6762
.pdf
|
|
|
|
10 |
|
|
|
2. |
Вычислить cosα , если sinα = |
3 |
, π <α <π . |
||||
|
|
||||||
|
5 |
2 |
|
|
|||
3. |
Вычислить tgα , если sinα = − |
5 |
, π <α < |
3π |
. |
||
|
|
132
4.Вычислить ctgα , если cosα = −12 , π <α < 3π .
13 |
|
2 |
|
|
|
5. Вычислить sin(α + β ), если sinα = |
4 |
и 0 <α < π ; cosβ = |
5 |
и 0 < β < π . |
|
|
|
||||
5 |
2 |
13 |
2 |
6. Вычислить sin2α , если sinα = 3 , π <α <π .
22
7. Вычислить
7.1. sin |
− |
9π |
|
; |
|
|
7.2. cos |
5π |
; |
|
|
|
7.3. tg |
11π |
; |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|||||||
7.4. ctg |
7π |
; |
|
|
|
|
7.5. cos |
− |
13π |
; |
7.2. sin |
19π |
. |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
4 |
|
|
|||||||||
8. Вычислить |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
8.1. sin 4050 − cos3150 ; |
|
|
|
|
8.2. cos6900 |
− sin7800 ; |
|||||||||||||||||||||||
8.3. sin |
11π |
+ cos |
5π |
; |
|
|
|
|
|
8.4. sin |
7π |
+ cos |
7π |
. |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
4 |
|
|
|
|
|
||||
9. Упростить выражения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
9.1. |
sin(− α )+ cos(π + α ) |
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
1+ 2cos |
|
− α cos(− α ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
π |
|
|
|
|
+ sin(2π + α ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
sin |
|
|
+ α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
9.2. |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
2cos(− |
α )sin(− α )+1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
10. Упростить выражения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
sin 2α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2α |
|
|
|
sinα − tgα |
|
|||||
10.1. |
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
10.2. |
|
; |
|
|
10.3. |
|
|
|
; |
||||
|
1− cos2 α |
|
|
|
|
1− sin2 α |
|
|
cosα −1 |
|||||||||||||||||
10.4. |
|
cosα − ctgα |
|
; |
|
|
|
|
|
2sin2 α −1 |
|
|
|
cos2 2α |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.5. |
|
|
; |
10.6. |
|
|
. |
|
||||||||
|
|
|
sinα −1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
sin2 α − cos2 α |
1+ cos4α |
|
||||||||||||||||||||
11. Доказать тождества |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
11.1. 1+ ctg2α + |
1 |
|
sin2 α cos2 α =1; |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
cos2 α |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
11.2. 1+ tg2α + |
|
1 |
|
|
sin2 α cos2 α =1; |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
sin2 α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
11.3. |
|
cos β |
+ |
sin β |
|
sin 2α = 2cos(α − β ); |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
sinα |
|
|
cosα |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
cosα |
− |
|
sinα |
sin2β = −2sin(α − β ). |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
11.4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
cosβ |
|
sin |
β |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12. Синус острого угла равен 15 . Найти косинус смежного с ним угла. 17
13. Косинус угла треугольника равен 9 . Найти синус угла, смежного с
41
данным, при той же вершине треугольника.
14. Доказать тождества
1
14.1. cos2 α − sin2 α − tg2α = cos2 α ;
1− cos2 |
α |
+ tgα ctgα |
= |
1 |
|
|
||||||
14.2. |
|
|
|
|
|
; |
||||||
1− sin2 |
α |
cos2 |
α |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
14.3. |
cosα + sinα |
= |
1 |
+ tgα |
; |
|
|
|
||||
|
|
− tgα |
|
|
|
|||||||
|
|
cosα − sinα |
1 |
|
|
|
|
14.4.ctgα −1 = cosα − sinα . ctgα +1 cosα + sinα
|
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|||
15. Вычислить |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
15.1. sin5750 cos8450 |
− cos14050 sin16750 − tg2150 tg6850 − tg2 350 ; |
||||||||||||||
15.2. sin |
8π |
ctg |
11π |
+ cos |
29π |
tg |
4π |
+ |
|
|
1 |
|
+ 7; |
||
|
|
|
|
|
29π |
|
|
11π |
|||||||
3 |
|
6 |
|
6 |
3 |
|
cos |
|
sin |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
6 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.3.4sin180 cos360 ;
15.4.cosπ cos 4π cos5π .
