перделермен бөлінген (апельсин)

 

2.

Тік түтіктер

5.

Электрикалық кабель,көптенген шектелген сымдардан тұратын

 

3.

Иілген түтіктер