r2
.pdfیراصنا للهدبع
Абдаллах Ансари КАСЫДА. ГАЗЕЛИ «НОЧЬ ТЕМНА…», «В ДЕНЬ СМЕРТИ…»
* * *
دود و تسا نافوط هچ نیا تسا لیو هچ نیا هچ نیا تسا لیس هچ نیا دوب هچ ار یتیگ لها تسارهد هچ نیا تسارهق هچ نیا
افص رون یب هتشگ ناد اهنیک زا اهنیس دوهش عمش یب هدنام اهلغ ز اهلد ۀبلک
ورد لفاغ مدرم و بارخ ینیب یملاع دوس هدید ار ترخآ نایز ایند یپ رد
هتخوس ار لد رهش نارازه هنتف شتآ دوحج و راکنا غیت هتفرگ ار نوکسم عبر
لوبق ترضح هگرد رد هلاژ و اکب هن دوعص شیّیّلع یوسرب ار هلان و اعد هن
مایق رد یمایپ ین و زامن رد یزاین ین دوجسرد یدوهش هنو عوکر رد یعوضح هن
یدمحا عرش عرز سدق سدک زا نادهاز دونش و تفگزج رگم هتفکن ینعم ۀناد
هاج هاچ رد هدنام ناج فسوی ارنایتفم دوجو رصم رد هدرک یزیزع ار دوخ یکی ره
دنرهاظ رورپ سفن و تسرپدوخ نادباع دودز ار دوخ نطاب تلفغ دود زا وک تسیک
لیو لیس یوس هدرک یمامت لیم نایضاق دودح و ماکحا عضو عیاض هدرک توشر رهبِ
همر رد یگرگ وچمه ایاعر رب دوخ نامکاح دوبن تفار و تمحر ناشیارد زگره ایئوگ
راوتسا یلخب لفق لد رد رب ارنامعنم
دوج تسد هداشگ هن هتسب وغل نابز هن تسا هزویرد هلیح هزور زور ارنادهاز
دوجس رد ناشیا ماد اهلد دیص یارب بش لام لامآ تسا هدرک دوخ ۀدنب ارناگجاوخ
دوبر رد ناشیا تسد زا نانع یئایند صرح ساپسان و سانشان قح یرگنب ارناظفاح
211
دونک و دنروفک رد یهلا یاهاطع رد هایس هدرک لد یور ندروخ ریس زا نایفوص
دوبک هدرک ناسلیط و مشچ خرس ایند رهب نیشن هداجس یفوص نونکا تسا شون بلاط
دوپ و رات اهقرخ مدنیا تسا ریوزت و قزر دوب تروص یپ ردناک یسک یفوص دوب یک
دومع بداب شرس رب دیوج مان و دجو و تیص دیزگ قح رب ار سفن وک یسک یفوص دوب یک
دومن اهیئافویب نمشد رهبِ زا ار تسود رحس ات دشاب هتفخ وک یسک یفوص دوب یک
دود و قوش زا مد ره درادن زوسلد هآ شیوخ صرح زا وک عبطرخ نانچ یسک یفوص دوب یک
دودغ یواگ زا دشاب ار یسک ات دهاوخن یم هلا قوش شتآ زک یسک یفوص دوب یک
دوع وچمه نت رمجم رد وا ناجِ دزوسن یم نید و ملاسا هر رد وک یسک یفوص دوب یک
دوهی وچ دراد ضغب یراصن وچ دیوگ بذک نسح قلج ار وا هکنآ دشاب هک یفاص یفوص
دوزف یکین ازجرد ردارب زا دید یدب نوچ رای رادید یب هکنآ دشاب هک یفاص یفوص
دولخ دهاوخن وا تسا رارقلاراد همه رگ
تسا هدومرف مهّبرمهقس یقاب ئقاس
دوبن لاصا یتبغر تّنجب ار قشاع هن رو
هار وت رب دیاشگ ات دیاب قدص روزمّ یا دوع وچمه یلانن ات حلاص هدنب یا یوش یک
شاب هتسهآ نکل ارغص رد وت یراصنا ریپ دوس هچ ایند یپ رد مدرمب ندرک نایز نوچ
* * *
تسا نارای قارف زور وچ گرم زورب تسا نآرای تفرگ دمآ نم تسد هکیسک
کاخ مدرگ و گرم ز مریمب هک ربم نامگ تسا ناراب فطل ناراب وچ رای یوس ز
نکم هحون و رازراز یرگم ممتامب
212
تسا ناناج لصو روص سفن سفن نآ هک لانم قارف زا وت ینیبوب وچ ما هزانج
تسا ناج ندرگب مد نآ رد تسود تسد هک
