20. Электрондық кестелер. Электронды кестені форматтау. Жұмыс бетінің басылымын жасау

Коммуникациялық қызметтер – ақпарат алмасу, араласу қызметі:

• Шегерілген режимде ақпаратпен. Мысалы, электронды почта осылай жұмыс жасайды. Жіберуші ақпаратты алушыға жібереді, ол қалаған уақытта оны қарай алады.

• Нағыз уақыт аралығындағы режимде алмасу. Мысалы, желідегі сөйлесулер.

Internet желісінен сіз таба аласыз:

• Танымдық және оқытушылық ресурстарды;

• Энциклопедиялар мен сөздіктер;

• Ақпараттық –іздеу қызметін;

• Қызықты ресурстар;

• Сұраулық ресурстар(поезд уақыттарын, ауа райын, телефон кодтары мен номерлерін);

• Жарнамалық мәліметтер;

• Internet-магазиндер;

• Internet-банктер (Internet-деньги).

Internet желісінен сіз мүмкіндік аласыз:

• Мультимедиялық беттерді қарауға;

• Электронды хаттарды жібере және ала аласыз;

• Телеконференция, форумдарда қатыса аласыз;

• Әңгімелесу бөлмелерінде сөйлесе аласыз;

• Магазиндерде сатылым жасай аласыз;

• Желідегі адамдармен ойын ойнай аласыз.

40. Ақпараттық технологияның жіктелуі

Ақпараттық технология – қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау, сақтау, өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны.

Ақпараттық процесс барысында мәліметтер әдістердің көмегімен бір түрден екінші түрге өзгереді. Мәліметтерді өңдеу көптеген амалдардын жиынтығынан тұрады: мәліметгерді жинау;

•    мәліметтерді қалыптастыру;

•    мәліметтерді сүзгілеу;

•    мәліметтерді сұрыптау;

•    мәліметтерді топтастыру;

•    мәліметтерді архивтеу;

•    мәліметтерді қорғау;

•    мәліметтерді тасымалдау;

•    мәліметтерді түрлендіру.

Ақпараттық процесс – бұл процесс нәтижесінде ақпаратты қабылдау, жинау, шығару, өңдеу және сақтауға болады.

Ақпаратты қабылдау – техникалық жүйеге немесе сыртқы өмірден тірі ағзаға түскен мәліметтің болашақта пайдалануға ыңғайлы формаға түрлендіру процесі.

Ақпаратты жинау – сыртқы ортадан ақпаратты қабылдау және оны берілген ақпараттық жүйеге сәйкестендіру. Ақпаратты шығару – арнайы программаның және ақпараттық құралдардың байланыс каналдарымен жүзеге асады.

Ақпаратты өңдеу – қазіргі дамыған ақпараттық жүйеде тізбектей және уақытқа сай есептеулерді шешу.

Ақпаратты сақтау бұл оның қайталанып пайдалануымен туындаған және ол ақпараттық массив түрінде машиналық тасымалдаушымен жүзеге асады.

АТ жіктелуі:

1. Мәліметтерді өңдеудің ақпараттық технологиясы - еңбекті басқаруда күнделікті қайталана беретін операцияларды автоматттандыру мақсатында қолданады. Сондықтан ақпараттық технологияны енгізгенде қызметшілердің еңбек өнімділігі  артады. Мүмкін жұмыскерлер санын қысқартуға әкеледі.

Осы операциялық қызмет негізінде келесі сұрақтар шешіледі:

фирманың шығарған операцияларының мәліметтерін өңдеу;

фирманың күйі туралы кезеңдік бақылаушылық есеп беру құрастырады;

ағымдағы сұранымдарға түрлі жауаптар алу және оларды құжаттар мен есеп берулер түрінде дайындау;

2. Басқару ақпараттық технологиясының мақсаты - шешім қабылдап фирма қызметкерлерімен басқаларының ақпараттық сұранысын қанағаттандыру.

Бұл кезеңде мәліметті өңдеуді келесі мәселелер шешіледі:

басқару объектісінің жоспарлануын бағалау;

жоспарлаудың ауытқуын бағалау;

ауытқу себептерін анықтау;

шешімдер мен әрекеттер мүмкіндігін талдау;

Басқару ақпараттық технологиясы әр түрлі есеп беруді құруға бағытталған.

3.Офисті автоматтандыру ақпараттық технологиясы - компьютерлік желілер мен басқа да ақпаратпен жұмыс жасайтын құрылғылар арқылы ішкі және сыртқы ортада коммуникациялық процестерді қолдау мен ұйымдастыру.

Бұл технологияны басқарушылар, мамандар, секретарлар, контор қызметкерлері және де топтық шешім қабылдауға қолдануға ыңғайлы, еңбек өнімділігі артады.

Қазіргі заманда офисті автоматтандыру технологиясында ондаған программалық өнімдер қолданылады: мәтіндік, кестелік прцессорлар, электрондық почта, электрондық күнтізбе, компьютерлік және телеқондырғылар т.б.

Компьютерлік емес құрылғыларға: ауди және видеоқондырғылар, факсимальдық байланыс, ксерокс және басқа ұйымдастыру техникалары жатады.

4. Шешім қабылдауда қолданатын ақпараттық технология.

қолданушы кез-келген уақытта өз әрекеттеріне түсініктеме ала алады:

шешімін алған соң қолданушы түсініктеме сұрауына болады, сонда жүйе шешілгенге дейінгі әрбір қадамды түсіндіреді.

5. Сарапшылар жүйесі технологиясында жалғыз ғана шығарылатын ақпараттық шешім емес және керекті түсініктемелер алуға болады. 

Қазіргі кездегі қолданылатын жүйелер: 1С:предприятия, «ЛУКА-ПРО» жүйесі, Сана

Қазақстандық ПЛЮСМИКРО фирмасы жасаған ЛУКА-ПРО жүйесі ауқымы әр түрлі кәсіпорындардағы есептік және басқарымдық сипаттағы қолданымдарды жасауға және пайдалануға арналған.

41. Amadeus Traveller Link. Аmadeus Traveller Link. 1a Res (Amadeus Traveller Link) -туристік агенттіктер үшін жасап шығарылған Amadeus компаниясының жаңа өнімі. Бұл өнім туристік агенттіктерге өз қызметтерін Интернет пайдаланушыларына сатуға мүмкіндік береді. 1а Res пайдаланушыларға «on-line» режимде авиабилеттерді, қонақ үйден бөлме брондауға, сонымен қоса автокөлікті жалға алуға мүмкіндік береді. Клиентпен жасалған брон автоматты түрде турагенттікке жетеді.

1а Res үш нұсқасының бірін таңдауға болады:

• Standard. Бұл өнім нұсқасы стандартталған конфигурацияға ие, бірақ сонымен қоса брондауға қатысты барлық қызметтері атқарады.

• Plus. Бұл өнім нұсқасы Арман, тілектерге байланысты кейбір жағдайларды өзгертуге мүмкіндік береді. Өнім web-site-та турагенттің ерекшелігін жариялап көрсетеді.

• Custom. Бұл өнім нұсқасы web-site-та қойылған талаптарға сай басқа да модульдерді қосуға мүмкіндік береді.

42. MINITEL операциялык жүйесі.

Минитель  - француздық компьютерлік ақпараттық жүйе. 1970 жылдардың соңында пайда болған. Алғаш рет 1980 жылы қолданылған, бірақ интернет шыққанға дейінгі ең таптырмас телекоммункациялық жүйе ретінде жұмыс істеген. Абонент экраны және пернетақтасы бар терминалға қосылып, сол арқылы 2000 түрлі қызметтер туралы ақпаратқа қолы жетіп отырған. Мысалы, поезд жүру кестесі, акциялар құны, тауарлар мен қызметтерге тапсырыс беру, басқа абоненттермен сөйлесе алу(чат), т.б. Оның құрылғысы пошта бөлімінде тегін беріледі. Қолданыс үшін ай сайынғы төлем жүргізіледі. 2000 жылдары интернет дамыған соң, минительдің жұмысы доғарылды. 2009 жылы France Telecom және PagesJaunes компаниялары оны жаңартқысы келді, бірақ 2012 жылдың 1 шілдесінен бастап қызметі қайта тоқтады.

43. Amadeuse жүйесі

Amadeus компаниясы – әлемдік туристік индустрияның және авиа тасымалдаулар үшiн ақпараттық технологиялардың аймақтағы алдынғы қатарлы шешiмдерi, дистрибуция және электрондық коммерцияның жетекші жабдықтаушысы.

Amadeus брондау жүйесі 1987 жылы Еуропаның ірі Air France, Iberia, Lufthansa, SAS әуе компанияларымен құрылған, резервілеу жүйесінің кең таралған түрі. Жүйенің орталығы Германияда (Мюнхен маңайында) орналасқан. Қәзіргі кезде Amadeus – Еуропадағы компьютерлік брондау жүйесінің жетекшісі болып табылады.1995 жылы Sustem One брондау жүйесін қолдану негізінде, ол Aмерика нарығында белсенді алдыға жылжуда. Continantal Airlines әуе компаниясы Amadeus компаниясының иегері болды. Amadeus-тің серіктестері немістің тур қызметті брондау жүйесі Start, кез–келген Amadeus–ті пайдаланушы автоматты түрде Start-тың да пайдаланушысы болады.Халықаралық брондау көлемі бойынша бұл әлемдегі ең ірі жүйе.Оның қызметімен Еуропаның 70 %-ға жуық турагенттері пайдаланады және күніне 36 млн саяхатшы Amadeus –ті пайдаланады. Amadeus әуе компанияларымен,темір жолдары мен автомашиналарды жалға алумен, пароммен тасу,қонақ үймен байланысты қызметтің түрін ұсынады және қосымша қызметтерді де ұсынады.Мысалы туристерді сақтандыру және Amadeus өнімдерін 30 мыңнан аса турбюро (бұл дегеніміз 100 мыңнан жоғары терминалдар),400–ден аса компаниялар(бұл 60 мыңға жуық терминалдар) пайдаланады.Қaзіргі кезде Pесей нарығында сату көлемі бойынша Amadeus көшбасшы болып келе жатыр.1999 жылдан қарағанда 2000 жылы брондаудың саны 51 % өсіп 1,1 млн-ға жетті 

Amadeus Air 700–ден аса әуе компанияларында ұшуды брондауды іске асырады;

• Amadeus Car әлемнің 128 елінде (түрлі 4600 пунктерде) автомашиналарды брондауды қамтамасыз етеді;

• Amadeus Hotel әлемдегі 51 мыңнан аса отельдер туралы ақпараттарды алуға (оның ішінде Мәскеудегі “Метрополь”,”Балчуг” және т.б.) және ондағы орындарды брондауға мүмкіндік береді;

• Amadeus Ferry (паромды отельдер) паромдасаяхаттайтындарға қызметтің кең көлемін ұсынады;

• Amadeus tickets спорттық және мәдени шараларға арналған билеттерді брондауға мүмкіндік береді,мұндай күнделікті 300–ден аса брондау жасалады;

• Amadeus videotext турагенттер мен тұтынушылардың арасындағы жаңа электронды байланыс болып табылады;

• Amadeus Pro Tempo таңдаған көрнекті жерлер бойынша қонақ үй іздеуді қамтамасыз етеді;

• Hotel Mapping клиентті қызықтыратын қонақ үйдің орналасқан жерінің картасын монитор экранына шығарады.

Amadeus жүйесіне қосылудың нұсқалары

1. Берілген байланыс жолы арқылы стационарлы қосылу.

2. Dial – Up телефон түрімен.

3. Интернет арқылы қосылу

4. Бірінші және екінші нұсқалардағы бағдарламаларға font-office Amadeus Pro Tempo жүйесімен қосымша ( пайдаланушылық ) тіркеме жатады.

Интернет арқылы Amadeus жүйесіне қосылу келесі өнімдерімен көрсетілген:

• Pro Web – бұл Pro Tempo жүйесінің толық функционалды аналогы,интернет арқылы орталық Amadeus серверіне қосыла алады,бірақ қосылуда брондаудың сегмент мөлшері жоқ;бүгінгі таңда қосылудың шамамен бағасы жарты жылға 120$,ал бір жылға 200 $;

• Pro Client Srsver Интернет арқылы Мәскеудегі Amadeus серверіне қосылуды қамтамасыз етеді, жылына бір рет төлеу 200 $,ал ай сайынғы мөлшері–15 терминалға 100 сегменттен;

• IA–Res сайттағы турагенттерге әуе билеттерін,қонақ үйді,машиналарды резервілеуге ,өздерінің брондау жүйесін алуға мүмкіндік береді;

Amadeus жүйесіне қосылудың төртінші нұсқасы “Сирена 2.3” жүйесінің терминалдарын пайдалануды қарастырады.Бұл нұсқаға қосылудың абонеттік ақысы мөлшермен алғанда айына 30$ Ресейде қәзір 6000 “Сирена” терминалдары бар, алдағы уақытта Amadeus жүйесін пайдаланушылардың саны қарқынды өсетіндігі белгілі.

Amadeus жүйесіне қосылудың бесінші нұсқасы Amadeus пен Ericsson компанияларының арасындағы сымсыз қосылу (Wireless Travel Management Services) келісім шарттан кейін іске асты. Amadeus компаниясымен ұсынылатын барлық шешімдер 4 топқа бөлінген: ресурстарды дистрибуциялау (Distribution & Content), сату құралдары және электрондық коммерция (Sales & e-Commerce), бизнес-процесстреді басқару (Business Management) және консалтингтік қызметтер (Services & Consulting).