|
7 |
7 |
|
7 |
|
|
|
|
|
|
16. Упростить выражения |
|
|
|
|
|
|||||
|
π |
|
|
|
|
|
3π |
|
|
|
|
ctg |
−α |
− tg(π |
+ α )+ sin |
|
−α |
||||
|
|
|||||||||
16.1. |
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
; |
|
|
cos(π + α ) |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
π |
|
− ctg(π |
− α ) |
|||
|
sin(π −α )+ cos |
+ α |
||||||||
16.2. |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
3π |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
tg |
|
−α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
17. Упростить выражения и найти их числовые значения
|
19π |
|
|
+ cos(7π + α ) |
|
|
|||||
|
sin |
|
|
|
− α |
5π |
|||||
|
|
|
|
||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
, при α = |
|||
17.1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
11π |
|
|
|
|
6 |
|||||
|
|
+ α |
− sin(α − π ) |
|
|||||||
|
cos |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
17.2. |
tg(π + α )− tg(4π − β ) |
, при α = π , β = |
π |
. |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
5π |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
12 |
|||||||
|
1+ ctg |
|
+ α |
tgβ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18. Упростить выражения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
cosα − 2sinα |
− |
|
2 − cos2 α |
|
|
|
|
|
||||||||
18.1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
||
sinα + cosα |
|
|
cos2α |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
18.2. |
2cosα + sinα |
− |
2 − 3sin2 α |
|
. |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
cos(−α )+ sinα |
|
π |
+ 2α |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13 |
|
|
|
19. Доказать тождества |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
19.1. |
2cos |
2 π |
|
+ |
α |
|
=1− sinα ; |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19.2. |
2sin |
2 |
|
π |
+ |
α |
|
=1+ sinα ; |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19.3. |
1− cos2α |
|
ctgα =1; |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
sin2α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
19.4. |
|
sin2α |
|
|
= tgα . |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
1+ cos2α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
20. Доказать тождества |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
20.1. sinα sin(β −α )+ sin |
2 |
β |
|
= sin |
2 |
β |
; |
||||||||||||
|
|
−α |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
20.2. cos2 α − sin2 2α = cos2 α cos2α − 2sin2 α cos2 α .
21. Упростить выражения
|
ctg |
2 |
|
α + |
π |
2 |
|
π |
|
|||
|
|
|
|
cos |
|
α − |
|
|
|
|||
21.1. |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
; |
|
ctg |
2 |
|
α − |
π |
2 |
|
π |
|
||||
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
cos |
|
α + |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
ctg(2700 − α ) |
|
ctg2 (3600 − α )−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
21.2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
1 − tg2 (α −1800 ) |
|
ctg(1800 |
+ α ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
4 |
|
|
5 |
|
12 |
|
|
|
|
56 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Ответы. 1. |
− |
. 2. − |
. 3. |
|
. 4. |
. 5. |
. 6. |
− |
3 |
. 7.1.− |
|
2 |
; 7.2. − |
2 |
; |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
5 |
|
|
5 |
|
12 |
5 |
|
|
|
|
65 |
|
2 |
|
2 |
|
2 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
7.3. |
− |
|
; |
7.4. |
−1; 7.5. |
3 |
; |
7.6. |
|
2 |
.8.1. 0; |
8.2. 0; 8.3. |
0; 8.4. 0. |
9.1. |
|||||||||||||||||||||||
3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
22
1 |
|
1 |
|
|
|
|
− |
|
; 9.2. |
|
. 10.1. |
2ctgα ; 10.2. |
2tgα ; 10.3. tgα ; 10.4. |
sinα + cosα |
sinα − cosα |
ctgα ; 10.5. 1; 10.6. 0,5. 12. − 8 . 13. 40 . 15.1. cos700 ; 15.2. 0; 15.3. 1; 15.4. 17 41
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
; 17.2. |
|
|
. 18.1. − |
3 |
tg2α ; 18.2. − |
tg2α |
. 21.1. 1; |
||||||||||||||||||
|
. 16.1. 1; 16.2. −1. 17.1. |
|
|
|
3 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
8 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
||||||||||
21.2. 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Задача 4. Упростить выражение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
π |
|||||||||||
|
|
|
sin α + |
|
|
|
|
+ sin α − |
|
|
sin |
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
12 |
12 |
|
|
|
|||||||||||
Решение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
sin α + |
|
|
|
|
|
+ sin α |
− |
|
|
sin |
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
12 |
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
= 2sinα cos |
π |
sin |
π |
= sinα sin π = |
1 |
sinα. |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
6 |
2 |
|
|
|
|
Задача 5. Вычислить sin750 + cos750 .