نک اشامت نم توبات رس رب و ایب تسا ناوخشوخ هک یبرطم و فد و یان گنابب
داب کرابم وگب یرآرد روگب ارم تسا نادنز گنت و کیرات هک غیرد وگم
ام لد رب تسنشلگ هر روگ هار هک
تسا ناراهبون لصف دحل کاخ یاوه
رگنم ما هتفخ روگ رد و هتسبوب خنز تسا نلاوج و شورخ ردنا نم حور غرم هک
نم رب در تشگ هماج زا هب هک نیبوب نفک تسا ناوضر ضایر رد نم لزنم وا رس
کاخ لد رد روهط دش نم تبرش و بارش
تسا ناناج لامج مناج هدناج یاذغ
نابوکاپ وت ایب یئایب وچ مترایز
تسا ناتسم ماقم ام ۀربقم مزب هک
تسیقاس خر زا یراصنا یتسم هک نیقی
تسا نافیرح یتسم ببس وت رعش هک
* * * |
|
قوخم هار و تسا قیضم قیرط |
فوسخ رد یهم و تسا هریت یبش |
فوقو یاج هن نتفر ناکما هن |
کشم هب یبآ هن نابنارد یداز هن |
فویس هدیشک نانمشد سپز |
ناهد هداشگ یاهدژا شیپ ز |
فوطعرای هن قفشم هارمه هن |
فیعض بکرم و تسس نت هکنا سب |
فوؤر دشابن قح را لکشم یهز |
بیهم یاج و تخس یداو نینچ |
فوص هدیشوپ و یفاص درم رگا |
تسا یئابیکش تحلاص حلاس |
فورح مسلط زا زومر جنگ وچ |
ایراصنا تساربص وت زا دارم |
213
یزاریش یهوک اباب
Баба Кухи Ширази ДВЕ ГАЗЕЛИ
* * * |
|
ّ |
|
ناغم ریپ تمدخ لوبق رد |
|||
نایم رب یربگ رانز ما هتسب |
|||
ناتب شیپ بش و زور مدوجس رد |
بش و زور منیشن یرید رد رب |
||
ناوغرا بارش ماج زج تسین |
مرکف و رکذ و حیبست و تعاط |
||
ناگداز اسرت فلز زا یا هقلح |
ناج شوگ رد لزا زور ما هدرک |
||
نامسآ هام وچ فک رب ماج |
یا هداز اسرترید ردنا مدید |
||
ناج ناج وا دش هک نشور شمدید |
باتفآ وچ ام یور رب دز هدنخ |
||
ِ |
|
|
|
ناتسلد لامج دیشروخ شیپ |
رسب مدرکیم هرذ لاثم رب |
||
نایع ار قح تلد رد ینیب هب ات |
شونب ارنیا تفگ و درک رپ یرغاس |
||
ناهن و ادیپ دوب قح ترضح |
تفگ هک ینعمنآ مدید مدرک شون |
||
نارکیب رحب رعق رد دش وحم |
دیشچ یهوک ات هداب ناز یا هرطق |
||
|
* * * |
|
|
یربخ و ناشن تابارخ ز مبایب ات |
یرحس متفر هدکیمرد هعموص زا شود |
||
یرمق نوچ رگد دیشروخ وچ دوب یکی نآ |
|
مدید ار ناچبغم ناغم رید رد رب |
|
یرب میس افص ز دز نم هنیسرب هنیس |
درک مشوغآ رد تسد افص و قدص رس زا |
||
یرنه ملاعب تسین نیا زجب ار ام تفگ |
دروآ شیپ حدق و داد نم بل رب اه هسوب |
||
یرثارد ناجب رادید وترپ زا مدید |
روهط ماج نآ زا دنچ یحدق مدرک شون |
||
یرد دنداشگ رارسا ملاع زا نم رب |
|
مدکی رد دبا هب لزا رسّ دش فشک |
|
یرشب ره زا و دوخ زا ارم سانشب تفگ |
داد رگید یحدق و تفرگب ارناج شوگ |
||
یرش وریخ یرت و کشخ ناهجب ینیب هچ ره |
تافس و ءامسا هب عمج منم هک یهوک تفگ |
||
214
ناصرخسرو "دیوان اشعار" قصاید
Насир-и Хусрав КАСЫДЫ «НЕ ПОРИЦАЙ НЕБОСВОД ЦВЕТА
ГОЛУБОГО ЛОТОСА…», «ВОТ БЫ МНЕ ИЗМЕНИТЬ ЖИЗНЬ К ЛУЧШЕМУ…»,
«ПРИТЧА ОБ ОРЛЕ»
ار یرس‌هریخ و داب رس ز نک نورب |
ار یرفولین خرچ نکم شهوکن |