Amadeus компаниясының ақпараттарды өңдеу орталығы Эрдингте (Германия) орналасқан. Ол туризм саласында мамандалған әлемдегі ірі орталықтың бірі болып табылады. Күн сайын Орталықта 480 миллионнан аса транзакция жүзеге асрылады және 3 миллионнан аса брондау өңделеді Amadeus жүйесінде жолаушыларды тiркеудің 75 миллион жазулары бiрден қосыла алады (PNR немесе брондау; орташа PNR 4 маршруттық сегментті қосады). Шыңдалу кезеңінде жүйе арқылы әр секунд сайын 8700 пайдаланушылардың сұрауы өтеді, нәтижесінде қатты дискіге секундына 500000 мыңнан аса үндеуді құрайды. Amadeus-тың Орталық жүйе жауабының орташа уақыты 0,3 секундтi құрайды. Жүйенiң үзiлiссiз жұмысының уақытының көрсеткiшi 99, 98%-ға тең болады. Amadeus жүйесі әлемнің 215 мемлекеттерінде жұмыс істейді

44. Саlеlео жүйесі

Galileo компьютерлік жүйесі - авиабилеттерді брондаумен айналысатын халықаралық компьютерлік жүйе.

Galileo жүйесі - әлемдегі ең әйгілі CRS, 1987 жылы British Airways, Swissar, KLM және Covia әуе компаниялары негізін қалаған,кейінірек оларға Alitalia және Austrian Airlines қосылды. Қазіргі кезде компанияның 3 мың қызметкері бар,ол оның орталығы Денверде (АҚШ,Колорадо штаты) орналысқан. Жеке Apollo жүйесі бар Covia компаниясы өзінің тұтынушыларынGalileo жүйесіне қарай бағыттады, ал 1993 жылы Galileo жүйесі Apollo жүйесімен бірігіп Galileo International деген атқа ие болды. Жаңа компаняның каржысының 50% солтүстік Америка әуе компанияларында басқа 50% еуропиялықтарда, Apollo жүйесі АҚШ пен Мексикада кең таралған, ал Японияда бұл жүйені көп қолданбайды. Galileo жүйесі әлемнің жүз мемлекетінде таралған, ал Еуропада осы жүйенің 150 мыңнан аса терминалдары бар.

Galileo International туристік агенттіктерге компьютерлік брондау жүйесі арқылы электронды ғаламдық ресурстарды бөлу қызметін ұсынады, интернет негізінде инновациялық шешімдерді де ұсынады. Galileo – бұл туристік ресурстар дистрибьюторы, агенттіктерге қосымша құн құруға және саяхатшылар үшiн таңдауды кеңейту үшін мүмкіндік береді^[1]. Galileo International Cendant корпорациясына кіреді. Компанияның штаб-пәтері Парсипани (АҚШ) қаласында орналасқан, Нью Джерси штаты. Компанияның бөлiмшелері iс жүзiнде әлемнiң әрбiр елiнде бар. Galileo International бөлiмшенiң штаб-пәтерi қызмет етушi 80 елден астам Еуропаның, Таяу Шығыс және Африка, Лэнгли, Ұлыбританияда орналасқан. Galileo International әлемнің 116 елінің 47 мың сату нүктелерінде кесте және тарифтер, бос орын туралы ақпараттар алуға турагенттіктерге мүмкіндік береді, сонымен қатар авиатасымалдауларды, қонақ үйлерде номерлерді, автокөліктерді, круиздар және т.б. брондайды. GalileoТ жүйесінде әлемнің 511 авиакомпаниясы ұсынылған, өзінің жартысынан көбісі – тікелей кіріп алу режимінде; 50 мыңнан аса отельдер; автокөліктерді жалға беру 34 компаниясы; 431 туроператорлар; 9 круиздық топ. Сервис желісі турист пен турагентті туристік өнім мен қызметтерге байланысты ақпараттармен қамтамассыз етеді,әуе билеттерін брондау жүйесің және қосымша қызметтерге тапсырыс беруді автоматты түрде жасауды қарастырады.Hilton, Holidays, Radisson сол сияқты әлемнің 80 ірі қонақ үй компаниялары желімен байланысты,бұл турагенттерге қонақ үйде орындарды брондауға мүмкіндік береді. 1999 жылдың қаңтар айында Galileo компаниясы Ресейде өзінің ресми өкілін ашты.Сонымен қатар 1997 жылдан бастап екі East Line және Galileo Rus дистрибьютерлік компания жұмыс жасайды.Қазір Galileo жүйесі 100-ден аса агенттермен, сонымен бірге «Интурист», «Интураэро», «Ланта–тур», «Интуранс», «Трансглоб», «Олби-Турс», «Альфа-Омега», «Грифин Трэви» және т.б. компаниялармен жұмыс істейді.

Жүйеге қосылудың екі нұсқасы бар:стационарлы және интернет арқылы.

Focalpoint стационарлы жүйе SITA жолымен байланысып базаланады,бір немесе бірнеше айға абоненттік ақы 290 міндетті сегментті құрайды. Стационарлық жүйе келесі ақысыз қосымша бағдарламаларды қарастырады:

- «Frame Relay» - еңбек сыйымдылығының жүйесін автоматтандыруға арналған;

- «View Point» – графикалық интерфейстің кейінгі нұсқасы, әуе компаниялардың стандартты және конфеденциалды тарифтерімен жұмыс істеуге мүмкіндік береді;

- «E -Cruis» – круизді компаниялардағы бағалар мен орындарды on–line режимінде көруге болады;

- «Galileo Print» – матричный принтерде билеттерді шығаруға арналған;

- «Galileo Maps» – интерактифті картадағы брондайтын отельдерді көруге арналған;

Интернет – нұсқаға қосылу Foсalpoint Net жүйесі арқылы жасылынады, бұл стационарлы жүйенің толық функционалды аналогы болып табылады және бір рет пайдаланушы немесе көп рет пайдаланушы режимдерінде жұмыс істей алады. Интернет арқылы косылудың бағасы бір жылдағы бірінші терминалға 200 $, ал келесілеріне 100$. Агенттік сайттарда интернет–тіркеме Travelpoint com. арқылы on–line режимінде брондау жүйесін жасауға болады.Galileo жүйесін пайдаланушы агенттер үшін мұндай тіркемені қою келісім шарт негізінде ғана жасалады, әрі бұл ақысыз. Galileo Office туристік агенттер қызметтерін автоматтандыру бағдарламасы арнайы ресей нарығы үшін жасалған, түрлі мәліметтер базасы бар, Galileo брондау жүйесімен ақпарат алмаса алады, түрлі есептерді, билеттерді және т.б. шығарады.

45. Алматыдағы провайдерлердің WWW – адрестері. Жалпы Интернет желісіне қосылу үшін компьтерге желілік тақша мен модем қажет.

Модем- бұл компьтерлерге телефон желілері немесе басқа да байланыс тораптары арқылы мәліметтер алмасуға мүмкіндік беретін құрылғы.

Модем арқылы қосылым жасау үшін компьютердің йесі лайықты провайдер тауып, онымен Интернетте жұмыс істеу шарттары туралы келісімге отыруы тиіс. Осыдан кейін ол провайдерден пайдаланушы есімін, құпия сөз және өз компьютерін өз телефон арқылы интернетке қоса алатын қашықтағы телефон нөмірін алады.

Интернет желісіне қосылуды баптау үшін бастау батырмасын басып, баптау- Басқару үстелі-желілік қосылымдар-Жаңа қосылым жасау шебері әмірлерін таңдап, пайда болған терезеде келесі батырмасын басу керек.интернетке қосылуды таңдап, келесі батырмасын басыңыз.Қосылымды қолмен орнатуды таңдап, Келесі батырмасын басыңыз.кәдімгі модем арқылы дегенді таңдап,Келесі батырмасын басыңыз.Бас жолға интернет провайдерінің атауын енгізіп, Келесі батырмасын басыңыз.жолға провайдердің номерін енгізіп, Келесі батырмасын басыңыз. Пайдаланушының аты жолынжа пайдаланушының атын, Құпия сөз жолында провайдерден алынған құпия сөзді енгізу қажет. Құпия сөзді құптау жолағында сол құпия сөзді қайта енгізіп, Келесі батырмасын басыңыз.интернет желісіне тікелей қосылу үшін интернетке қосылуды баптағаннан кейін пайда болатын лақапты шерту керек.пайда болған терезеде пайдаланушының аты және Құпия сөз өрістерін толтырып, нөмір теру өрісінде өз провайдеріңіздің телефон нөмерін енгізіңіз. Шақырту батырмасын басып, қосылысты күтеміз.

Компьютер провайдер желісімен байланыс орнату үшін телефон нөмірін тере бастайды. Осыдан кейін модемнің «әнімен» ұштасатын қосылысты орнату процесі басталады. Қосылыстың барлық сатылары қосылым терезесінде түсіндіріліп отырады. Егер деректер дұрыс көрсетілген болса, әдетте бір минут ішінде компьютер провайдермен қосылысып, желіге шығады.қосылыс орнағаннан кейін бейне беттің оң жақ төменгі бұрышында белгіше және қосылым сәтті орындалғаны туралы белгі п/б. Осы сәттен бастап, компьютер Интернетте болады, ал провайдер сервері компьтердің желіде өткізген уақытын есептей бастайды. Қарапайым модем арқылы уақыты төлемі бар қосылу кезінде Интернетте жұмыс істеп болғаннан кейін бірден желіден ажыратылу қажет. Интернеттен ажыратылу үшін тінтуірдің оң жақ пернесіңмен батырмасының мітінмәндік мәзірін шақырып, Доғару әмірін таңдау керек.

Провайдер – бұл ұйымдар мен жеке тұлғаларға Интернет қызметтерін ұсынатын компания. Проавйдер ретінде жеке меншік арнайы маманданған фирмалар да , ірі телефон компаниялары да қызмет істей алады. әдетте, провайдерлер біркелкі қызметтер жиынтығын ұсынады, бірақ олардың қызметі түріне және саласына қарай ерекшеленетінжіктен, төлемақысы да әртүрлі.

Өз қажетіңізге лайықты провайдерді таңдай отырып, бірнеше шартты ескерген абзал:

-мәліметтерді жеткізу жылдамдығы- уақыт бірлігіне модем арқылы өтетін ақпараттың биттер саны. Ұсынылатын жылдамдық провайдер жабдықтарының техникалық мүмкіндіктеріне байланысты.

-Қосылым түрі. Коммутацияланатын желі бойынша модем арқылы қосылу- бұл Интернетке қосылудың ең сенімді,бірақ ең баяу түрі. Қосылымның бұл түрі көптеген Интернетте жұмыс істеу жағдайларын қамтамасыз етеді, бірақ ақпараттың үлкен көлемін (дыбыстық файлдар, жан бітірілген сызбалық файлдар, бейне, интерактивті ойындар) жеткізуде қиындықтар туындауы мүмкін. Енді бір түрі- кабелді модем, DSL, жерсерігі арқылы кең жолақты қосылым болып табылады. Қосылының мұндай түрі жоғарғы жылдыамдықпен байланысуға мүмкіндік беріп, шынайы, уақыт режимінде аудио және бейне файлдарын жеткізуді қ/з етеді.

Қызметтер құны осы аталған факторларға байланысты. Және сіз пайдаланғыңыз келетін тарифтік жоспарға да байланысты.

Алматыдағы провайдерлердің WWW-адрестері: www.websait.kz/ www.2day.kz/ ,www.info-cbs.biz/ www.airbyte.kz/ www.escape.kz / www.aek.kz / www.astel.kz/ www.belight.net/ www.cherry.kz/ www.datacom.kz/ www.cherry.kz/ www.hi-tech.kz /www.decartweb.kz.

46. Франция мемлекеттің ақпараттық жүйелері: MiniTell және т.б.

Франция мемлекеті ақпараттық технология бойынша сандық байланыс желісінің 20 мыңнан астам шақырымына ие. Бұл ел қазіргі таңда Дербес компьютердің еуропалық нарықтағы 18,1 пайызын бақылауында ұстап отыр. 1998 жылдың өзінде-ақ дистрьюбитерлік желілердің дамып, технологиялық инновацияларды жетік меңгергендігінің арқасында 6 млрд долларға 3,4 млн компьютер сатылған. Кәсіпорындардың 63 пайызы әлемдік жоғары сапалы жаңа технологияларды пайдаланады. Француз нарығына ақпараттық құралдарды жабдықтаушылар IBM, Bull, Compaq-Digital, Hewlett-Packard және ICL болып табылады. Bull концерні Еуропадағы ірілігі бойынша 3-орынға ие жүйелік интегратор саналады. Бағдарламалық өнімнен жетекші орын алып отырған IBM, Microsoft және Netscape бағдарламалары болып отыр. Көрсеткіштік мәліметтер бойынша Францияда 24 млн жуық интернет-навигатор жұмыс жасайды. 1998 жылы 48,85 мыңнан аса ұлттық “.com” сайттары ашылған. Ал кейін келе оның саны 6 есеге өскен. Минитель  - француздық компьютерлік ақпараттық жүйе. 1970 жылдардың соңында пайда болған. Алғаш рет 1980 жылы қолданылған, бірақ интернет шыққанға дейінгі ең таптырмас телекоммункациялық жүйе ретінде жұмыс істеген. Абонент экраны және пернетақтасы бар терминалға қосылып, сол арқылы 2000 түрлі қызметтер туралы ақпаратқа қолы жетіп отырған. Мысалы, поезд жүру кестесі, акциялар құны, тауарлар мен қызметтерге тапсырыс беру, басқа абоненттермен сөйлесе алу(чат), т.б. Оның құрылғысы пошта бөлімінде тегін беріледі. Қолданыс үшін ай сайынғы төлем жүргізіледі. 2000 жылдары интернет дамыған соң, минительдің жұмысы доғарылды. 2009 жылы France Telecom және PagesJaunes компаниялары оны жаңартқысы келді, бірақ 2012 жылдың 1 шілдесінен бастап қызметі қайта тоқтады.

