Másele.

Berilgen tórt xanalı belgisiz sannıń basındaǵı eki cifrdıń qosındısı qalǵan cifrlar qosındısına teń yamasa teń emesligi anıqlansın (cifrlar qosındısı degende olarǵa sáykes san mánisleriniń qosındısı túsiniledi). Sannıń cifrların ajıratıp alıw ushın pútin sanlar arifmetikası ámellerinen paydalanadı:

#include <iostream.h>

int main()

{

unsigned int n, a3, a2, a1, a0; // n=a a a a kórinisinde

cout << ”\n n - mánisin kiritiń: ”;

cin >> n;

if(n < 1000 || n > 9999)

{

cout << ”Kiritilgen san 4 xanalı emes!”;

return 1;

}

a3 = n / 1000;

a2 = n % 1000 / 100;

a1 = n % 100 / 10;

a0 = n % 10;

if(a3 + a2 == a1 + a0)

cout << ”a3 + a2 = a1 + a0”;

else

cout << ”a3 + a2 <> a1 + a0”;

return 0;

Programma belgisiz pútin san kiritiwdi usınıs etedi. Eger kiritilgen san 4 xanalı bolmasa (n<1000 yamasa n>9999), bul haqqında хabar beriledi hám programma óz jumısın juwmaqlaydı. Keri jaǵdayda n sanınıń cifrları ajıratıp alınadı, hámde basındaǵı eki cifrdıń qosındısı - (a3+a2) qalǵan eki cifrlar qosındısı - (a1+a0) menen salıstırıladı hám olardıń teń yamasa teń emesligine qarap sáykes juwap shıǵarıladı.

Ternar operatorı

?: shárt ámeli.

Eger tekserilip atırǵan shárt salıstırmalı ápiwayı bolsa, shárt ámeliniń «?:» kórinisin isletiw múmkin:

shárt ańlatpa> ? <ańlatpa1 > : <ańlatpa2 >;

Shárt ámeli if shárt operatorına uqsas jaǵdayda isleydi: eger <shárt ańlatpa> 0 mánisinen parıqlı yamasa true bolsa, <ańlatpa1 >, keri jaǵdayda <ańlatpa2 > orınlanadı. Ádette ańlatpalar mánisleri qaysıdur ózgeriwshige ózlestiriledi.

Mısal sıpatında eki pútin san maksimumın tabıw máselesin kóreyik.

#include <iostream.h>

using namespace std;

int main()

{

int a, b, c;

cout << ”a hám b sanlar maksimumın tabıw.”;

cout << ”\n a - mánisin kiritiń:”;

cin >> a;

cout << ”\n b - mánisin kiritiń:”;

cin >> b;

c = a > b ? a : b;

cout << ”\n Sanlar maksimumı: ” << c;

return 0;

}

Programmadaǵı shárt operatorı mánis beriw operatorınıń quramına kirgen

bolıp, a ózgeriwshiniń mánisi b ózgeriwshiniń mánisinen úlkenligi tekseriledi. Eger shárt shın bolsa, c ózgeriwshisine a ózgeriwshi mánisin, keri jaǵdayda b ózgeriwshiniń mánisin ózlestiredi hám c ózgeriwshisiniń mánisi shıǵarıladı.

?: ámeliniń mánis qaytarıw qásiyetinen paydalanǵan jaǵdayda, onı tikkeley cout kórsetpesine jazıw arqalı da qoyılǵan máseleni sheshiw múmkin:

#include <iostream.h>

using namespace std;

int main()

{

int a, b;

cout << ”a hám b sanlar maksimumın tabıw.”;

cout << ”\n a- mánisin kiritiń:”;

cin >> a;

cout << ”\n b- mánisin kiritiń:”;

cin >> b;

cout << ”\n Sanlar maksimumı: “ << (a > b) ? a : b;

return 0;

}

Shártsiz ótiw operatorı

goto operatorı

Shártsiz ótiw operatorınıń ulıwma kórinisi tómendegishe:

goto <belgi>;

goto operatorınan keyin basqarıw <belgi> ge uzatıladı hám programmanıń orınlanıwı sol jerden dawam etedi.

belgi - bul dawamında ':' qoyılǵan identifikator.

Mısal ushın : belgi :;

Belgi hár qanday operator aldından isletiliwi múmkin, sonıń menen birge shárt operatorı aldından da.

Mısal : N natural sanın kirgiziwdi usınıs etiwshi programma dúzilsin. Eger natural bolmaǵan san kiritilse, qayta kirgiziw usınıs etilsin.

#include <iostream>

#include <math. h>

using namespace std;

int main ()

{

float n;

belgi :

cout << “natural san kiritiń” << endl;

cin >> n;

if (( ceil (n)! =n) or (n <= 0))

goto belgi ;

cout << “Natural san kirgizildi” << endl;

return 0;

}

Programma orınlanıwı processinde birinshi náwbette n sanı kiritiledi, keyin kiritilgen sannı natural san emesligi tekseriledi. Eger shárt ras (true) baha qaytarsa belgige qaytadı hám n sanı qayta kiritiliwi soraladı. Keri jaǵdayda yáni n sanı natural san bolsa, “Natural san kirgizildi” xabarı shıǵarıladı.

Tańlaw operatorı

Switch operatorı.

Shárt operatorınıń jáne bir kórinisi switch tańlaw operatorı bolıp, onıń sintaksisi tómendegishe:

switch (<ańlatpa>)

{

case <turaqlı ańlatpa > : <operatorlar toparı >; break;

case <turaqlı ańlatpa > : <operatorlar toparı >; break;

…

case <turaqlı ańlatpa > : <operatorlar toparı >; break;

default : <operatorlar toparı_n+1>;

}

Bul operator tómendegishe ámel qıladı: birinshi náwbette <ańlatpa> mánisi esaplanadı, keyin bul mánis case gilt sózi menen ajıratılǵan <turaqlı ańlatpa_i> menen salıstırıladı. Eger olar birdey bolsa, sol qatardagi ‘:’ belgisinen baslap, break gilt sózine shekem bolǵan <operatorlar toparı_i> orınlanadı hám basqarıw tarmaqlanıwshı operatordan keyin jaylasqan operatorǵa ótedi. Eger <ańlatpa> hesh bir <turaqlı ańlatpa_i> menen sáykes kelmese, qurılmanıń default bólegindegi <operatorlar toparı_n+1> orınlanadı. Sonı belgilep ótiw kerek, qurılmada default gilt sózi tek ǵana bir márte ushırawı múmkin.

Mısal ushın, kiriw aǵımınan “Process dawam etilsin be?” sorawına paydalanıwshı tárepinen juwap alınadı. Eger bolımlı juwap alınsa, ekranǵa “Process dawam etedi!” xabarı shıǵarıladı hám programma óz jumısın tarmaqlanıwshı operatordan keyingi operatorlardı orınlaw menen dawam ettiredi, keri jaǵdayda “Process juwmaqlandı!” juwabı beriledi hám programma óz jumısın juwmaqlaydı. Bunda, paydalanıwshınıń ‘y’ yamasa ‘Y’ juwapları processti dawam ettiriwdi bildiredi, basqa belgiler bolsa processti juwmaqlawdı ańlatadı.

#include <iostream.h>

using namespace std;