ار یرب شهوکن اناد ز دیاشن |
ار نیرب خرچ لاعفا زا ناد یرب |
ار یرباص رم وت ،ار افج رم ناهج |
نک یمه تداع ،هشیپ دنک ات یمه |
ار یرواد نیا رم ادرف هب نگفیم |
نگفیب تراب تشپ زا زورما مه |
ار یرتخا کین مشچ کلف زا رادم |
دب ار شیوخ رتخا ینک دوخ وت وچ |
ار یرپ رم وش هدننام لاعفا هب |
؟یناوت یک یرپ نوچ ندش هرهچ هب |
ار یرط هللا هدننام قویع هب |
ارحص هب هتشگ زورون هب یدیدب |
ٔ |
|
؟ار یرگ تروص تفرذپن وز ارچ |
هراتس نوچ دش رون رپ هللا رگا |
؟ار یرضحم وکن یریگنرب یمه نوچ نارضحم وکن زا یار و شوه اب وت
ار یردنکسا جات رز و میس سب ز |
ون سگرن یمه دنام هک نک هگن |
ار یرصیق هلک دنک تیاکح |
نیگنر گرب و رب زا جنرت تخرد |
ٔ |
|
ار یرب مک وا دیزگب هک اریزا |
یزیچ چیه‌یب تسا‌هدنام رادیپس |
ار یرورس یمه وت رس دیوجن |
یباتب رس‌نتخومآ زا وت رگا |
ار یرب‌یب رم تسا نیمه دوخ ازس |
رب‌یب ناتخرد بوچ دنزوسب |
ار یرفولین خرچ یروآ ریز هب |
دریگب شناد راب رگ وت تخرد |
ار یرعاش هن و یریبد شناد هب |
هفازگ ،ردارب یا ،یرمشن رگن |
ار یردیا تمعن ندغفلا رم |
هداهن وکین تسا اه‌هشیپ نیا هک |
ار یرس نآ تحار ندغفلارم |
رگید تسا یملع و یهار هنوگرگد |
ار یربمغیپ رحس یمه دنامن |
نکیل تسا قطن ود ره نآ و نیا یلب |
ار یرد گبک زاب اب تسین رطخ |
نکیل تسا غرم زاب یرد گبک وچ |
ار یرتهم نیا رم شدید هتسیاش هک |
ار قح ملع رم داد نادب ربمیپ |
ار یرماس نارب یتسد تسا‌هدوبن |
ار نآرق یسوم داد ام نوراه هب |
ار یرکشل بکرم رم ریجنز وچ |
رطاخ ،و تسا مولع دیق طخ ار وت |
ار یرکاچ زج راوازس یشابن |
ناراوس شیپ پسا یب دیق اب وت |
ار یردنزام ریم و ینگش هش |
هدنب ،وت ینادب رگ ،یا‌هتشگ نیزا |
ار یرگاینخ تفرگب زین یکی |
یتفرگ هشیپ وت ار یرعاش رگا |
ار یرج نایز یربب رگ دزس |
دنیشن برطم هک اجنآ یئاپرب وت |
215
؟ار یربنع کفلز و هم نوچ خر |
هللا و داشمش هب یئوگ دنچ تفص |
ار یرهوگ دب و لهج رم تسا هیام هک |
ار نآ تحدم ینک رهوگ هب و ملع هب |
ار یرفاک رم هیامرس تسا غورد |
ار عمط یغورد یرآ ردنا مظن هب |
؟ار یرصنع رم دومحم حدم دنک |
رذوب و رامع دهز اب تسا هدنسپ |
ار یرد ظفل رد یتمیق نیا رم |
مزیرن ناگوخ یاپ رد هک منآ نم |
ار یرعرع تماق نیا رم هدجس هب |
نک ارک ربنچ هک میامن هر ار وت |
ار یربهر رم قلخ زا شتس‌هدیزگ |
نادزی هک اناد هدجس درب ار یسک |
ار یرئاج تروص نیمز یور ز |
شلدع راثآ درتسب هک ار یسک |
ار یرحاس یرماس شتعیش رب |
تسا هدنارن زگره هک هنامز ماما |
ار یرترب شتمه زجب یبیع هن |
ار یمدرم شتمکح زجب یبیر هن |
ار یرتشم یرتشگنا رد هدناشن |
ن یهاوخ ردص رد لدع اب وچ |
ار یربیخ رم تاریخ ذیوعت هب |
تسا شردپ طخ هک یماما یز وشب |
ار یردیح تریس و تروص وزا |
رهاظ هب ینیب هک دیاب ترگ نیبب |
ار یرهاظ درخ مشچ تسد رد هک |
شملع رون یز درک رظن دراین |