47. Galileo жүйесінің құрамы, жұмыс істеу ретті, құрылғылары.

Galileo компьютерлік жүйесі - авиабилеттерді брондаумен айналысатын халықаралық компьютерлік жүйе. Galileo жүйесі - әлемдегі ең әйгілі CRS, 1987 жылы British Airways, Swissar, KLM және Covia әуе компаниялары негізін қалаған,кейінірек оларға Alitalia және Austrian Airlines қосылды. Қазіргі кезде компанияның 3 мың қызметкері бар,ол оның орталығы Денверде (АҚШ,Колорадо штаты) орналысқан. Жеке Apollo жүйесі бар Covia компаниясы өзінің тұтынушыларынGalileo жүйесіне қарай бағыттады, ал 1993 жылы Galileo жүйесі Apollo жүйесімен бірігіп Galileo International деген атқа ие болды. Жаңа компаняның каржысының 50% солтүстік Америка әуе компанияларында басқа 50% еуропиялықтарда, Apollo жүйесі АҚШ пен Мексикада кең таралған, ал Японияда бұл жүйені көп қолданбайды. Galileo жүйесі әлемнің жүз мемлекетінде таралған, ал Еуропада осы жүйенің 150 мыңнан аса терминалдары бар. Galileo International туристік агенттіктерге компьютерлік брондау жүйесі арқылы электронды ғаламдық ресурстарды бөлу қызметін ұсынады, интернет негізінде инновациялық шешімдерді де ұсынады. Galileo – бұл туристік ресурстар дистрибьюторы, агенттіктерге қосымша құн құруға және саяхатшылар үшiн таңдауды кеңейту үшін мүмкіндік береді. Galileo International Cendant корпорациясына кіреді. Компанияның штаб-пәтері Парсипани (АҚШ) қаласында орналасқан, Нью Джерси штаты. Компанияның бөлiмшелері iс жүзiнде әлемнiң әрбiр елiнде бар. Galileo International бөлiмшенiң штаб-пәтерi қызмет етушi 80 елден астам Еуропаның, Таяу Шығыс және Африка, Лэнгли, Ұлыбританияда орналасқан. Galileo International әлемнің 116 елінің 47 мың сату нүктелерінде кесте және тарифтер, бос орын туралы ақпараттар алуға турагенттіктерге мүмкіндік береді, сонымен қатар авиатасымалдауларды, қонақ үйлерде номерлерді, автокөліктерді, круиздар және т.б. брондайды. GalileoТ жүйесінде әлемнің 511 авиакомпаниясы ұсынылған, өзінің жартысынан көбісі – тікелей кіріп алу режимінде; 50 мыңнан аса отельдер; автокөліктерді жалға беру 34 компаниясы; 431 туроператорлар; 9 круиздық топ. Сервис желісі турист пен турагентті туристік өнім мен қызметтерге байланысты ақпараттармен қамтамассыз етеді,әуе билеттерін брондау жүйесің және қосымша қызметтерге тапсырыс беруді автоматты түрде жасауды қарастырады.Hilton, Holidays, Radisson сол сияқты әлемнің 80 ірі қонақ үй компаниялары желімен байланысты,бұл турагенттерге қонақ үйде орындарды брондауға мүмкіндік береді. 1999 жылдың қаңтар айында Galileo компаниясы Ресейде өзінің ресми өкілін ашты.Сонымен қатар 1997 жылдан бастап екі East Line және Galileo Rus дистрибьютерлік компания жұмыс жасайды.

Жүйеге қосылудың екі нұсқасы бар:стационарлы және интернет арқылы.

Galileo қызметтері мен шешімдері:

- «Air Availability» - 500 авиакомпаниялардан рейстерге бос орындардың бар болуы туралы ақпаратқа қол жеткiзу.

- «RoomMaster®» - қонақ үйлерді брондау жүйесі, қонақ үйлердiң компьютерлерiне нақты уақытта қамтамасыз ететiн тiкелей енуі. RoomMaster қонақ үйдi брондау процессін едәуiр дәрежеде оңайлатады, бұл иiлгiштiкк және сенiмдiлiкті қамтамасыз етеді.

- «CarMasterTM» – жан жақты, нақты және икемді автокөлікті брондау жүйесі.

- «Global FaresTM» – агент өзi ұтымды және көкейкестi тарифты клиент үшiн таңдауға мүмкiндiк бередi.

- «Custom CheckTM» – Сіздің агенттікпен жасалған брондау стандартын сәйкесінше автоматтық бақылау құралы.

- «Client File PlusTM» – электронды ақпарттық база, өзіне номерлердің телефонын, мекен-жайын және басқа да керекті ақпараттарды қосады. Ол келесі брондау жасаған уақытта керек болады.

- «Special AgentTM» - өзi бiрлескен клиенттерге сапарды брондауға мүмкiндiк бередi, және де брондау кезінде компанияның серіктестік ережелерін және сол клиенттің тілектерін ескеруі керек.

- «Enhanced Itinerary and Invoice» – Сіз бұл қызмет көмегімен маршрут парақтарын сызуға болады және клиенттің индивидуалды талаптарын орындайды.

- «ViewTripTM» – бұл қызметтің көмегімен Сіздің клиенттеріңіз өзі өздерінің саяхаты туралы ақпараттарын көре алады, соынмен қоса ең соңғы өзгерістерді. Агенттік сонымен бірге факс арқылы машрут парағын жіберуден үнемдейді.

- «e-AgentTM» – қосымша туристік қызметтерді брондауға арналған құрал: лимузин қызметі, экскурсиялық қызмет көрсету, театрларға билеттерді брондау, мейрамханаларда орындарды, ұялы телефондарды жалға алу.

- «TravelGalileo.comTM» – бұл қызметтің көмегімен Сіз өздеріңіздің клиенттерңіз үшін авиатасымалдауларды, қонақ үй мен автокөлікті нақты уақыт режимінде брондауға мүмкіндік береді.

- Windows-тiң негiзiнде ДК үшiн қызметті нарыққа ұсынды (Focalpoint);

- Билеттердiң электрондық көшiрмесiн iске асырды (1997);

- Авиабилетті, қонақ үйді және көлікті брондауға арналған графикалық айқындауышты жасады (Viewpoint -1998);

- Жiктелген мәлiметтерi бар қолданбалы программалық интерфейсті қолданушы стандарттар XML жасады (2000);

- Galileo Wireless қызметін нарыққа ұсынды - жасалған брондауларды ұялы телефондар және пейджерлер арқылы өзгерiстiң барлық мүмкiндiктерi бар Galileoнiң жүйесiне рұқсат (2000);

- «Үнемдік» тасымалдаулар брондауды ұсынды (Virgin Express, 2000 жылдың желтоқсаны).

48. Worldspan жүйесінің құрамы, жұмыс істеу ретті, құрылғылары

Worldspan жүйесі компьютерлік брондау жүйелері еуропалық бөлімі PARS пен TWA, КСБ, DATAS Американдық әуе компаниялары мен Delta Airlines американдық әуе компаниялары мен Delta Airliens американдық әуе тасымалдаушыларының бірігуі негізінде пайда болды. Worldspan бақылау акция пакеті Delta Airlines компаниясына жатады, жүйені бақылау орталығы Атлантта (АҚШ) қаласында орналасқан. Worldspan - Америкада кең таралған брондау жүйесі, Еуропада Amadeus пен Galileo жүйелерінен кейін үшінші орында және де Оңтүстік Азия мен Таяу шығыста кеңінен таралып келе жатыр. 1995 жылдан бастап Ресейде Worldspan КБЖ өкілеттілігі жұмыс жасап келеді, қазіргі кезде Ресей нарығында белсенді маркетингтік саясаттар жүргізіп жатыр. Worldspan - ақпараттық жүйе, ең басты әуе транспорттарын (487 әуе компаниялар), сондай- ақ отельдерді (39 мың қонақ үй желісі), экскурсиондық бюро, театрлармен басқа да мәдени шараларды резервілеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ Worldspan туризм мен саяхатқа байланысты қажет анықтама ақпараттарын алуға мүмкүндік береді. Қазіргі кезде әлем бойынша бұл жүйені 25 мыңнан аса туристік фирма пайдаланды. Worldspаn агенттерге тапсырысқа сай келетін кұралдарды таңдауға мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда Worldspan-ға қосылудың екі нұсқасы бар.

• Бірінші нұсқа - бұл British Teleсom байланысының белгілеген арнасы,қосылу шартына ай сайынғы брондаудың 400 сегментін ұсынады.

• Екінші нұсқа - Worldspan Net, стационарлы жүйенің толық функционалды аналогы болып табылады, ол Интернет арнасының байланысын пайдаланады. Мұнда қосылу орташа көлемде брондау жасайтын орта және кіші туристік фирмаларға арналған. 2001 жылдың маусым айында Worldspan Net жүйесіне қосылған агенттердің саны 150-ден аса болды. Бұл нұсқаның артықшылығы белгіленген арналар байланысынсыз телефон арқылы қосылу, брондаудың сегмент мөлшері болмайды, ай сайынғы сайттағы жұмыстың төлемі 240 $, Microcoft Office стандартты өнімдерімен бірге қамтамасыз етіледі.

Worldspan Net сайтына қосылудың үш режимі бар:

- бірқатар пайдаланушылар үшін жеңілдетілген интерфейс;

- стандартты CRS командасымен жұмыс ұсынатын intermediate;

- маманданған – станционарлы жүйенің аналогы.

Соңғы уақытта Worldspan алдыңғы қатардағы брондау жүйесі болып табылады,электронды-коммерция (e-commerce) саласында туристікинтернет- технологиясы белсенді дамуда.Ең алдымен Worldspan Net жүйесінің өзінің интернет аналогын, содан кейін компания қолдайтын Gateway Plus және Dates & Destinatians көрсету керек.Интернетте турагент сайттарында Worldspan арқылы Dates & Destinatiansбағдарламасында Internet Bookibg Engine ( IBE ) деп аталатын брондау жүйесін жасауға болады. Мұндай жағдайда клиент өз бетінше әуе сапарын және отельдерді таңдап,оларды брондай алады. Мұндай жүйеде корпоративті клиентермен жұмыс істеген қолайлы, мысалы «Аэрос» (www.aerosmsk.ru) туристік компаниясы іске асыруда.Worldspan әйгілі «Expedia» мен «Preiceline» электрондық агенттердің жабдықтаушысы болып табылады. Бұл жаңа үрдістер орташа және кіші туристік фирмалар үшін өте тартымды және де бұл туризмдегі технологиялардың дамуының болашақтағы бағыты болып табылады. Worldspan пайдаланушыларына ұсынылатын қосымша мүмкіндіктерін атап айту керек, Worldspan Power Pricing, ол брондап қойған маршрутты төмен бағада есептеуге,маршрут нұсқаларының басқа да мүмкіндіктерін төмен бағада есептеуге мүмкіндік береді.

Worldspan дүние жүзіндегі жетекші брондау жүйелерінің төрттігіне кіреді. Қазіргі таңда Worldspan жүйесі 18,5 мың агенттіктің қызметін жүзеге асыруға көмектеседі. Ол дүние жүзі бойынша 492 авиакомпанияның, 45 автокөлікті жалға беру компанияларының ( дүние жүзі бойынша 15, 854 жерлерге қызмет көрсетеді), 25 туристік операторлардың және 191 қонақ үй компанияларының ( 45,000 қонақ үйге қызмет көрсетеді) брондау жүргізуін қамтамасыз етеді.

Worldspan ең жас брондауды жүргізетін компьютерлік жүйе болып табылады. Дегенмен жүйенің тарихы тереңге етек жайған:

1968 ж. - Delta Airlines авиакомпаниясының ішкі брондау жүйесі құрастырылып және жүзеге асырылады.

1971 ж. - Trans World Airlines (TWA) авиакомпаниясының ішкі брондау жүйесі іске асырылады.

1976 ж. - PARS жүйесінің және (TWA) авиакомпаниясының туристік агенттіктердегі бағдарламалары жүзеге асырылады.

1982 ж. - DATAS II жүйесі мен Delta Airlines авиакомпаниясының туристік агенттіктердегі бағдарламалары іске қосылды.

1986 ж. - Northwest Airlines авиакомпаниясы мен PARS жүйесінің 50%-ын сатып алып, PARS Travel Information Systens (PTIS) және PARS Service Partnership (PSP) жүйелерін құрады.

1990 ж. - DATAS II және PTIS жүйелерін комбинерлеу мен Worldspan Travel Information Services компаниясының құрылуы үшін Delta Airlines, Northwest және TWA авиакомпанияларының арасында келісім жасалады.

1993 ж. - Атлантадағы мағлұматтарды қайта жөндеу орталығы түгелімен жұмыскерлерге арналып, қайта құрылады.

1994 ж. - АҚШ-тан тыс сату бойынша, компаниялар мен жүйелерге қызмет көрсету компанияларын қайта құру жүзеге асырылады ( Мексика мен Канаданың филиалдарын құрады).