Решение.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
750 |
+150 |
750 |
−150 |
|||
sin750 + cos750 = sin750 + sin150 |
= |
2sin |
|
|
cos |
|
|
= |
||||||||
|
2 |
|
2 |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 2sin 450 cos300 = 2 |
2 |
|
3 |
= |
|
6 |
. |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2 |
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
Упражнения
22. Упростить выражения
22.1. |
|
|
π |
|
|
π |
|
|
22.2. |
|
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|||
sin |
|
+ α |
+ sin |
|
|
− α ; |
cos |
|
− β |
− cos |
|
|
+ β ; |
||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|||
22.3. |
sin |
2 |
π |
+ α |
|
− sin |
2 |
|
π |
|
22.4. |
cos |
2 |
|
|
− |
π |
|
− cos |
2 |
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
− α ; |
|
α |
|
|
|
α + |
. |
||||||||||
|
|
|
4 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
4 |
|
23. Вычислить значения выражений |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
23.1. cos1050 + cos750 ; |
|
|
|
23.2. sin1050 |
− sin750 ; |
|
|
|
|
15
23.3. cos |
11π |
+ cos |
5π |
; |
23.4. cos |
11π |
− cos |
5π |
. |
||||
|
|
|
|
|
|
||||||||
12 |
12 |
|
12 |
12 |
|
||||||||
23.5. sin |
7π |
− sin |
π |
; |
23.6. sin1050 |
+ sin1650 . |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
1212
24.Доказать тождества
24.1. |
sinα + sin3α |
= tg2α ; |
24.2. |
sin2α + sin4α |
= сtgα . |
|||
|
|
|||||||
|
cosα + cos3α |
|
|
cos2α − cos4α |
||||
25. Упростить выражения |
|
|
|
|
|
|||
|
2(cosα + cos3α ) |
|
1+ sinα − cos2α − sin3α |
|||||
25.1. |
|
; |
25.2. |
|
|
. |
||
2sin2α + sin4α |
|
2sin2 α + sinα −1 |
Ответы. 22.1. 3cosα ; 22.2. 2sinβ ; 22.3. sin2α ; 22.4. sin2α . 23.1. 0;
23.2. 0; 23.3. − |
|
2 |
; 23.4. − |
|
6 |
|
; 23.5. |
|
2 |
; 23.6. |
|
6 |
. 25.1. |
ctg2α |
; 25.2. |
|
|
|
|
cosα |
|||||||||||
2 |
|
2 |
|
|
2 |
|
2 |
|
|
2sinα .
4.Простейшие тригонометрические уравнения
4.1.Уравнение cosx = a
|
Уравнение |
|
cosx = a, |
|
если |
|
a |
|
≤1, |
|
имеет |
решения |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
x = ±arccosa + 2kπ , k Z, где arccosa |
– арккосинус числа а. Арккосинусом |
|||||||||||||||||||||||||||||
числа а (arccosa), где |
|
a |
|
|
≤1, называется угол α такой, что 1) |
|
α [0;π ] и 2) |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
cosα = a (arccosa = α , если cosα = a ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= π , |
|
|
|
|
|
cosπ = |
|
|
|
|
|
0 ≤ π ≤ π ; |
||||||||
Например, |
arccos |
|
|
|
3 |
|
так |
|
как |
|
3 |
|
и |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
2 |
|
|
|
6 |
||||
|
|
|
|
|
5π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5π |
|
|
|
|
|
5π |
|
|
|
|
|
|
|
||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
arccos − |
|
|
|
= |
|
, так как cos |
|
= − |
|
|
и 0 |
≤ |
|
|
|
≤ π . |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
2 |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
2 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16
Тождества
cos(arccosa)= a ; arccos(cosx)= x , если
arccos(− a)= π − arccosa a [−1;1].
Задача 1. Решить уравнение cosx =
x [0;π ];
Рисунок 4.1.
Тригонометрическая
окружность с
абсциссами
точек M1 и M2
1 .
2
Решение. Косинус x – абсцисса точки единичной окружности, полученной поворотом точки P(1;0) вокруг начала координат на угол x
(рисунок 4.1). Абсциссу равную |
1 |
имеют две точки окружности M1 и M2 . |
||||||||||||
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
Так как |
|
1 |
= cos |
π , то точка M |
|
получается из точки P(1;0) |
поворотом на |
|||||||
|
|
1 |
||||||||||||
|
|
2 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
угол x |
1 |
= π , а также на углы x = π + 2πk, |
где k Z. Точка |
M |
2 |
получается |
||||||||
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
из точки P(1;0) |
поворотом на угол x |
2 |
= −π |
, а также на углы x = −π + 2πk , |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
где k Z. Таким образом, все корни уравнения cosx = 1 можно найти по
2
формуле x = ± π + 2πk, k Z. 3
17
Задача 2. Решить уравнение cosx = − 1 .