ار یرخ رس زا یدرک نورب ،تعاط هب |
یتسجب ار یمدرم یرهاظ رگا |
ار یرقاب تمکح یدیوج رگا |
اناد یوس یتسین رقب نکیلو |
؟ار یرتشگنا رم لغ یمه دنام هچ ؟درامش نوچ یمه رخ دوخ وچمه ارم
؟ار یرتفد ذغاک دنک ابید وچ |
مرثن و مظن یمه ششیپ هک دنیبن |
ار یرتحب یرصنع اب هتشگ یکی |
ینیبب ات نم ناوید ود ره ناوخب |
В данной касыде содержится наиболее известное порицание профессии придворного поэта, вышедшееиз-под пера Насир-и Хусрава. Помимо обвинения во лжи, которое ориентировано на кораническую ассоциацию и отсылает к столкновению пророка Мухаммада с племенными поэтами-ведунами, инвектива содержит рассуждение о порочности восхваления недостойных правителей и никчемности описания внешности красавиц. В других своих сочинениях на сходные темы поэт-дидактик называет панегирик жанром лживым, а любовную лирику жанром развращающим, связывая темы придворной поэзии с людскими страстями
ипороками. Придворную поэзию Насир часто уничижительно называет болтовней (жаж), применяя при этом слова из низкого стилистического регистра. Несмотря на общее отрицательное отношение Насир-и Хусрава к придворным поэтам-профессионалам он признает их мастерство
ив финальных строках касыды, посвященных самовосхвалению, сравнивает себя с двумя выдающимися придворными панегиристами – арабом ал-Бухтури и персом Унсури.
216
* * *
منک نآ یوس دصق تسا هب نآ چره منک ناسین رکفت زا رطاخ نم منک ناحیر و لبنس مظن و رثن زا منک ناتخرد بوخ یاه‌ظفل زو منک ناتسب رتفد یور زین نم منک ناشفا‌لگ بوخ یاه‌هتکن زا منک ناراب نشور حرش ز اجنآ منک ناویا و نشلگ شاهتیب زا منک نادیم وچ نهپ و خارف یئاج منک نابرد اناد نیما یکی منک ناینب کرابم نیا داینب
منک نامهم هرسکی شیوخ رصق رد منک نادان رد زا هن یمه هناخ منک ناریح و زجاع شیندروخ زا منک ناج ار هردان و بوخ ینعم منک ناسنا تروص تنخس رب نم
منک نادنخ بل و هدیمخ فلز منک ناهنپ شظفل باقن ردنا
منک ناگوچ وچ شیوخ شیپ هب شتشپ منک ناهوس ترکف تسد هب ار وا منک ناقرف ندناوخ ز هنیآ نوچ منک نادزی تعاط و دهز هب ناسآ منک ناویک رس رب تسد هتفخ زا
منک نایرع شسابل نآ زا نونکا منک نابرق تعاط غیت هب مزیخ ؟منک ناغفا هک شیپ هب نتشیوخ زا منک ناسآ ملد رب رهد راوشد
منک نازیم هنابزٔ هدننامٔ منک ناصقن شرش ز و میازفب
منک ناطیش ندرگ و یاپ و تسد رد منک نامیشپ هدرک ز ار سفن نم منک نامیلس وید ناوراک رب منک ناملسم لقع غیت هب یراب منک نامقل تمکح ز وا راسفا
منک نامحر هگرد یوس دصق نم
منک ناس رگد راک و لاح هک دیاش تسا هدش مرخ ناسین هام هب ملاع شیوخ ناوید رتفد غار و غاب رد همه مزاس یناعم زا لگ و هویم دنک ناتسب ارحص یور ربا نوچ