Клиенттерге қызмет көрсететін жүйе, өзіне технологиялық көмектің телефондық қызметі мен оқу орталықтарын құрайды. Олар бүкіл Еуропа мен Америка, Таяу Шығыс пен Африканың аумағында орналасқан. ABACUS-пен жүргізген келісімнің негізінде компанияның қызмет көрсету сферасы Австралия мен Қиыр Шығысқа дейін таралады. Worldspan жүйесі асырады: авиабилеттерді брондау, қонақүйлердегі нөмірлерді және автомобильдерді жалға беру.

49. Sabre жүйесінің құрамы, жұмыс істеу ретті, құрылғылары

Sabre жүйесі 1964 жылы American Airlines әуе компаниясымен ашылған, ол 1976 жылы осы жүйенің негізінен қонақ үйлердегі орындарды брондауға болатын болды. Жүйенің орталығы Оклахамада (АҚШ) орналасқан. Sabre жүйесіне 114 мыңнан аса турагент қосылған, oл әуе және теміржол билеттерін, отельдердегі орындарды және т.б. резервілеуді қамтамасыз етеді.

Sabre - бұл ЖДЖ, яғни, Жаһандық Дистрибутивтік Жүйе болып табылады. ол өзінің пайдаланушыларына ең тиімді туристік ақпаратпен, кестесімен, орындардың бар-жоғымен, бағалары мен авиакомпаниялардың ережелері туралы мәліметпен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар Sabre авиабилеттерді, тасымалдауға қажетті құжаттарды, таллондар мен маршруттарды брондау мен безендіруге мүмкіндік береді. 'Sabre жүйесі мынадай туристік ақпараттарды - сан қилы валютаны конвертациялау, медициналық типті талаптар, визаларды алу кезіндегі ережелер, ауа-райы туралы жергілікті көрікті орындар туралы мәліметті қамтиды. Компанияның қызметі 6 континентті, 112 елді, 56 000 агенттіктердің офистерін қамтып, авиавброндаулардың жалпы жалпы дүние жүзілік көлемінен 37% табыс табады. 8900 қызметкер дүние жүзінің 45 елінде компанияның қызметін жүзеге асырады. Компанияның Ресейдегі бөлімі 1995 жылдан бастап, туристік агенттіктерге қызмет көрсетіп, консультациялар жүргізеді. 2005 ж. Аэрофлот авиакомпаниясы мен агенттік жүйе Gabrielдің Sabre ЖДЖ-на миграциясы жүзеге асырылған болатын. Аэрофлот агенттігінің миграциясы 2005 ж. 23 наурызында жүзеге асырылып, Аэрофлоттың 2, 183 агенттігін (6000 жұмыс орны) дүние жүзі бойынша қамтыған болатын. Sabre-дегі 340.000 PNR миграциясы 31 минут ішінде болды.

Sabre 212 млн. адамға жұмыс беріп, былайша айтқанда әрбір 9-шы жұмысшы осы компанияда қызмет атқарады. Туризм мен саяхат бойынша дүниежүзілік кеңестің (The World Travel and Tourism Council) бағалауы бойынша, алдыңғы 10 жылда индустриямен байланысты ақша айналымдары екі

Қазіргі кезде пайдаланушылардың жүйeге қосылуының бірнеше нұсқасы бар: Planet Sabre, Turbo Sabre, Net Platform.

• «Planet Sabre» пайдаланушыларға қарапайым графикалық интерфейсті және интернеттегі экранда шаблон формaларын ұсынады;

• «Turbo Sabre» агенттердің өздерінің Интернет байланысын электрондық поштаны, пайдаланушылардың мәлімет базаасын, конфиденциалды тарифтерді ,ыңғайлы жұмысты қолдайтын қосымша қызметтерді орнатуға мүмкіндік береді.

• «Net Platfarm» – Интернет желісі арқылы брондау жүйесі,кіші және орташа агенттіктердің пайдалануына арналған.

Қазіргі кезде электронды пошта мен конфиденциалдықты қамтамасыз ететін бағдарламалар кешені бар. Sabre Evision туристердің бара жатқан жерлерінің толық географиялық картасы мен диалог тізбегіндегі түрлі түсті суреттерді алуға мүмкіндік береді. Бұл бағдарлама Sabre желiсіне қосылған кез келген жұмыс станциясына программалық қамтамасыз етуіне кiре алады. Сонымен бiрге бағдарлама қателердiң санын азайтып, клиенттерге жылдам және жедел қызмет көрсетiп, мәлiметтер нақты агенттiктiң қажеттiктерiне байланысты маңғаздануға барынша мүмкiндiк бередi. Сабре қызметтердiң табысты алға басуында екi мамандандырылған маңызды бағдарламалар ойнады: коммерциялық Сабре (КС және Изи Сабре (ИС ). КС туристік кәсіпорындарға мүмкіндік береді, ал ИС – жеке азаматтарға ұшаққа, қонақ үйлерге, автокөлiктердi жалдауға, орындарға және т.б. брондау үшiн өз ДК-мен Сабре желісі арқылы кіруге болады. ДК-дің иесі тәуліктің кез келген уақытында Сабре жүйесінде бар рейстерге ұшуға арналған авиакомпаниялардан орынды таңдауға және брондауға мүмкін. Оның тапсырысы автоматы түрде тураегнттіктің бірлестігіне жіберіледі, соның ішіндегі бір мүшесі жолаушыға оның ұшу билетін әзерлейді және жеткізеді.

Sabre жүйелерінің негізгі жетілдірулері:

- туристтiк агенттiктердiң аудармашыларды беру, тасушыларды, автокөлiктерді жалға беру, көп тiлдi гидтер, қонақ үйдi брондау және театрларға бару, экскурсияларды ұйымдастыру және т.б. бойынша Бүкiләлемдiк қауымдастығы қызметтерi туралы дерек беру.;

- ауа райы туралы дерек беру, 80 қалалардағы ауа райды қоса;

- қонақ үйлердегi валюталар және айырбастың бағамы туралы және АҚШ пен Пуэрто-Рико әуежайлардың ерекшеліктері туралы деректер беру;

- темiр жолдар, автобустар және жолаушылар кемелеріндегі орындарды брондау бойынша жаңа бағдарламаның кiрiспесi туралы;

- туристiк қызмет көрсетудi ары қарай автоматтандыруды жүзеге асыру географиялық карталарды, демалыс орындарының суреттерiн, шамамен 150 белгiлердiң қонақ үйлер және қолдануы бар назар аударарлық дисплейлер көмегімен клиентке орын табу үшін қажет.

Сабренің дамытуының аталған айғақтары американдық туристтiк индустрияның автоматтандыруы тiптi биiк деңгейде екені туралы куәландырады, мұнда турагенттіктер 4 автоматтандырылған брондау жүйесіне бөлініп қойған және осы брондау жүйелерінің iшкi нарықта түбегейлi өсу қарқынын күтуге дәл келмейдi.

50. Туроператорлардың online режимдегі жұмыс істеу

Туроператорлар өз ұсыныстарын факс арқылы тарататын кездері де болған. Бұл интернет желісі толығымен дамымай, тарамай тұрған кезде еді. Енді қазіргі кезде әрбір туроператор Интернетте қызметтерін жылжытуға арналған жеке сайттарға ие, сонымен қатар бұл тұтынушы жаққа да оң әсерін берді, себебі, онлайн режимдегі қызметті жылдың 365 күні бойы 24 сағат тәулігіне қолдануға болады. Туроператорлардың онлайн режим қызметіндегі сайттарын екі типке бөліп қарастыруға болады:

• Түрлі форматта ұсынатын қызметтерінің прайс-қағаздары енгізіліп, клиент жазбаша заявка беру арқылы тапсырыс беретін сайт. Бұл түрінің кемшіліктері өте көп, себебі турды іздеу қиындатылған, көп уақытты алады, турдың сатылымда бар екендігін қосымша анықтау керек болады.

• Прайс-қағаздары да бар, сонымен қатар турларды «іздеу» командасының көмегімен тауып, онлайн броньдауға мүмкіндік беретін сайт. Бұл түрінің артықшылығы – мәліметтер алғашқы көздерден, яғни туроператорлардың өздерінен болады. бірақ мұның да өз кемшіліктері бар: броньдау барысында әр сайтта әр түрлі командалар орындалады, таңдау мүмкіндіктері шектеулі – туроп-ң келісімдегі өз елдері, курорттары, отельдері болады.

Турлар бойынша іздеу жүйесі – таңдау мүмкіндігі зор клиент үшін де, туроп.үшін де таптырмас жақсы мүмкіндік. Тіпті қазірде жеке турагенттер де туроператорлардың сайттарына кіре отырып, турларды анықтайды. Tury.ru жүйесінің мысалында алатын болсақ, турагент турды таңдағаннан кейін бірден оны броньдай алады. Сол бронь туроператордың «Офис Онлайн» жүйесіне автоматты түрде түсіп, келісім ретінде жүзеге асады.

51. Туризм менеджментінің ақпараттық жарнама саласындағы жаңа технологиялары

Экономиканың қарқынды даму үстіндегі саласы болғандықтан туристік бизнес өз алдына жоғарғы дамыған ақпараттық сала ретінде де жұмыс атқарады. Яғни, актуалды ақпараттың жиналуы, сақталуы, өңделуі туристік кәсіпорынның қызметінің маңызды шарты саналады. Осыған байланысты, туризмнің дамуы турөнімді жасау, жылжытуда жаңа ақпараттық технологиялардың кеңінен қолданумен тікелей байланысты болып отыр. Заманауи компьютерлік технологиялар бұл салаға белсенді енгізілуде, кез келген туристік мекеменің бәсекеге қабілеттілігі де жаңа технологияларды игеруімен бағаланып отыр. Қазіргі таңда туризмде жеткілікті түрдегі жаңа технологиялар қолданылуда: резервтеудің жаһандық компьютерлік жүйесі, интеграцияланған коммуникациялық желілер, мультимедиа жүйесі, Smart Cards, менеджменттің ақпараттық жүйесі, т.б. Аталғандардың барлығы да туристік өнімнің алға жылжуына әсерін тигізетін құралдар болып табылады. Ең алдымен бұлар - өнімді іске асырудың жаңа маркетингтік каналдарын қалыптастырудың мүмкіндіктері. Жарнама саласында туристік ақпараттың тікелей таралуын қамтамасыз ететін direct-mail электрондық пошта жүйесі кеңінен таралған. Интернеттегі туристік мекемелердің жеке сайттары, баннерлер, көрме-жәрмеңке шаралары да маркетингтік қызметтердің ажырамас бөлігі. Жаңа технологиялар қатарынан туристік ақпараттық жүйеге е-туризм(e-tourism) және е-саяхатты (e-travel) енгізілуде.

Е-туризм – бұл туристік қызметтерді тікелей сатуды қамтамасыз етіп және өндірушілерді, турагенттерді және делдалдарды біріктіретін онлайн қызмет.

Е-саяхат – туристік саяхаттарды жоспарлауда туындайтын сұрақтар бойынша кеңес беретін онлайн ақпарат қызметі.

Жарнама - көңіл аудартуға бағытталған қарым-қатынас және хабарлау құралы. Туристік саладағы жарнама әдетте қысқаша, көркемделген формада, эмоционалды бейнеленген түрде потенциалды тұтынушыларға турөнім туралы маңызды фактілерді жеткізетін ақпаратты көрсетеді. Жарнама сатылым көлемін ұлғайтуға әсер етеді, жарнамаланатын нысанға байланысты оны 2-ге бөлеміз: -тауарлық; -престижді. Ал хабарлаудың сипаты мен ерекшеліктеріне байланысты ақпарат беруші, сендіруші және еске салушы жарнама болып бөлінеді.

52. Дестинацияның туристік имиджнің электрондық маркетингі

ЮНВТО туристік дестинацияны турөнімді құрастыру мен жылжытудағы негізгі элемент ретінде бөліп қарастырады. Туристік дестинация кешендік құбылыс ретінде туристік тартымдылықтан, инфрақұрылымнан және соған сай сервистен тұрады. ЮНВТО мәліметі бойынша қосымша 1 туристің өзі елге 1000 еуровға жуық табыс әкеледі, ал мемлекет жарнама үшін 1 туристке тек 3-10 еуро көлемінде ақша жұмсайды екен. Дестинация дегеніміз – бірнеше блоктан тұратын интеграцияланған кешенді өнім. Олар: дестинация аттракциясы және кешенді өнім. Электрондық маркетинг - компанияның электронды құралдарды пайдалана отырып жасайтын іс-шараларының кешені. Оған компьютер, мобильді телефон, коммуникаторлар, интернет, ұялы байланыс,т.б. жатады. Туристік дестинация туристік жүйенің негізгі шешуші элементі болып саналады. Оны туристердің барлық қажеттіліктерін қанағаттандыратын барлық жағдайы жасалған терртиориялық орталық ретінде сипаттауға болады. «Дестинация» сөзінің өзі ағылшын тілінен аударғанда «орналасу орны» деген мағынаны білдіреді. Бұл термин 1980 жылдарда Лейпер атты ғалым енгізген. Территория дестинация болуы үшін келесідей шарттар болуы тиіс: орналастыру, тамақтану, көңіл көтеру орындары және дамыған көлік жүйесі болуы керек; туристерді қызықтыратын көрнекі орындары болуы керек; ақпараттық және коммуникациялық жүйе дамуы тиіс ("Amadeus", "Galileo", "Worldspan", "Sabre").

53. GDS (Global Distribution System) – жүйесі куәлікке билеттерді тез және ыңғайлы бронь жасау орындарды бекіту, жалғалау.

