8. Діни секталар жөнінде түсінік, олардың түрлерін сипаттаңыз.

Әлеуметтанушылар әлі күнге дейін «секта» сөзінің анықтамасын таба алмай келеді. Кейбір теолог ғалымдар оны Жазмыштан (Писание) үзіліп алынған немесе кеңінен таралып мойындалмаған діни топ ретінде таниды. «Секта» сөзі бүгінгі күнде көбінесе «өлім» сөзінің синонимі ретінде қолданылады

Енді осы ағымдар қарапайым адамдарды қандай айла-әдістермен еліктіретініне тоқталайық:

Бірін­ші­ден, жаңадан қабылданған "шә­кірт" ұйым мүшелерінің психо­ло­­­гиялық қысымына ұшырайды. Ол осы жерде дәстүрден тыс діни ағ­ым­дардың "махаббатына бөле­не­ді". "Құдай сені жақсы көреді, сен асқақ арман-мақсаттарды бағын­дыратын таңдаулылардың бірісің. Бізден басқа әлемнің барлығы кү­нәға белшесінен батуда" деген си­яқты әпсананы құлағына құяды. Нә­тижесінде, судай жаңа діни ағ­ым­дардың осы "бақытты от­ба­сының" бір мүшесіне айналуға де­ген құштарлығы күшейе түседі. Топ­тасып ән шырқау, бір-бірімен төс қағыстырып құшақтасу, мадақ­тау сияқты кішкентай балаларды алдайтын тәсілдердің барлығы ұйымда кеңінен қолданылады.

Екіншіден, дәстүрден тыс діни ағымдар мүшелері қоршаған ор­тасынан іргесін аулақ салып, өз бе­тінше бөлек өмір кешеді. Ал ұй­ы­мнан тысқары әлемнен қол үзген адам уақыт өте келе "ұстазының" айтқандарының анық-қанығына ой жүгірту, оны шынайы өмірмен салыстыру мүмкіндігінен айыры­ла­тыны түсінікті жәйт.

Үшіншіден, қауіпті діни ұй­ым­дарда мүшелерінің ойлау қабілетін тежейтін түрлі әдістемелер қол­данысқа ие. Мәселен, бір сарынды әндерді жиі шырқату, бір қи­мыл­дарды үнемі қайталатудың ақыры адамды психологиялық тәуелді­лікке ұрындырады.

Төртіншіден, "от­ба­сында құпия болмау керек" де­ген­ді желеу еткен "ұстаз" "шәкіртіне" жасаған күнәларын мойындатып, арылуға "көмектеседі". Ішкі сыр­ла­рын жайып салғаннан кейін өзін күнәһар жан ретінде сезінген "шәкірттің" бойында қорқыныш, үрей күшейе түседі.

Бесіншіден, "рухани тұрғыда шы­нығу" үшін ұйқыдан бас тарт­қандар мадақталады. Тоя тамақ­тан­бау рухани тұрғыда жетілуге көмектесетін диета деп саналады. Сондай-ақ, ұйымға жаңадан қо­сыл­ған жандардың оңашада ой қо­рытуына мүмкіндік бермеу үшін ұй­ымның өзге мүшелері оны еш­­қашан жалғыз қалдырмайды. Осы­лайша, дәстүрден тыс діни ұйым санатына қосылған жан аз уақыт ішінде ой-санасы өзгерген, мүлде басқа кейіптегі адамға айналады.

Адам осындай жағдайда бұ­рын-соңды тәжірибесінде кездес­пе­ген мәселемен бетпе-бет келеді. Соған орай, оны шешудің сенімді құралдарынан да бейхабар болады.

9. Лаңкестер кепілдікке алған адамдардың өзін-өзі ұстау жолдарын көрсетіңіз.

Тұтқынға алындыңыз ба? Егер сіз мықты болмасаңыз тұтқыннан босағанға дейін әр түрлі амалдардан аулақ болыңыз, әйтпесе сіз өз өміріңізге де және басқа тұтқындардың өміріне де қауіп төндіресіз, егер іс тұтқындарды атуға баратын болса, онда кім бірінші атылатыны белгілі.

Тұтқындардың өзін-өзі ұстауы:

- артық назарға ілігпес үшін тұтқындаушылардың көзіне тік қарамаңыз және шұғыл шара жасамаңыз.

- тұтқынға алудың алғашқы минуттарында ғана қашуды ұйымдастыруға болады, себебі айналада әлі паника орнып тұрады.

- тұтқынға түскен кезде қарсыласпаңыз және күйгелектенбеңіз. Күйгелектік жұқпалы нәрсе, ал күйгелек террорист сіз үшін өте қауіпті, ол сізді тұтқындарды босатқанға дейін тірі қалдырмауы мүмкін.

- егер сіз өзіңізді жайсыз сезінсеңіз және шынымен де ауру болсаңыз сіздің алдын–ала босану мүмкіндіктеріңіз әлдеқайда жоғары. Құсу мен астмалық ұстаманы қоздыруға тырысыңыз, бірақ тым артық кетіп қалмаңыз. Симмулянттарды бірінші кезекте атып тастайды.

- вариант ретінде, тұтқындар арасында террористтердің талабын қолдау ретінде қол жинауды ұйымдастырыңыз, сонда олар сізді бірінші жіберуі мүмкін, себебі хатты баррикаданың екінші жағына жеткізу керек қой.

- егер сіз озіңізді тұтқындаушымен қарым-қатынасқа түскен болсаңыз, онда сыпайы болуға тырысыңыз, бұл тұтқындалушының бірінші міндеті.

- Хельсинки синдромы жақсы әрекет етеді, тұтқындаушыларға сүйкімділік таныту және олардың әрекетін түсінуге тырысу, басшылыққа алып отырған іс-әрекеттерін қолдау. Сөз беруден тайынбаңыз бірақ олар шындыққа жанасымда болуы қажет және орындалуы керек.

- егер сізді авиа ұшу кезінде тұтқынға алған болса, ең қолайлы орын ол самолеттің құйрығы.

- басқа тұтқындар үшін сөйлемеңіз және ланкестерден аулақ тұрыңыз. Себебі штурм кезінде ланкеске снайперлер оқ атуы мүмкін, сол кезде ол сізді тірі қалған есебінде қолданғысы келуі мүмкін.

- күшіңізді үнемдеңіз! Аз қимылдаңыз, бар ресурстарыңызды орынды қолдана біліңіз, өзіңіздң физикалық және психологиялық формада ұстаңыз, себебі, қажетті сәтте шешім қабылдау үшін айтарлықтай күшке ие болу үшін.

- тұтқындау кезінде сіздің қожайыныңыз сізді тұтқынға алған адам, сондықтан дәретханаға шығуға, тамақ ішуге, тіпті отырып тұруға да рұқсат сұрау керек.

- егер сізді бомбаға орап тастаған болса онда сәтін тауып арнайы бөлімге хабарлау керек.