نلاقاع رب هرظانم سلجم رد درذگب اطخ درگ شیلگ رب رگ ورد ،ار دوخ هدیصقٔ منک یرصق منک یلاع هرظنم وچ ورد یئاج ضورع رحب هردان ز شهگرد رب عف لیعافم تلاعاف لوعفم ار میلاقا لضف لها رم هگناو نم هک ،نادان دیاین وردنا ات ار دنمدرخ درم هک مهن یناوخ درخ لاثم هب نخس نت ردنا یمدرم نخس ز یا‌هدیدن وت رگ
ش وخ تایاکح و بوخ فصو ز ار وا یهگناو منک بوخ یور شینعم رهق هب ،مرآ‌نخس یز شیوخ یور نوچ دنک یدنک یئاج هب مرطاخ رو دروآ دیدپ لهج گنز وچ ار ناج ار لعف دب هنامزٔ نیا راوشد یهگنآ کاپ میوشب عمط زا تسد دوب هتفخ ملد لهج سابل رد رگ ار هدوسآ تحلاف‌یب مسج نیو همه دمآ نتشیوخ ز نم بیع رو قح نادزی تمحر و لصف هب مزیخ نتشیوخ دب و کین نایم ردنا یا‌هراپ نورد ریخ هب یتعاس ره داهن نم رب هک دنب و قوط و لغ ات دشن نامیشپ درک هچنآ زا وید رگ ار شیوخ نت هک متقاط تسین رگ
تسا نم ناج و نت رد هک ار وید نآ مهن شماگل و نیز لعف و لوق زا ینک نلایج هگرد طاشن وت رگ
217
منک ناملس تریس هب نتشیوخ ات |
شیوخ یور مهنب قح لیلد یوس |
منک ناشیا هدنب و یهر ار نت |
موش لسرم دمحا تیب لها یز |
ٔ |
|
منک ناونع یلاعم همان رب |
ماما للاج هب ار شیوخ مان ات |
ٔ |
|
منک ناطرس هب هام ناس هب نشور |
ار شیوخ لد و ملع باتفآ ناز |
منک ناجرم و رهوگ جرد وچ ار لد |
وا یایرد کرابم تکرب زو |
منک نامرف و نگفیب نهریپ نیا« کی |
مه تحیصن هب میئوگ هکنآ یا |
»منک ناسارخ ریما سلجم رد |
ار وت رم نلاف وچ نم دوز تخس ات |
؟منک نامرد هچ هب ار لهج درد نم |
تسا یوق تلاهج راخب ترس ردنا |
؟منک نان رپ هربوت هکنآ عمط رب |
درخ‌یب وت وچ یور‌بآ مزیر یک |
؟منک ناکرت هدنب هنوگچ نت نم |
دنا‌هدوب نم هدنب و یهر ناکرت |
ٔ |
ٔ |
منک نامهب وچ و سیسخ نلاف نوچ ات |
ارم یدرک وت هک تحیصن دب یا |
منک نارود هچ رهب ز وا درگ نم |
دروخ هچب هک تسا یا‌هبرگ تیتیگ |
؟منک ناگورگ هبرگ وچ نان هب نت رگ |
ناهج رد دوب هک رت‌سیسخ نم زا |
؟منک نابایب لوغ وچ نتشیوخ ات |
منگفا اجک ملع و لامک و نید |
؟منک ناوید تمدخ هنوگچ نم سپ |
یهت منامب لوغ وچ ات لضف زا |
منک ناوید و بترم یمه تمکح |
نابز ود ره هب هک ارم سب رخف نیا |
منک ناسح یهاگ و یکدور هگ |
لوسر لآ تحدم رهب ز ار ناج |
منک ناهاپس و مور و نیچ ز رترب |
نخس شقن ز و راگن سب ز رتفد |
منک ناهرب نشور باتفآ نوچ |
یقطنم نخس رب باتک ردناو |
منک نابهگن و نابش و مرامگب |
ار سوسحم یلقع تلاکشم رب |
منک ناس‌نیا زا مظن و نانچنآ رثن |
نم جنگ یکی تسا رفاسملاداز |
منک ناگمی هب رارق یمه اریز |
نینچ نم ،ناهج تسانمؤمنادنز |
منک نادنز هیواعم تعیش رب |
ار هدنزوس شتآ رشح زور ات |
سنایی غزنوی "دیوان اشعار" قصاید
Махмуд Газнави Санаи КАСЫДА О ПТИЦАХ. ГАЗЕЛИ
و ار نیمز ،درک نیرب دلخ وچ |
ار ناهج هرابرگد رادناهج تسارآ |
|
ار نامز |
ار نارود ریسم دومیپب دیشروخ |