Жаһандық дистрибьютерлік жүйе (Global Distribution System, GDS) – броньдаудың халықаралық компьютерлік жүйесі.  Броньдаудың компьютерлік жүйесі (computer reservations system, CRS) алғашында тек әуе тасымалдаушыларымен жасалып, пайдаланылған. Бірінші ұқсас жүйелер нарықта 1960 жылдары пайда болған. Кейіннен бұл жүйелер туристік агенттіктер қолданысымен кеңейтілді. Сонымен қатар, уақыт өте келе қонақ үйлерден номерлер, теңіз круиздерін, автокөліктерді жалға алу қызметтерін броньдау мүмкіндіктерімен толықтырылды. Әлемнің кез келген түкпіріндегі туристік агенттіктер жаһандық дистрибьютерлік жүйенің терминалына қосыла отырып, өз клиенттеріне броньдау бойынша қызметтердің толық спектрін ұсына алады. Қазіргі таңдағы ірі GDS-тер: Amadeus, Galileo, Sabre, Worldspan, Abacus, KIU саналады. Аталған негізгі жүйелер SITA Халықаралық аэротелекоммуникация қоғамының мүшесі болып табылады.

GDS жүйесінде куәлікке билеттерді тез және ыңғайлы бронь жасау барысында PNR жазба шығады, онда төмендегідей персоналдық мәліметтерді сақталады:

-паспорт мәліметтері;

-сатып алу орны мен төлем формасы(немесе банк картасы туралы мәлімет);

-IP-адрес;

-Тамақтану шарты туралы мәліметтер;

-Мүгедектігі туралы, т.б.

54. АҚШ мемлекеттің ақпараттық жүйелері: Press Tell, SMART, CARBS және т.б.

Қазіргі таңда әлемде ақпараттық технологиялардың негізгі 3 жабдықтаушысы белгілі – АҚШ, Еуропа және Жапония. Соңғы уақыттарда ақпараттық технологиялар саласында экспортер ретінде Қытай мемлекеті де көрініп отыр. Туризм индустриясында видеомәліметтерді электрондық почта Press Tell визуалдық жүйені қолданады. Press Tell жүйесінің негізгісі – теледидар: дисплей, клавиатура, адаптер(турагенттер ортаны компьютелік байланыспен қамтамасыз етеді).Press Tell жүйенің негізгісі - теледидар. Бұрын АҚШ-та видеомәліметтер шектеулі уақытта қолданылған. Қазіргі уақытта туризм саласында көптеген глобальдық ақпараттық жүйе енгізілген. Аз уақыттың ішінде-ақ электронды жүйелер дамудың ұзақ жолынан өтті: сонау шағын операцияларды автоматтандырудан бастап, соңғы кездерде халықаралық туризмнің дамуына үлкен әсерін тигізіп отырған күрделі ақпаратты Интернет желілеріне дейін жетті. American Airlines 1976 жылы Сабрды шығарады. 1996 жылдың қазанында Sabre Holdings Corporation компаниясы онлайн режимге ауысқандардың алғашқысы болды. Ол виртуалды Travelocity.com туристік агенттігін ашып, кейіннен 700 веб-сайттың қызметін атқаратын ірі көшбасшылардың қатарына кіреді. Интернет өзінің даму жолын 1960 жылдардың соңындабастаған. АҚШ-тың қорғаныс кешені АРПАНЕТ деген байланыс жүйесінен бастайды. Уақыт өткен сайын Интернет желілері кеңейеді, оған үкімет департаменттері мен үкіметтен тыс ұйымдар да қосылады. Бірақ та көп жылдарға дейін пайдалану жүйелерінің күрделілігіне байланысты онымен негізінен ғалымдар мен мамандар ғана жұмыс істеді. Тек жақын арада ғана дүниежүзілік ақпарат торлардың енгізілуінің арқасында (World Wide Web, the Web, немесе WWW) интернетке барлық пайдаланушылардың мүмкіндіктері туды.

55. Резерв және компьютерлік жүйелер (CRS (Computer Reservation System) дегеніміз не?

Интернеттің дамуы байланыс құралдарын арзандатып қана қоймай, туризм саласындағы барлық қатысушыларға автоматтандырылған жүйелермен жұмысын атқаруға мүмкіндіктер туғызды. CRS (Computer Reservation System), яғни компьютерлік броньдау және резервтеу жүйесінің түрлері қазірде өте көп, олардың айырмашылықтары, ұқсастықтары, кемшілік-артықшылықтары да бар. Оның бәрі ұсынатын қызмет спектрі мен іске асыру технологияларына байланысты болып отыр. Ең алғаш рет CRS (Computer Reservation System) компьютерлік броньдау және резервтеу жүйесі Еуропа мен АҚШ-та 1960 жылдары пайда бола бастады. Оның себебі төмендегідей түсіндіріледі. Ол жылдары азаматтық авиация белсенді даму үстінде еді. Сондықтан адамдардың ағымына броньдаудың «телефондық» технологиясы мен рейстерді тіркеудің «қағаздық» технологиялары үлгермеген болатын. Қазіргі кезде жаһандық клмпьютерлік жүйелердің қатарына 4 негізгісін жатқызамыз: Amadeus, Galileo, Sabre, Worldspan. Sabre жүйесі 1964 жылы American Airlines әуе компаниясымен ашылған, ол 1976 жылы осы жүйенің негізінен қонақ үйлердегі орындарды брондауға болатын болды. Жүйенің орталығы Оклахамада (АҚШ) орналасқан. Sabre жүйесіне 114 мыңнан аса турагент қосылған, oл әуе және теміржол билеттерін, отельдердегі орындарды және т.б. резервілеуді қамтамасыз етеді. Galileo компьютерлік жүйесі - авиабилеттерді брондаумен айналысатын халықаралық компьютерлік жүйе.

Galileo жүйесі - әлемдегі ең әйгілі CRS, 1987 жылы British Airways, Swissar, KLM және Covia әуе компаниялары негізін қалаған,кейінірек оларға Alitalia және Austrian Airlines қосылды. Қазіргі кезде компанияның 3 мың қызметкері бар,ол оның орталығы Денверде (АҚШ,Колорадо штаты) орналысқан. Жеке Apollo жүйесі бар Covia компаниясы өзінің тұтынушыларынGalileo жүйесіне қарай бағыттады, ал 1993 жылы Galileo жүйесі Apollo жүйесімен бірігіп Galileo International деген атқа ие болды. Жаңа компаняның каржысының 50% солтүстік Америка әуе компанияларында басқа 50% еуропиялықтарда, Apollo жүйесі АҚШ пен Мексикада кең таралған, ал Японияда бұл жүйені көп қолданбайды. Galileo жүйесі әлемнің жүз мемлекетінде таралған, ал Еуропада осы жүйенің 150 мыңнан аса терминалдары бар.

Worldspan жүйесі компьютерлік брондау жүйелері еуропалық бөлімі PARS пен TWA, КСБ, DATAS Американдық әуе компаниялары мен Delta Airlines американдық әуе компаниялары мен Delta Airliens американдық әуе тасымалдаушыларының бірігуі негізінде пайда болды. Worldspan бақылау акция пакеті Delta Airlines компаниясына жатады, жүйені бақылау орталығы Атлантта (АҚШ) қаласында орналасқан. Worldspan - Америкада кең таралған брондау жүйесі, Еуропада Amadeus пен Galileo жүйелерінен кейін үшінші орында және де Оңтүстік Азия мен Таяу шығыста кеңінен таралып келе жатыр. 1995 жылдан бастап Ресейде Worldspan КБЖ өкілеттілігі жұмыс жасап келеді, қазіргі кезде Ресей нарығында белсенді маркетингтік саясаттар жүргізіп жатыр. Amadeus компаниясы – әлемдік туристік индустрияның және авиа тасымалдаулар үшiн ақпараттық технологиялардың аймақтағы алдынғы қатарлы шешiмдерi, дистрибуция және электрондық коммерцияның жетекші жабдықтаушысы.

Amadeus брондау жүйесі 1987 жылы Еуропаның ірі Air France, Iberia, Lufthansa, SAS әуе компанияларымен құрылған, резервілеу жүйесінің кең таралған түрі. Жүйенің орталығы Германияда (Мюнхен маңайында) орналасқан. Қәзіргі кезде Amadeus – Еуропадағы компьютерлік брондау жүйесінің жетекшісі болып табылады.1995 жылы Sustem One брондау жүйесін қолдану негізінде, ол Aмерика нарығында белсенді алдыға жылжуда. Continantal Airlines әуе компаниясы Amadeus компаниясының иегері болды. Amadeus-тің серіктестері немістің тур қызметті брондау жүйесі Start, кез–келген Amadeus–ті пайдаланушы автоматты түрде Start-тың да пайдаланушысы болады.Халықаралық брондау көлемі бойынша бұл әлемдегі ең ірі жүйе.Оның қызметімен Еуропаның 70 %-ға жуық турагенттері пайдаланады және күніне 36 млн саяхатшы Amadeus –ті пайдаланады. Amadeus әуе компанияларымен,темір жолдары мен автомашиналарды жалға алумен, пароммен тасу,қонақ үймен байланысты қызметтің түрін ұсынады және қосымша қызметтерді де ұсынады.Мысалы туристерді сақтандыру және Amadeus өнімдерін 30 мыңнан аса турбюро (бұл дегеніміз 100 мыңнан жоғары терминалдар),400–ден аса компаниялар(бұл 60 мыңға жуық терминалдар) пайдаланады.Қaзіргі кезде Pесей нарығында сату көлемі бойынша Amadeus көшбасшы болып келе жатыр.1999 жылдан қарағанда 2000 жылы брондаудың саны 51 % өсіп 1,1 млн-ға жетті.

56. «Меридиан-1» қонақжайлық бағдарламасының ерекшіліктері

Меридиан-1 жүйесі қонақ үйдегі ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу функциялары бойынша автоматизацияланған бағдарламалық өнім болып табылады. Оның функционалдық ерекшеліктері төмендегідей:

• Жүйе мынадай ақпараттарды сақтап, өңдей алады: номерлер, қонақтар, номердегі қызмет көрсету дәрежесі, телефон қызметтерінің төлемдері. Бұл ақпараттар менеджерлерге қонақ үйдің ағымдағы жағдайын талдауға, бақылауға мүмкіндік береді;

• Қонақ үйге арналған HVS дыбыс поштасы жүйесі жұмысы іске қосылған. Бұл бөлімшелер арасында ақпараттың уақытылы, нақты әрі сапалы таралуын қамтамасыз етеді;

• «Компаньон» дистанциондық жүйесін қолдану менеджерлерге қонақ үйдің кез келген жерінде тұрып шалынған қоңырауларға жауап беруге мүмкіндік береді;

• «Меридиан-1» жүйесінің қосымша қызметтер кешеніне кіред: автобудильник, номерді тыңдау(мыс, егер қонақ баласын номерге тастап, бақылауды өтінсе), конференц-қоңырау, т.б. Аталғандардан басқа Meridian Link және Meridian Call Centers атты қосымша варианттар бар.

Меридиан-1 жүйесі келесідей талаптардың орындалуын қамтамасыз етеді: толық интеграция – телефон коммутаторлары толығымен PMS (Property Management System) және дыбыс поштасы жүйесімен интеграцияланған; дыбыс поштасының басқа тілге аударылуы; кез келген функция тетіктің бір рет қана басылуымен іске асырылады; сенімділік – жүйе тынымсыз қызмет атқарып, ешқандай ауытқуларға қарамай, жұмысын жалғастыра береді.

57. Электрондық комерцияның негізгі ерекшіліктері

Электрондық Коммерция – сатып алушылар мен сатушылар арасындағы желілік өзара байланыстар негізінде ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өткізуге бағытталған қызмет. Электрондық коммерция құралдары бағалы қағаздармен сауданы ұйымдастыруға, заңды тұлғалар арасында мәміле жасасуға, электрондық биржаларда қызмет жүргізуге, тапсырысты және тұтынушылық тауарлардың, көрсетілетін туристік, білім беру, көрсетілетін коммуналдық қызметтердің ақысын төлеуге мүмкіндік береді. Тауарды жарнамалау, оған тапсырыс беру, ақы төлеу, жеткізу жұмыстары желілік құралдарды пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, желілік жарнамалау кезінде дүкен өзінің Web-тізілімін немесе Web-сайтта сөре жасайды, мұнда сатып алушы тауардың ерекшеліктері мен сипаттамалары туралы хабарды оқып қана қоймайды, сонымен бірге мультимедиа-құралдарын пайдалана отырып, оны көре де алады. Тауарлардың тізімін көрсететін Web-бет сатып алушының желілік тәсіл арқылы таңдаған тауарлардың және оларға тапсырыстың қоржынын қалыптастыруға негіз болады. Қоржындар туралы барлық мәлімет жүйеде қалады және сатушыны маркетингілік ақпаратпен қамтамасыз етеді. Сатып алушы сайтқа жіберілетін және клиенттің нені сатып алғысы келетіні туралы мәліметтерді жинайтын электрондық бағдарламадан тауарды таңдай алады. Тауардың ақысы ақпараттық технологияларды пайдалана отырып немесе дәстүрлі тәсілмен қолма-қол ақшалай немесе қолма-қол ақшасыз төленеді. Электрондық коммерция логистикаға және электрондық өзара іс-қимылдың ғалами сипатын ескере отырып жеткізу мәселесіне ерекше талап қояды. Электрондық коммерция екі секторға бөлінеді. Олар: көтерме сауда секторы (busіness-to-busіness, B2В) және бөлшек сауда секторы (busіness-to-consumer, B2C). B2В аясындағы қызметтің ерекше түрі – Marketplace – нарықтық алаңша жасау.