2
|
Решение. Абсциссу равную |
− |
1 |
|
|
имеют две |
точки окружности |
M |
|
и |
|||||||||||||
|
|
1 |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
M |
|
(рисунок 4.2). Так как |
− |
1 |
= cos |
2π |
, |
|
|
то x |
|
= |
2π |
, |
x |
|
= − |
2π |
. |
||||
2 |
|
|
1 |
|
2 |
|
|||||||||||||||||
|
|
2 |
3 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
3 |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Следовательно, все корни уравнения cosx = − |
1 |
|
можно найти по формуле |
||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = ± 2π + 2πk,k Z. 3
Итак, каждое из уравнений |
cosx = |
1 |
|
|
и |
cosx = − |
1 |
имеет бесконечное |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
множество корней. На интервале |
0 ≤ x ≤π |
каждое из этих уравнений имеет |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
только один корень: x |
|
= π − корень уравнения |
cosx = |
1 |
и x |
|
= |
2π |
− корень |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
уравнения |
cosx = − |
1 |
. |
|
Число |
π |
|
называют |
|
арккосинусом числа |
|
1 |
|
и |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
записывают |
arccos |
1 |
|
= π ; Число |
2π |
называют |
арккосинусом числа |
− |
1 |
|
и |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
2π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
записывают arccos − |
|
|
|
= |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Задача 3. Решить уравнение cosx = − |
3 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Решение. Так как |
− |
3 |
[−1;1], то уравнение |
cosx = − |
3 |
|
|
имеет решения |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
x = ±arccos − |
|
|
+ 2πk = ± |
π |
− arccos |
|
+ 2πk |
, k Z. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ. x = ± |
π − arccos |
|
+ 2πk , k Z. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18
Задача 4. Решить уравнение (4cosx −1)(2cos2x +1)= 0.
Решение.
1) |
4cosx −1= 0, |
cosx = |
1 |
, x = ±arccos |
1 |
+ 2πk , k Z. |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
2cos2x +1= |
|
, cos2x = − |
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2π |
|
|||||
2) |
0 |
|
, |
2x = ±arccos |
− |
|
|
+ 2π = ± |
|
+ 2πn , |
|||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
3 |
|
x = ± π + πn , n Z. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ. x = ±arccos |
1 |
+ 2πk , k Z; |
x = ± π + πn , n Z. |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|||||
Частные случаи: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
cosx = 0, |
|
|
|
x = π + πn , n Z. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
cosx =1, |
|
|
|
x = 2πn , n Z. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
cosx = −1, |
|
|
|
x =π + 2πn, |
n Z. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задача 5. Решить уравнение cos x = −1. 3
Решение. x = π + 2πn , x = 3π + 6πn, n Z. 3
Ответ. x = 3π + 6πn, n Z.
Упражнения |
|
|
|
|
|
|
1. Вычислить |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.1. arccos 0; |
1.2. arccos1; |
1.3. arccos |
2 |
; |
||
|
||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||||
1.4. arccos |
|
|
|
|
; |
|
1.5. arccos − |
|
|
|
|
|
|
; |
1.6. |
arccos |
− |
|
|
. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
2. Вычислить |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
2.1. 2arccos 0 + 3arccos 1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
− |
|
|
|
|
− |
1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
2.3. 12arccos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3arccos |
|
; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
3 |
||||||||||||||
2.2. 3arccos (−1)− 2arccos 0; |
2.4. 4arccos |
− |
|
|
|
|
|
|
+ 6arccos |
|
− |
|
|
|
. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
3. Решить уравнения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
3.1. cos x = |
|
|
2 |
; |
|
|
3.2. cosx = |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
3.3. cos x = − |
|
3 |
; |
|
3.4. cos x = − |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
4. Решить уравнения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
4.1. cosx = |
1 |
; |
|
|
|
|
|
4.2. cosx = |
3 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
4.3. cos x = −0,3; |
|
4.4. cos x = −0,2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
5. Решить уравнения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
5.1. cos 4x =1; |
|
5.2. cos2x = −1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
= −1; |
|
x |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
5.3. |
|
2 |
cos |
5.4. 2cos |
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
5.5. |
|
|
|
+ |
|
π |
= 0 |
|
|
|
|
|
|
π |
= 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
cos x |
|
|
|
|
5.6. cos 2x − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
6. Решить уравнения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
6.1. cos x cos 3x = sin3x sin x; |
6.2. cos2x cos x + sin2x sin x = 0. |