درک رگد رود یکی خرچ ات هک دومرف |
ار ناوج هزات شیگزات زا دسح دیاک |
ار فرخ ریپ نیا رم تسارایب هک نودیا |
ار نانج یاهرد همه دیاشگب ناوضر |
بش ره وچ تسنآ زا رتشوخ ناهج زور ره |
218
ار ناد‌هیلاغ اه‌هیلاغ نآ زا درک رپ |
|
راورخب تخیمآ هیلاغ اوه هک ییوگ |
ار ناهن جنگ نآ رم دروآرب کاخ زا |
|
نوراق ز دوب ناهن جنک ره هب هک یجنگ |
ار نارک چیا دیدن هک یرحب هقرغ دش |
|
دیربب دیرابب فرب یمه هک یربا |
ٔ |
|
|
ناهد هناد و مرد و رد ز هدرک رپ |
|
دیآرب هک ایرد ز راب ررد ربا نآ |
|
|
ار |
ار ناور بآ همه درک رت ولول نوچ |
|
ولول ردنا بآ هب دیرابب هک سب زا |
ار ناج تحار لبق زا دیزوب ام رب |
|
ندیزب ز دیازف داب یمه هک یجنر |
ار ناور داش نآ رم داد ناور یداش |
|
روفیس هب درک لدب روفاک لت نآ هوک |
نارگ راب نآ رم درک کبس دیشروخ |
|
رابنارگ روفاک هدوت نآ زا هوک رب |
|
|
ٔ |
|
|
ار |
ار ناتس هتفخ شوخ هللا نآ دنک رب ات |
|
ربا نهد زا دتس هلاژ همه هک یکاخ |
ٔ |
|
|
ار ناتس هللا همه درک ناتس هللا ات |
|
ربا ودب دیرابب هلاژ اوه ز نادنچ |
ار ناک رهوگ دنک هریخ دوش لین نوچ |
|
هشفنب زاب نونک هللا و لگ گنر زا |
ار نانز هرعن دنز هنعط ندز هرعن زو |
|
قاتشم لد زا گنلک هرعن دنز ریگبش |
ار نامد رام نآ یا‌هدرک نم همعط وت |
رکشلا کل ،دمحلا کل :هک دیوگ کلکل نآ |
|
ٔ |
|
|
ار ناتک دیشوپب و دیباتب هک نونکا |
|
مقاق و زخ یابق تشپ زا دهن یرمق |
ار نایک جات نآ ،دهده رس قرف رب |
|
دنیب هب رود زا وچ هولج دنک سوواط |
ار ناج و یسنا ییوت شخبناج هد یزور |
|
قازر قزار ای :دیوگ یمه هجیسوم |
ار نابز حیبست هب هداشگب هتخاف نوچ |
|
راقنم ددنبرب هدهیب بغش زا غاز |
ار ناشرو رب اوه هب درآ برط رد ات |
|
هناگی تسیکی :دیوگ امه هتسویپ |
ار ناون راجشا دزیگنا هب موب زک |
|
دیوگ یراب تفص یراهب کشجنگ |
ار ناسل هتسویپ دراد وه نتفگ رد |
|
رتوبک خرس یمدب دص وه دیوگ ره |
ار نآ رم غرم نهد زا هدش حیبست |
|
ناورذت هدروآرد گنچ رس هب ناغرچ |
ار ناذا هداد نآ زا هوعص نآ و کلوژ نآ |
|
هداشگ قلح رحس هب نذوم وچ کراش |
ار ناود کیپ نآ رم هدنیوپ و هدنیاپ |
گنس نآ هب گنس نیزا داش ناککشیش نآ |
|
ار ناشن رهب زا هتخاس لغ هیلاغ زا |
|
نماد هدچرب بلس عقرم کبک نآ |
ار ناسح و تاریخ اداب تنسح و ریخ |
|
دیوگ هچ هک کواکچ هب رب اوه هب رگنب |
ار نایب و قطن‌یب هدرم نآ دنک قطان |
|
هچیرس یاهاون و زان ندیزان |
ٔ |
|
|
ار ناویح رم ینک رهق یمه گرم زا |
|
راهق رداق یوت :هک دیوگ یکرک نآ |
ار ناشطع رم دهد ربص کلم بآ‌یب |
هنشت بش رس نآ دیوگ یمه هتسویپ |
|
ار ناهج وت ییازس و ییادخ هک دیوگ |
|
دنیشن بآ رد هک باخرس یباغرم |
ار نارق نرق دص یناقلخ قلاخ وت |
|
ایادخ :هک کرک دیوگ نینچ دیوخ رد |
ار ناور و حور‌یب و توق‌یب نت زار |
|
ینادب هک ینآ وت هک ناورذت دنیوگ |