58. «Hotel – 2010» қонақжайлық бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

“Hotel - 2010” қонақ үй жүйесі қонақ үйге қабылдау және орналастыру қызметін автоматизациялау мен басқаруға арналған. Бұл бағдарлама бір уақытта төмендегілерге қызмет көрсете алады:

-портье; - администратор; -броньдау жөніндегі менеджер; - тұтынушылармен жұмыс жөніндегі менеджер; - горничная; - экономист пен бухгалтер; - қонақ үй жетекшісі.

Бағдарламаның негізгі мүмкіндіктері:

Броньдау қызметі бойынша: ұйымдар мен жеке тұлғалардың броньдау тапсырыстарын рәсімдеу; броньдаудың арнайы жеңілдіктері мен тарифтері; өндірістік төлем есептерін шығару; номерлердің категориялары бойынша броньдау; визуалды броньдау(шахматка); қайта таңдау және броньды ауыстыру; фамилия және телефон номері бойынша «қара тізім»; броньдау бойынша тапсырыс архиві; қонақ үйдің мәліметтер базасына әлемнің кез келген жерінде отырып қосылуға мүмкіндік.

Портье қызметі бойынша: броньдалған тапсырыстар бойынша қонақтарды тез арада орналастыру; номерлерді жылдам табу; қонақтарды көшіру, тұру уақытын ұзарту; қонақтардың тұру уақытының тарихын жүргізу; көрсетілген қосымша қызметтердің есебін жүргізу; тамақтануды ұйымдастыруды бақылау; қонақтардың туған күндері мен уақыты өткен визаларын бақылауда ұстау; қонақтардың кіру/шығу графигін бақылау, т.б.

Есеп операциялары бойынша: кассалық операциялар; тұру және көрсетілген қызмет бағасының автоматты есебі; жеңілдіктер жүйесі; бөліп төлеу қызметі; салықтарды автоматты есептеу; есепті қайтару, нөлдеу; барлық есептердің тарихы; төлемдердің түрлі формалары; «штрих-фрк» фискалды регистраторға қосылу мүмкіндігі; мультивалюталық(BYR, EURO,USD, RUR), т.б. Жоғарыда аталғандардан басқа анықтамалық блогі, қауіпсіздік, телефон қоңырауларын тіркеу, келісімдер бойынша қызметтері бар.

59. «Эдельвейс» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

«Эдельвейс» - қонақ үйді басқарудың кешенді жүйесі – швейцариялық қонақ үйлердің тапсырысы бойынша еуропалық мамандармен жасалған. Қазіргі таңда шетелдік нарықта WinnLodge және Medallion сауда маркалары бойынша таралған. Әлем бойынша 1000-нан аса қонақ үйлерде орнатылған. Бұл «тұтынушы – сервер» технологиясына негізделген бағдарламалық өнім болып табылады. Жүйеге қолданушылармен енгізілетін ақпарат СУБД Sybase Adaptive Server Anywhere атты мәліметтер базасында бақыланып, басқарылады. Дәл осы аталған мәліметтер базасы ақпараттың сақталып, өңделуін, оның қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. «Эдельвейс» автоматтандырылған басқару жүйесінің негізгі міндеті броньдау, орналастыру(портье), коммерциялық бөлім және бехгалтерияның қызметін автоматтандыру болып табылады. Бағдарлама номер фонды мен жалпы жұмыс жағдайының графиктік модуліне ие. Сонымен қатар, Эдельвейс қонақтар мен қонақ үйдің ағымдағы жағдайы туралы ақпараттың концентраторы болып табылады.

Жүйемен басқарылатын қонақ үйдің бөлемдері:

• Қонақ үйдің бухгалтериялық жүйесі;

• Мейрамхананың автоматтандырылған басқару жүйесі;

• Телефон станциясы;

• Электрондық кілттерді бақылау жүйесі;

• Сырттан интернет арқылы броньдау жүйесі;

• Интерактивті телевидение жүйесі, т.б.

Жүйе 1С:Бухгалтерия(7.7 және 8.0 версиясы) және Microsoft Business Solutions–Navision бағдарламаларысен байланыстырылған. Мейрамхана АСУ жүйесі TillyPad, «Магия», Компас, R-keeper бағдарламаларының элементтерімен жұмыс атқарады.

Эдельвейс жүйесінің басқару функциялары келесідей атауларға ие:

- Room status;

- Check In/Check Out;

- Guest name;

- Automatic Wake-Up ;

- Message Waiting Language;

60. Ресей мемлекеттің бронь жүйелері, техникалық сипаттамалары

Ресейде туристік бизнес жүргізудің мамандандырылған бағдарламалық өнімдері - «Мегатек» («Мастер-Тур» бағдарламасы), «Арим-Софт» (TurWin, «Чартер», «Овир» TurPilot бағд-ы), «Само-Софт» («Само-Тур»), «Туристские технологии» («Туристский офис» кешенді автоматтандырылған бағдарлама), «Интур-Софт» («Ин-тур-Софт» Travel Agent - 2000), ANT-Group (ANT-Group жүйесі), «Рек-Софт» ( «Эдельвейс», «Барсум», «Реконлайн» кешендері) и т.б.

Бағдарламалық өнімдер нарығындағы жүйелер клиенттер, серіктестестер, қонақ үйлер, көлік, төлем есебі, т.б. туралы анықтамалық мәліметтер базасын құрастыруға бағытталады. Барлық бағдарламалық кешендер бухгалтерлік есеп пен төлем экспорт-импортының есебін жүргізуге мүмкіндік береді.

«Арим-Софт» бағдарламасында клиент туралы ақпарат енгізілгеннен кейін оның барлығы мәліметтер тізімі ретінде пайда болады. Ол арқылы қонақ үйлердің, рейстердің режимін, өзгерісін білуге болады. Стандартты элементтерінің көптігі бағдарламаны оңай және тез түсінетін қылады. Бұл бағдарламада құжаттарға графикалық нысандарды енгізуге мүмкіндік береді. Овир – виза жасауға арналған Арим-Софттың бағдарламалық өнімі. Чартер – авиарейстер туралы ақпарат беріп, броньдауға мүмкіндік беретін өнімі. Tour Anketa – елшіліктердің анкеталарын, бланктарды дайындауға арналған бағдарламалық өнім. Бұл арқылы анкетаны толтыруға кеткен уақытты үнемдеуге және қатені бірден анықтауға болады. Pilot – тапсырыс бойынша белгілі бір клиентке ыңғайлы шарттарды енгізе отырып бағытты табуға мүмкіндік беретін өнім.

«Рексофт» - бухгалтерлік жүйемен жеке интерфейс арқылы жұмыс істеуге, Ресторанның АСУ жүйесін бақылауға, «Барсум» билингтік өнімімен ерекшеленген ресейлік ірі бағдарламалық автоматтандырылған басқару жүйесі. Оның «Эдельвейс» өнімі - қонақ үйді басқарудың кешенді жүйесі – швейцариялық қонақ үйлердің тапсырысы бойынша еуропалық мамандармен жасалған. Қазіргі таңда шетелдік нарықта WinnLodge және Medallion сауда маркалары бойынша таралған. Әлем бойынша 1000-нан аса қонақ үйлерде орнатылған. Бұл «тұтынушы – сервер» технологиясына негізделген бағдарламалық өнім болып табылады. Жүйеге қолданушылармен енгізілетін ақпарат СУБД Sybase Adaptive Server Anywhere атты мәліметтер базасында бақыланып, басқарылады. Дәл осы аталған мәліметтер базасы ақпараттың сақталып, өңделуін, оның қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. «Эдельвейс» автоматтандырылған басқару жүйесінің негізгі міндеті броньдау, орналастыру(портье), коммерциялық бөлім және бехгалтерияның қызметін автоматтандыру болып табылады. Бағдарлама номер фонды мен жалпы жұмыс жағдайының графиктік модуліне ие. Сонымен қатар, Эдельвейс қонақтар мен қонақ үйдің ағымдағы жағдайы туралы ақпараттың концентраторы болып табылады. «Реконлайн» жүйесі әлем бойынша таралған қонақ үйлердің (30 мыңнан аса) бронь жүйесімен жұмыс жасауға мүмкіндік беретін ерекше бағдарлама болып табылады. Қонақ үйлердің тікелей броньдау жүйелері мен қосылу каналдары арқылы іске асырылады. «Барсум» жүйесі телефондық келісімнің автоматтандырылған басқау жүйесі болып саналады. Жүйе тарифтері: -қоңырау шалған зонаға арналған тарифтерге бағытталады; -қоңырау құны ұзақтығына байланысты жеңілдік уақыты тіркеледі.

61. Мультимедиалық технологиялар және оларды туризм саласында пайдалану жолдары, жағдайлар

Мультимедиялық технологияның пайда болғаннан бері әлеуметтік-мәдени қызмет пен туризм саласында да қолданыс ретін тапты. Мультимедиа – құрамына дәстүрлі статистикалық (мәтін, графика) және динамикалық ақпаратты(музыка, видеофрагмент, анимация, т.б.) қамтитын компьютерлік технология түрі. Мультимедиалық өнімдер энциклопедия, үйретуші және дамытушы бағдарламалар, жарнамалық бағдарламалар мен презентациялар болуы мүмкін. Мультимедиалық құралдардың ерекшелігі – бұл СД-РОМ, дыбыс картасы, колонка, 3Д-жылдамдатқыш, т.б. сияқты қосымша құрылғылардң болуы. Мульттимедиалық технология дыбыс және видеофайлдармен жұмыс мүмкіндігін туғыза отырып, компьютерлік техниканы туризм саласында қолдануға байланысты жаңа бағыттарды ашады. Олардың ең танымалы – виртуалды түрде саяхттар немесе мұражайларға экскурсия. Бұлар тұтынушылар өздері қызығатын нысандарды барып көргенге дейін презентация арқылы тамашалау болып табылады. Олардың қатарынан тек суреттер мен видеолар ғана емес, нысандардың кез келген көлемдегі қозғалатын панорамаларын, ғимараттар мен қалалардың макетін, парк аллеяларын, т.б. көруге болады. Технологиялық ерекшеліктері дамыған сайын туристерге көрсетілетін мультимедиалық нысандардың иллюзиялық көрінісінің сапасы жоғарылап келеді. Көрермен-турист тамашалап отырған нысанын өз еркімен визуалды қозғалтуға, үлкейтіп-кішірейтуге мүмкіндігі болады. Презентацияға дыбыс, мәтіндер, географиялық карталар, қозғалыс жоспарларын енгізуге де болады. Интернетте қазірде виртуалды гидтер кеңінен дамып келеді. Мысалы, Your personal guide қызметі орыс тілі немесе ағылшын тілінде кез келген ақпаратты береді. Кәдімгі сайттардағыдай мәтін мен суреттер арқылы ғана емес, сұрақтар қойып, диалог жүргізетін гид арқылы қызмет көрсетіледі. Бұдан өзге туризм саласында мультимедиалық технологиядан таралған бағыттардың бірі – бұл энциклопедиялық, анықтамалық және жарнамалық дисктердің шығарылуы.

62. Арим-Софт компанияның туризм саласындағы бағдарламалар

«Арим-Софт» компаниясы туристік фирмаларға арналған бағдарламалық өнімдерді жасаумен, әкісшілік веб-сайттарды, интерактивті интернет-приложениелер құрастырумен, консалтингтік қызметтермен айналысады.

Оның бағдарламалық өнімдері төмендегідей:

TurWin («Турагент») бағдарламасы 1995 жылы пайда болған. Бұл бағдарлама шығу туризмімен айналысатын фирмаларға арналған. Оның негізгі логикалық элементтері «тур», «кіру», «тапсырыс», «тұтынушы» түсініктері болып табылады. Бағдарламада анықтама жүргізу, турды пакеттеу, броньдауға байланысты функционалдық блоктар қарастырылған. Анықтамалық блогінде ел, қада, қонақ үй, серіктестер, рейстер, қызметтер, визалар жөнінде мәліметтер жинақталады.

Овир бағдарламасы шетелдік паспорттар мен анкеталарды рәсімдеуге арналған. Ол тұтынушыларға қызмет көрсетуге кететін уақытты минимумға дейін қысқартады. «Есеп карточкасы», «талаптар», «телеграф хабарламалары», «өтініштер», жинақ кассасының түбіртекгі, бланк, конверт ұяшығы сияқты құжаттардың тізімі қарастырылады. Осыған байланысты тұтынушы қолына барлық қажетті құжаттар жинақталған конвертті алады, яғни толтыратын қағаздар клиенттің уақытын ұзақ алмайды. Бір ай бұрын рәсімделген клиенттер туралы мәліметтер автоматты түрде архивтеліп отырады. Бағдарлама тек мәліметті сақтап қана қоймай, солар бойынша қаржылық есеп жүргізеді.

«Чартер» қызметі авиарейстердің жолаушылармен толуын, бос орындарындың санын бақылап отырады. Клиенттік базаны жүргізу тек олар туралы анкеталық мәліметті қана сақтаумен емес, жолаушының жүгі туралы есептік ақпаратты қарастырады.

Tour Anketa бағдарламасы елшілік анкеталар туралы бланктерді дайындауға арналған, елшілік анкеталарді әзірлеуге кететін уақытты қысқартуға, толтырудағы қателіктерден сақтандырады. Кез келген туристік фирманың бағдарламалық қамтамасыздандырушы бола алады. Германия, Дания, Италия, Норвегия, Финляндия, Франция, Швеция сияқты елдер туралы ақпараттарды толтыруға мүмкіндік береді.

