- •2.Сенімділік көрсеткіштерінің статистикалық қатарын құрастыру
- •3.Сенімділік көрсеткішінің орташа мәнін, орташа арифметикалық ауытқуын, дисперсия мен орташа квадраттық ауытқуын анықтау
- •4.Ақпараттық көрсеткіштерді түсіп қалу нүктелеріне тексеру
- •5.Сенімділік көрсеткішінің тәжірибелік үлестірілуінің графиктерін тұрғызу
- •5.1.Гистограмма мен полигон үлестірілуін тұрғызу
- •5.2.Сенімділік көрсеткішінің жиынтықты тәжірибелік ықтималдығының графиктері
- •Қорытынды
1.Алғашқы ақпараттардың жиынтық кестесін жасау. Алғашқы ақпараттардың жиынтық кестесі машиналардың сынағы мен оларды бақылау көрсеткіштері негізінде жасалады.
Кесте 2 – Берілген ақпараттардың жиынтық кестесі, мото-сағат
Қозғ № |
tдр(ti) |
Қозғ № |
tдр(ti) |
Қозғ № |
tдр(ti) |
Қозғ № |
tдр(ti) |
Қозғ № |
tдр(ti) |
1 |
10000 |
15 |
20800 |
29 |
28400 |
43 |
34700 |
57 |
39600 |
2 |
11700 |
16 |
21600 |
30 |
28700 |
44 |
34800 |
58 |
39800 |
3 |
12100 |
17 |
22200 |
31 |
29000 |
45 |
35200 |
59 |
40700 |
4 |
13100 |
18 |
22600 |
32 |
29500 |
46 |
35700 |
60 |
40900 |
5 |
14200 |
19 |
22800 |
33 |
30000 |
47 |
35900 |
61 |
41100 |
6 |
14400 |
20 |
23200 |
34 |
30300 |
48 |
35900 |
62 |
42500 |
7 |
14800 |
21 |
24800 |
35 |
31600 |
49 |
36400 |
63 |
43300 |
8 |
15600 |
22 |
25100 |
36 |
32800 |
50 |
36700 |
64 |
43700 |
9 |
16600 |
23 |
25200 |
37 |
33100 |
51 |
37100 |
65 |
44400 |
10 |
17800 |
24 |
26100 |
38 |
33300 |
52 |
37300 |
66 |
44800 |
11 |
18000 |
25 |
26900 |
39 |
33600 |
53 |
38200 |
67 |
45300 |
12 |
19100 |
26 |
27100 |
40 |
34000 |
54 |
38500 |
68 |
45500 |
13 |
19600 |
27 |
27200 |
41 |
34200 |
55 |
39100 |
69 |
45700 |
14 |
20400 |
28 |
27800 |
42 |
34500 |
56 |
39600 |
70 |
62000 |
Сенімділік көрсеткіштерінің берілген ақпараттарының жиынтық кестесін құрғаннан кейін оларды есептеу мен өңдеуді мына тәртіп бойынша орындайды:
1.Берілген ақпараттардың статистикалық қатарын құрып, шашырау басының жылжу мөлшерін(С) немесе координата басынан кездейсоқ шаманың шашырау басына дейінгі қашықтығын анықтау.
2.Сенімділік көрсеткішінің орташа мәнін tср , орташа арифметикалық ауытқуын ρ, дисперсияны D және орташа квадраттық ауытқуын σ анықтау.
3.Ақпараттық көрсеткіштерді түсіп қалу нүктелеріне тексеру.
4.Сенімділік көрсеткішінің гистограммасын, полигонын және жиынтықты тәжірибелік ықтималдығының графиктерін тұрғызу.
5.Вариация коэффициентін v анықтау.
6.Үлестірудің теориялық заңын таңдау(ҮТЗ), оның параметрлерін анықтау, дифференциалдық f(t) және интегралдық F(t) функциялардың графиктерін тұрғызу.
7.Сенімділік көрсеткіштерінің тәжірибелік және теориялық заңдарының үйлесуін келістіру критериімен тексеру.
8.Ауысудың ең үлкен мүмкін қателігін және сенімділік көрсеткішінің бірлікті және орташа мәндерінің үлестірілуінің сенімділік шекарасын анықтау.
Сенімділік көрсеткіштерінің берілген ақпараттарының жиынтық кестесін олардың статистикалық қатарын жасау үшін қолданады.