ار ناما و نامیا ،ربمغیپ تما رب |
|
رادهگن وت برای دیوگ نینچ زاب نآ |
ار ناکم و نوک نیا ،رادهگن رابج |
|
تردق هب هک دیوگ توق اب سکرک نآ |
ار ناس و تریس نیا رم دیراد هتسارآ |
|
دیوگ هچ حیبست سپ زا باقع هک رگنب |
219
ار ناغف و گناب و بغش ود ره هتشادرب |
یراق یرمق و هدش رکذم هچ لبلب |
ار نارذگ ناهج راذگب ،لفاغ یک |
یسورخ ز یشورخ ساپ ره وت هب دیآ |
ار نلاف و نامهب یپ زا دیربم خزود |
شیوخ نت موق یا :هک دروآرب هزاوآ |
ار نایژ ریش نآ رم دیروشم هشیب رد |
ریش نایژ و دیرامش هشیب یکی وچ ایند |
ار نان یپ زا ناور دیزوسم ران رد |
دیزیرم شیوخ خر بآ نان نتسج رد |
ار نایم دیدنبم هریخ دوخ وچ شیپ رد |
ناتنایم تستسبن رانز هب وچ دزیا |
ار نانع دیناتسب ناطیش هضبق زا |
توملا کلم دناتسب ناتناج هک شیپ ناز |
ٔ |
|
ار نازخ هداتسرف رامهن هب تیریپ |
کناز یرتکیدزن وت لاحنیدب دودجم |
Касыда Санаи, в ряде изданий именуемая «Молитва птиц» или «Четки птиц» (تسبیح الطیور), может быть причислена к традиции весенних календарных стихотворений, которая культивировалась в придворной среде. Мастером весенних зачинов с перечислением разных поющих птиц был известных поэт Манучихри, служивший при Газнавиде султане Мас‘уде, преемнике Махмуда Газнави. Санаи, некоторое время служивший при дворе одного из последних представителей этой династии – Бахрам-шаха, не мог не знать касыд Манучихри. Однако, применяя опыт Насир-и Хусрава, давшего образцы аллегорической касыды, использует календарные мотивы в новом ключе, сообщив им религи- озно-мистический смысл с помощью нескольких ясно читаемых отсылок к Корану. Стоящее в заглавии касыды слово «молитва» встречается
вКоране в значении «хвалебная молитва», причем в едином контексте с упоминанием птиц. Благодаря началу касыды, где говорится, что Творец заново украсил мир, весь текст воспринимается как метафорическое описание сотворения мира, когда все творения в единой молитве восславили премудрость Господа. При этом данная интерпретация вовсе не исключает и другого возможного понимания смысла, заложенного
вподтексте касыды. Поминающие имена Аллаха (اسماء) птицы символизируют суфиев, отправляющих ритуал, известный под названием зикр. На это указывает эпитет соловья – поминающий Бога (مذّکر). Выделение соловья как главного в совершении зикра, возможно, отсылает к арабоязычным философским посланиям о птицах, прежде всего посланиям Братьев чистоты, в которых соловью отдается преимущество перед другими птицами, приносящими свои молитвы Творцу.
220