Tour Pilot бағдарламасы шағын туристік агенттіктің іс-әрекетін автоматтандыруға арналған. Оның негізгі логикалық элементтері «тапсырыс» және «клиент» болып табылады. Базада тек елдер туралы ақпарат болады. қалған қонақ үй, рейс, виза, экскурсия, әуе компаниялары туралы мәліметтер турды жинақтау барысында толтырыла береді.

63. Телекоммуникациялар құралдары. Жеке компьютердің сыртқы жабдықтары

Телекоммуникация, телеқатысым (латынша тele – қатынасу, байланысу, грекше – қашық және ағылшаруашылығы communіcatіon – байланыс) –ғылым мен техниканың халықты ақпараттық қызметтің барлық түрімен қамтамасыз ететін саласы; қашықтықтан ақпарат алмасуды жүзеге асыратынтехнологиялар жиынтығы. Телекоммуникация саласы Қазақстанға 20 ғасырдың 90-жылдарынан ене бастады. Телекоммуникация электрбайланысжәне компьютердің көмегімен ақпараттың барлық түрлерін (дыбыс, дерек, қозғалмалы және қозғалмайтын бейне, мультимедиа) талшықтыоптикалық байланыс кабелі, радио, Жердің жасанды серігі, т.б. байланыс түрлері арқылы таратады. Электр сигналдарын таратып-қабылдауды телекоммуникация жүйесі атқарады. Бұл жүйе ақпаратты пайдаланушыларға дыбыс немесе бейне-көрініс түрінде тарататын жабдықтар жиынтығынан тұрады. Телекоммуникация жүйелері жиынтығының аумақтық орналасу принципіне, жұмыс істеуі мен бір-біріне тәуелділігіне қарай біріктірілуін телекоммуникация желісі деп атайды. Барлық мемлекеттегі құрастырылатын, өндірілетін және пайдаланылатын телекоммуникация жабдықтарының параметрлерін үйлестіру және телекоммуникация саласының даму сатысын анықтау мәселесімен Халықаралық Электрбайланыс Одағы (ХЭО) айналысады. ХЭО-ның мақсаты шартараптық ақпараттық құрылым жасау және соның нәтижесінде Телекоммуникацияны шартараптандыру, дербестендіруезі Шартараптандыру – әлемдік (шартараптық) желі құрып, оған барлық мемлекеттердің және олардың аймақтық, абоненттік желілерін интеграциялау; дербестендіру – UPT (Unіversal Personal Telecommunіcatіon) тұжырымдамасы бойынша дүние жүзіндегі адамдардың барлығына дүниеге келісімен дербес нөмір тағайындалып, әлемдік желіге тіркеледі, ал жолданған ақпарат абонентін іздестіру желі қызметінің зерделілігінің көмегімен автоматты түрде орындалады. Телекоммуникация желісіне радио, теледидар, телефон желілері және компьютерлік желі жатады. Радио және теледидар желілері тұтынушыларға ақпаратты бір жақты, кеңінен (желіден абоненттерге) тарату қызметін атқарады. Телекоммуникацияның ең алғаш құрылған желісі – телеграф желісі. Қазіргі телекоммуникация саласындағы ғылыми-техникалық жетістіктер аналогты сигналдарды (дыбыс пен бейне) цифрлап, ал цифрланған сигналдарды дестелеп таратудың мүмкіншіліктерін іске асырды. Телекоммуникация (Telecommunications) — компьютерлік жүйелер мен қазіргі заманғы техникалық электрондық байланыс құралдары негізінде телефон желілері, спутниктік байланыс және т.б. арқылы мәліметгерді қашықтан жеткізуге қатысты жалпы ұғым; жалпы немесе арнаулы байланыс желілері (телеграф, телефон, радио арқылы мәліметтер алмастыруға арналған қатынас). Телефон жүйесі арқылы ақпарат жеткізу; ара қашықтықтық байланыс; мәліметтерді ара қашықтыққа жіберу.

ДК - сыртқы құрылғылары: - Ақпаратты енгізу құрылғылары.  Клавиатура - ақпаратты енгізуге арналған негізгі құрылғы. Ең көп тараған клавиатуралар 101 және 102 пернелерден тұрады.  Клавиатурадағы пернелерді төмендегідей блоктарға бөлуге болады: алфавитті-цифрлық пернелер, олар перне тақтаның сол жағына орналасқан. Ол клавиатураның негізгі бөлігі болып табылады. Бұл бөлікте латын, орыс, қазақ әріптері, цифрлар, тыныс белгілер және басқа да символдар орналасқан.  Сканер - қағаздағы көріністі дисплей экранына түсіруге арналған құрылғы, ол арқылы сурет, график, текстерді сканерлеуге (енгізуге) болады. Сканер көрністі машина кодына ауыстырып, компьютер жадына жазады.

-Басқару құрылғылары.  Мышь (тышқан). Қазіргі кездегі компьютерлерге ақпараттарды енгізуге арналған маникулятор Мышь құрылғысымен жабдықталған. Тышқанның екі түрі болады: үш батырмалы және екі батырмалы. Екі батырмалы тышқан жиі пайдаланылады, себебі, ортаңғы батырма жұмыс кезінде көп пайдаланылмайды.  Джойстик. Бұл компьютерлік ойындар экранда жылжитын объектіні басқаруға арналған рычагты манипулятор. Джойстик қораптан және қолға ұстағыштан тұрады. Қолға ұстағышты немесе қорапта бір немесе бірнеше батырмалар болады. Ұстағышты айналдыру және батырмаларды басу арқылы компьютерге басқару әрекетін береді.

-Ақпаратты шығару құрылғылары.  Мониторлар тексті және графикалық ақпаратты экранға шығаруға арналған. Олар түрлі түсті, монохромды болып келеді және екі режимнің біреуінде жұмыс жасайды: текстік және графикалық.  Графикалық режим экранға графиктерді, суреттерді және т.б. шығаруға арналған. Принтерлер – ақпартты қағаз бетіне шығаратын құрылғылар. Олар монохромды және түрлі-түсті болып бөлінеді. Ақпартты қағазға түсіру тәсілдеріне байланысты олар ромашкалық немесе литерлік, матрицалық, сия бүріккіштер, термографиктік және лазерлік принтерлер болып бөлінеді.  Плоттер (графиктұрғызғыш) – сызбаларды қағазға шығаратын құрылғы. Плоттерлер қағаздар рулонымен жұмыс істейтін барабандық типке және планшеттік типке (қағаз парағы жазық столда жатады) бөлінеді.  Аудиоплата (sound blaster) – дыбысты шығаратын құрылғы. Оның әуенді және дыбысты мәліметті жазуға, жасауға және редакциялауға мүмкіндіктері бар. Дыбысты шығару және жазу үшін аудиоплатадан басқа дыбыстық колонкалар мен микрофондар қажет.

- Басқа есептеу жүйелерімен байланыс жасау құрылғылары  Модем – телефондық канал бойынша бір компьютерді екіншісімен қосуды қамтамасыз ететін құрылғы. Компьютерге қосу тәсілдері бойынша модемдер жүйелік блокқа қойылатын және сыртқы коммуникациялық портқа арқылы жалғанатын болып бөлінеді.  Факс-модем – модемнің мүмкіндіктерін қамтитын және басқа факс-модемдер мен факстік кескіндерді алмастыратын және қарапайым телефакстық аппараттар арасында да мәлімет тасымалдайтын құрылғы.  Желі-адаптері – компьютерді жергілікті желіге қосатын құрылғы. Мұнда тұтынушы желіге қосылған басқа компьютерлер арасында ақпарат алмастыра алады.

64. Броньдау жасау ережелері

Тұтынушылар үшін бронь жасау онлайн режимде нақты шынайы уақыт жағдайында ғана жүргізіледі. Таңдалған элементтермен дайын бронь автоматты түрде туроператордың мәліметтер базасына түседі. егер клиент алдын ала броньдалған әуе билеттерін қайтарғысы немес өзгерткісі келсе, міндетті түрде әуе компаниясының шарттары бойынша жасайды. Жүйеге кез келген жеке немесе заңды тұлға кіре алады және пайдалана алады. Броньдау процесіндегі ережелерді жүйе өзі көрсетіп отырады. Броньдау процесі жалпы 3 этаптан тұрады. 1–этапта тұтынушы үшін оптималды деген ұшу нұсқасын таңдайды, 2-этапта бос орындарды броньдайды, ал 3-те төлем формасы мен жеткізу шарттары таңдалынады.

65. Әлеуметтік-мәдени қызметтің және туризмдегі мәлеметтік базаларды құрастыру технологиясы

Мәліметтер базасының қолданысы қонақжайлық және туризм индустриясындағы кәсіпорындардың қызметін тиімді жүргізудегі маңызды бағыты болып отыр. База кең ауқымды міндеттерді орындайды: тұтынушылар туралы ақпарат, оларға көрсетілетін қызметтер туралы ақпарат. Кез келген жағдайда да мәлімет статикалық және динамикалық түрде беріле береді.

«Мәліметтер базасы – Интернет» комбинациясы керекті ақпаратты жедел түрде алуға таптырмас құрал болып табылады. Әлеуметтік-мәдени қызмет және туризм саласының кәсіпорындарында мәліметтер базасын құруда сақтауға және өңдеуге тиісті нақты ақпарат анықталып алынады. Мұндағы негізгі ақпарат көзі - функционалдық міндеттердің сөздік сипаттамасы және әрбір жұмыс үстеліндегі нақты реквизиттердің талдауы болып саналады. Басқаша айтқанда, берілген объекте орындалатын бизнес-жобаларды қарастырып, базаны қолданушылардың қажеттіліктерінің анализін жасау керек. Бұл функционалды подход деп аталады. Бұдан басқа базаны құрудың объектті подходы бар. Ол нақты саланың типтік ерекшеліктерін,олардың унификациясын, ақпараттық қажеттіліктердің тізімін анықтаумен байланысты. Туристік фирманың ақпараттық-логикалық моделін құрудың мысалын қарастырсақ. Турфирма әр түрлі бағыттар(елдер) бойынша турлар ұйымдастырып, әр бағыт бойынша өз менеджерлері жұмыс жасйды. Мәліметтер базасында бұл жағдайда турдың коды, турдың атауы, турдың ұзақтығы, елдің атауы, виза, ел валютасы, тур бағасы, менеджер коды, оның аты-жөні, телефоны, т.б.

66. «Отель-Симпл» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

«Отель-Симпл» бағдарламасы қонақ үйлердің әрекетін автоматтауға арналған. Ол MS DOS операциялық жүйесінде СУБД Foxpro 2.6 ортасында жұмыс жасайды. Жүйе тек бір дербес компьютерде де, бірнешесінде де істей алады. Желілік нұсқасында бірнеше автоматтандырылған жұмыс орындарына бөлінеді:

Әкімшілік жұмыс жүйесінің жұмыс үстелінде қонақтарды орналастыру, көшіру, бос орындар туралы ақпарат, кетуге дайын қонақтар туралы, протоколдар, күндік есептер туралы фунциялық қызметтер атқарылады.

Кассир жұмыс жүйесінің үстелінде тұру үшін төлемдер, телефон қоңыраулары үшін төлем, қосымша қызметтер төлемі, электронды кассаны қолдану, бақылау лентасы, инкассация, тарифтер, айлық кассалық есеп функциялары орындалады.

Орналастыру қызметінің жұмыс үстелінде орналастыру процесін бақылау, қонақ үй жағдайы туралы аналитикалық есеп, жоспар-графиктер, т.б. функциялар жүргізіледі.

Отель-симпл жүйесі қонақ үй қызметкерлерінің арасында міндеттерді бөліп беруге және компьютер арқылы олардың жұмыстарын протоколдауға мүмкіндік береді. Техникалық сипаттамасы бойынша жалпы жұмыс корпустарының саны 9-ға, номерлер 4000-ға дейін, бөлме нумерациясы 4таңбалы санға, телефон номерлері 7-ге дейін болады. жүйе тәулік бойына істейді, профилактика үшін аптасына 2 рет 30 минут уақыт бөлінеді.

67. «Рексофт» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

Reksoft (Рексофт) компаниясы 1991 жылы Санкт-Петербургте құрылған болатын. Ол бағдарламалық қамтамасыздандыру бойынша мамандандырылған ИТ-жүйелік күрделі бағдарламалық өнімдерді шығаратын ресейлік ірі компания болып саналады. Рексофт бизнестің әр түрлі салаларында жобалар жасаған: телекоммуникация, мобильдік байланыс, мемлекеттік сектор, қонақ үй және туризм, банк, қаржы , т.б. Оның приложениелері интернет үшін де, жұмыс үстелі үшін де, мобильдік нұсқаға да икемделген. Рексофттің Edelweiss/Medallion қонақ үй басқаруына арналған жүйемі әлемнің 30 еліндегі 3000-ға жуық қонақ үйде жұмыс істейді. «Рексофт» туристік және қонақ үй бизнесі үшін төмендегідей шешімдер ұсынады:

--қонақ үй басқаруын автоматтандыру жүйесі(Property Management System);

--мейрамхана мен барларды басқару жүйесі (Point Of Sale System);

--орталық броньдау жүйелері(Central Reservation System);

--интернет-броньдау жүйесі(Web Booking Engines).

«Эдельвейс» бағдарламалық өнімінің өңделуі швейцарлық қонақ .үй саласындағы консультант-компанияның тапсырысымен 1995 жылдан басталды. 1998 жылдары компания серікстестік ұсынып, жаһандық нарықта өнімді жылжытуды ұсынады. Нәтижесінде, 1999 жылдың соңында-ақ өнім Еуропадағы ондаған қонақ үйлерде қолданылады. 2001 жылы Рексофт компаниясының құрылымында Қонақ үй жүйесінің департаменті пайда болып, кейін Эделинк компаниясына өтеді. Жүйемен басқарылатын қонақ үйдің бөлемдері:

• Қонақ үйдің бухгалтериялық жүйесі;

• Мейрамхананың автоматтандырылған басқару жүйесі;

• Телефон станциясы;

• Электрондық кілттерді бақылау жүйесі;

• Сырттан интернет арқылы броньдау жүйесі;

• Интерактивті телевидение жүйесі, т.б.