2.Сенімділік көрсеткіштерінің статистикалық қатарын құрастыру
Сынаққа түскен қозғалтқыштардың саны немесе алғашқы ақпараттар саны N-таңбасымен белгіленеді..
Егер, N<25 болса, онда ақпараттың статистикалық қатары кестесін құрмайды. Қарастырып отырған мысалда бақылаудағы қозғалтқыштар саны N=70>25(кесте 1) болғандықтан, ақпараттардың статистикалық қатарының кестесі құрылады.
Ақпараттардың статистикалық қатары кестесін құру үшін берілген ақпараттық көрсеткіштерді(N) біркелкі «n» интервалға бөледі. Келесі интервалдың мәні оның алдындағы интервалдың мәнімен жалғасып жатуы тиіс. Интервалдың жалпы саны көбейген сайын есептеудің дәлдігі де арта береді.
Статистикалық қатардағы интервалдар санын мына формуламен анықтайды
n = √N+1
Мұндағы алғашқы берілген ақпараттар саны N=66.
Интервалдар санын анықтаймыз
n =√70 + 1=8,36 + 1= 9,36 = 9
Есептеулер нәтижесін тұтас санға дейін келтіріп қабылдаймыз.Сондықтан n=9.
Интервал қашықтығы А-деп белгіленеді.
Оның мәнін мына формуламен анықтаймыз
А = (tmax – tmin)/n
мұнда tmax , tmin – сенімділік көрсеткіштерінің немесе қозғалтқыш ресурсының максимальды және минимальді мәндері
А = (62000 – 10000)/9=5777,777
Көрсеткіштің аталуы |
Интервал бойынша көрсеткіштердің мәні | ||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 | |
Интервал, tі,мың.мото-с |
10- 15,77 |
15,77- 21,55 |
21,55- 27,33 |
27,33- 33,11 |
33,11- 38,88 |
38,88- 44,66 |
44,66- 50,44 |
50,44- 56,22 |
56,22- 62,0 |
Интервал ортасы, tci |
12,88 |
18,66 |
24,44 |
30,22 |
36,00 |
41,7 |
47,55 |
55,33 |
59,11 |
Тәжірибелік жиілік, mi |
8 |
7 |
12 |
10 |
17 |
11 |
4 |
0 |
1 |
Тәжірибелік ықтималдылық, рі |
0,11 |
0,1 |
0,17 |
0,14 |
0,24 |
0,15 |
0,05 |
0 |
0,01 |
Тәжірибелік ықтималдылық жиынтығы,
|
0,11 |
0,21 |
0,38 |
0,66 |
0,91 |
1,06 |
1,12 |
1,12 |
1,13 |
Кестенің «Интервал» жолында сенімділік көрсеткішінің өлшем бірлігіндегі әрбір интервалдың шекарасын, одан кейінгі жолдарда тәжірибелік жиілікті -mi немесе әрбір интервалдағы қарсылықтар санын, тәжірибелік ықтималдылықты т.с.с. көрсетеді.
Егер ақпарат нүктесі тура шекараға түсетін болса, онда ол нүктенің мәні шекаралас интервалдарға 0,5- тен беріледі.
Тәжірибелік ықтималдылық мына формуламен анықталады рі = mi / N
мұнда mi – статистикалық қатардың і-интервалындағы тәжірибелік жиілік немесе интервалдағы қарсылық саны;
N – сынауға жіберілген жалпы қозғалтқыштар(машиналар,объектілер) саны.
Формула бойынша бірінші интервалдағы тәжірибелік ықтималдылық рі=9/70=0,12 мәніне тең, екінші интервалдағы тәжірибелік ықтималдылық рі=0,13тең. Интервалдардағы тәжірибелік ықтималдылықтар мәні кестеде келтірілген.
Тәжірибелік ықтималдылықтар жиынтығы статистикалық қатардағы интервалдардың тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысымен анықталады. Бірінші интервалдағы жиынтық тәжірибелік ықтималдылық сол интервалдың тәжірибелік ықтималдылығына тең болады. Екінші интервалдағы жиынтық тәжірибелік ықтималдылық бірінші және екінші интервалдардың тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысына тең:
. = 0,12 + 0,12 = 0,24
Үшінші интервалдағы жиынтық тәжірибелік ықтималдылық бірінші, екінші және үшінші интервалдардың тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысына тең.
Статистикалық қатардың жиынтық тәжірибелік ықтималдылықтары 3-кестеде келтірілген.
Сонымен қатар, статистикалық қатардың жиынтық тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысы бірге тең болады.