68. “Lodging Touch” бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

Lodging Touch (Лоджинг Тач) жүйесін нарыққа шығарушы Hotel Information System (HIS) америкалық компаниясы болып табылады. Lodging Touch қонақ үйді басқару жүйесі қонақтарға қызмет көрсету сапасын жоғарылатып, қонақ үйдің әкімшілік, маркетингтік, қаржылық-экономикалық және шаруашылық әрекетін автоматтандырады. Ол тек қонақ үйлерге ғана емес, сонымен қатар, мотельдерге, пансионаттарға, санаторийлерге, демалыс үйлеріне де жарай береді. Ол қамтитын қонақ үйдің функционалдық бөлімдері – портье, броньдау, сатылым мен маркетинг, топтарға қызмет көрсетудің іс-шараларын ұйымдастыру, турагенттіктер мен ұйымдармен жұмысты қамтиды. Оның өзіндік графикалық пайдаланушылық интерфейсі болады, және ір қызметтің өз белгісі болып, қонақ үй ережелеріне икемделінеді.

Windows NT операциялық жүйесіндегі СУБД MS SQL Server ортасында жұмыс істейтін 32-биттік приложение болып табылады.

Оның негізгі функционалдық мүмкіндіктері:

--қонақтар тарихы модулі қонақтар мен компаниялар туралы мәліметтерді сақтайды.

--тұруды жоспарлау функциясы экранда барлық өзгертілген, қабылданған тарифтер, номер типтері туралы ақпаратты сақтайды.

--есеп төлемдері туралы функция барлық есептік операцияларды жүргізеді.

--қонақ үй статусы экраны қонақ үйдің ағымдағы жағдайы туралы автоматты түрде графикалық және кестелік мәліметті шығарып тұрады.

--номерлік қордың күнтізбелік статусы ағымдағы жіне болашақтағы күндердегі номердің жағдайы туралы көрсетеді.

69. ‘KEI-Hotel” бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

KEI-Hotel жүйесі Интернет-технология ASP (Active Server Pages) базасында құрылған қонақ үйлерді басқаруға арналған ақпараттық жүйе болып табылады. Жүйе бірқалыпты эксплуатациялық сипаттамаларға ие, күнделікті есептері автоматты түрде шығарылып отырады. Клиент-сервер архитектурасы өндірістің тиімділіін арттырып, есептеуіш күшін жоғарылатады. Жүйе бизнес-процестерді жылдамдататын жекеленген функционалдық бөліктердің жиынтығынан тұрады.

--Броньдау қызметі: номерлік қордың жағдайы туралы ақпараттыөңдейді, тапсырыстарды рәсімдейді, тапсырыс берушілерге поштамен немесе электронды түрде жауапхат жібереді, қонақтар туралы мәлімет, номер кілттерін дистанционды басқарып отырады.

-номерлік қор қызметі 3 негізгі формадан тұрады: «Номерлік қор-мозаика» - номерлік қордың жағдайын графикалық кескінмен көрсетіп тұрады, «Номерде тұру» - номерде тұратын қонақтар туралы, «қонақ карточкасы» - қонақпен орындалған операциялар туралы мәлімет.

--есептік орталық қызметі барлық есептік қаржылық операцияларды орындайды.

70. «Само-Софт» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

«САМО-Софт» компаниясы – туристік сала кәсіпорындарының қызметін автоматтандыруға арналған ресейлік бағдарламалық қамтамасыздандырушы. 1991 жылы құрылғаннан бастап компания көптеген сәтті жобаларды іске асырды, олардың қатарында Ресей Федералдық мүлік қорына, Интерфакс ақпараттық агенттігіне, Ресей жоғары кеңесіне арналған бағдарламалар да кездеседі. Оның бағдарламалық өнімдері Ресей территориясында, алыс және жақын шетелде қолданылады.

Қазіргі таңда Само-Софт компаниясы туристік технологиялар нарығында көшбасшылардың қатарында тұр. Оның бағдарламалық өнімдері келесідей:

-туроператорлардың қызметін автоматтандыру үшін – Само-Тур;

-туристік агенттіктер қызметін автоматтандыру үшін – Само-ТурАгент;

-қабылдаушы жақ қызметін автоматтандыру үшін - Само-Incoming;

-Интернет арқылы онлайн-броньдау.

Само-Тур бағдарламалық кешені туроператорлық фирмада қарастырылған барлық негізгі функциялардың мәліметтік қызметін қамтамасы етеді. Жүйеде 20-ға жуық анықтамалық мәліметтер базасы бар, олардың қатарында бағыттар бойынша, тұтынушылар, қонақ үй, рейс, қызметтер, серіктестер, елшіліктер, тасымалдаушылар, бағалар туралы мәліметтер бар.

71. W/*KOV командасына талдау жасап, нәтижесін көрсетіңіз

Команда қаланың атауын декодтауға арналған. Нәтижесі: Кокшетау(Kokshetau)

72. Қарағанды қаласының кодын анықтау командасын көрсетіп, нәтижесін көрсетіңіз

W/-CCKARAGANDY. Нәтижесі: KGF

73. 112JANFRAMAD¥LH командасына талдау жасап, нәтижесін көрсетіңіз

12 қаңтар күнге Франкфурттан Мадридке рейстер кестесін ашу командасы.

74. 31 желтоқсан Алматыға Парижке ұшатын рейс кестесін шақырыңыз

131DECALAPAR

75. 250 евро валютасын доллар валютасына айналдыру командасын көрсетіңіз

DC¥EUR250/USD

76. Экранға валюта бойынша толық ақпаратты шақыру командасын көрсетіңіз

DC*CUR

77. Алматы және Мәскеу қалаларының арасында уақыт айырмашылығын көру командасын шақырыңыз

T¤ETALA/MOW

78. W/-APORLY командасына талдау жасап, нәтижесін көрсетіңіз

Париж Орли Әуежай кодын анықтау командасы. Нәтижесі: ORY

79. Канада мемлекетінің кодын анықтау командасын көрсетіңіз, нәтижесін көрсетіңіз

HCCC/CANADA. НӘТИЖЕСІ: CAN

80. W/-CCPARIS командасына талдау жасап, нәтижесін көрсетіңіз

ПАРИЖ КАЛАСЫНЫН КОДЫН АНЫКТАУ КОМАНДАСЫ. НӘТИЖЕСІ: PAR

81. FFKC45274865-2.1 командасына талдау жасаңыз

Эйр Астана компаниясының жеңілдік картасын енгізуге арналған команда.

82. Алматы қаласынан Стамбул қаласына 28 желтоқсан күні ұшып шығатын рейстерге бос орындар бетін шақырыңыз

128DECALAIST

83. 3BBML – 2.1 командасына талдау жасаңыз

2.1 СЕГМЕНТТЕГІ ЖОЛАУШЫҒА НӘРЕСТЕ ТАМАҒЫН ЕНГІЗУ КОМАНДАСЫ.

84. 3OSI PSGR SPEAKS ONLY GERMAN – 1.1 командасына талдау жасаңыз

1.1 СЕГМЕНТТЕГІ ЖОЛАУШЫ ТЕК НЕМІС ТІЛІНДЕ СӨЙЛЕЙДІ.

85. 2.1 жолаушы үшін Эйр Астана әуе тасымалдаушысының бонус картасының номерін енгізініз

FFKC123456-2.1

86. №3.1 жолаушының есімі қате енгізілген. Қате енгізілген есімді PNR-дан алып тастау командасын енгізіңіз

-3.1¤

87. Алматыдан Мадридке 27 желтоқсанда ұшып шығатын рейстер тарифтер бетін енгізіңіз

FQALAMAD27DEC-KC.

88. Электронды пошта енгізу командасын көрсетіңіз

PE¥GAZEK.93@MAIL.RU¥-1.1

89. Бронь тарихын ашу үшін қандай команданы енгізу керек?

*ABCDEF

90. Маршрутты толық жою үшін қандай команданы енгізу керек?

XI (АҒЫЛШЫН ӘРІПСТЕРІ)

1. Компьютерлік техникасының дамуының тарихы

2. Электронды кестелер

3. Жүмыс бетінің мәліметтерін өзгерту

4. Диаграммаларды құру және редакциялау

5. Компьтерге арналған бағдарламалар

6. Ақпаратты компьютерде ұсыну

7. Microsoft Power Point бағдарламасы

8. Қонақжайлық саласындағы ақпараттық қамтамасыздандыру негізгі мақсаттары

9. Amadeus, Galeleo, WorldSpan глобальдық боронь жүйелер

10. Жұмыс бетінің мәліметтерін өзгерту. Диаграмманы құру және редакциялау

11. Туристік фирмалардың кешендік басқару бағдармалардың салыстыру талдауы

12. Жеке компьютерлердің ашық архитектура қағидалары

13. Қонақжайлық саласындағы ақпараттық жүйелердің даму тарихы, ұрпақтар

14. Галилео жүйесі

15. Microsoft Access бағдарламасы. Мәлiметтер енгiзу әдiсi арқылы кесте құру

16. Windows XP ерекшілігі

17. Бронь жүйелерде сұраныс экранында не көрсетіледі? 

18. Компьютерлік технологиялар

19. Компьютер мен жабдықтарын дұрыс пайдалану. Қауіпсіздік техникасы

20. Электрондық кестелер. Электронды кестені форматтау. Жұмыс бетінің басылымын жасау

21. Fine Reader бағдарлама

22. Электрондық кестелер. Мәліметтерді жүмыс кітабіне еңғізу.

23. Нағдарламаларға жол беру. Жаңа жүмыс кітаптарын құру. Кестелік курсорды жылжыту. Автосумма.

24. Мәліметтерді сақтау. Электронды кестені форматтау. Жұмыс бетінің басылымын жасау

25. Жаңа презентацияны құру қағидалары

26. Ақпарат ұғымы. Есептеу техниксы және дербес компьютер

27. Модемді орнату және қосу. Провайдерді таңдау. Қызмет етудің орта бағалары

28. Ашық архитектура принципі. Компьютерлердің ұрпақтары. 281Іnternet тор арқылы индивидуалдық турларды құрастыру/ұйымдастыру ерекшіліктері

29. Internet торындағы тариф және брондауды көру экраны

30. Adobe Fotoshop бағдарламасы

31. Резерв және бронь жасау жүйелерді талдау

32. Іnternet туристік сферасында практикалық пайдалану. Керекті ақпаратты Іnternet іздестіру

33. Мәтінді Word Pad бағдарламасы

34. Internet-торы. Даму тарихы және оның туризм саласына әсері.

35. Алеан – Рессейлік бронь жасау компьютерлік жүйесі

36. Курстың тақырыбы, мақсаты және міндеті. Туризмдегі ақпараттық камтамасыз ету. Әдебиетке шолу

37. Глобальдық бронь жүйелер. Бүгінгі электрондық туристік нарық және туристік брокерлер

38. Сандык ІР - адрес. доменді адрес электронды пошта (е-mail)

39. Пайдаланушылар үшін Іnternet мүмкіндіктері

40. Ақпараттық технологияның жіктелуі

41. Amadeus Traveller Link

42. MINITEL операциялык жүйесі

43. Amadeuse жүйесі

44. Саlеlео жүйесі

45. Алматыдағы провайдерлердің WWW – адрестері

46. Франция мемлекеттің ақпараттық жүйелері: MiniTell және т.б.

47. Galileo жүйесінің құрамы, жұмыс істеу ретті, құрылғылары

48. Worldspan жүйесінің құрамы, жұмыс істеу ретті, құрылғылары

49. Sabre жүйесінің құрамы, жұмыс істеу ретті, құрылғылары

50. Туроператорлардың on-line режимдегі жұмыс істеу

51. Туризм менеджментінің ақпараттық жарнама саласындағы жаңа технологиялар

52. Дестинацияның туристік имиджнің электрондық маркетингі

53. GDS (Global Distribution System) – жүйесі күәлікке билеттерді тез және ыңғайлы бронь жасау орындарды бекіту, жалғалау

54. АҚШ мемлекеттің ақпараттық жүйелері: Press Tell, SMART, CARBS және т.б.

55. Резерв және компьютерлік жүйелер CRS (Computer Reservation System) дегеніміз не?

56. «Меридиант-1» қонақжайлық бағдарламасының ерекшіліктері

57. Электрондық комерцияның негізгі ерекшіліктері

58. «Hotel – 2010» қонақжайлық бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

59. «Эдельвейс» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

60. Ресей мемлекеттің бронь жүйелері, техникалық сипатамалары

61. Мультимедиалық технологиялар және оларды туризм саласында пайдалану жолдары, жағдайлар

62. Арим-Софт компанияның туризм саласындағы бағдарламалар

63. Телекоммуникациялар құралдары. Жеке компьютердің сыртқы жабдықтары

64. Броньдау жасау ережелері

65. Әлеуметтік-мәдени қызметтің және туризмдегі мәлеметтік базаларды құрастыру технологиясы

66. «Отель-Симпл» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

67. «Рексофт» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

68. “Lodging Touch” бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

69. ‘KEI-Hotel” бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары

70. «Само-Софт» бағдарламасының ерекшіліктері, техникалық сипатамалары