- •3. Детерменизм принципі. Себеп-салдарлық байланыстың түрлері
- •5. Аристотельдің себеп-салдарлық байланыс туралы ілімін талдаңыз
- •6. Кеңістік пен уақыттың абсолютті және салыстырмалы теорияларын талдау.
- •9. Лакатостың “Ғылыми зерттеу бағдарлама” парадигмасын талдау.
- •10. Ғылыми танымның негізгі тәсілдерінің түрлері мен мәндерін сипаттаңыз.
- •11. Философиялық дискурс.Мемлекет.Ерік.Теңдік.
- •12. И.Канттың антиномияларын философиялық талдау.
- •14. Эволюциялық теориялардағы антиномиялардың философиялық интерпретациясын беріңіз және шешу жолдарын көрсетіңіз.
- •15. Сана және бейсаналық сфера арасындағы байланысты талдау.
- •16. Ақиқат ұғымы және оның критерилерін беріңіз. Ақиқатты процесс ретінде қарастыру мәселесін талдау.
- •17. Абстракциядан нақтылыққа өрлеу тәсілін қай нақты ғылымдардың қалыптасу тарихынан айқын көрсетуге болады.
- •18. Эволюцияның синергетикалық парадигмасының ерекшелілігіне сипаттама беріңіз.
- •19. Бөлшек және біртұтас жүйе арасындағы байланысты талдау.
- •26. Ғылыми – техникалық дамудың бағыттары мен приоритеттерін анықтаңыз.
- •27. Синергетиканың философиялық және методологиялық мәнін ашыңыз.
- •28. Адамның мәні қай мағынада бар:ерекше субстанция ретінде ме;немесе жан ретінде ме;немесе..... Философиялық талдау.
- •29. Спиноза философиясы мен Лейбниц философиясының арасындағы айырмашылықты философиялық талдау.
- •30. Категориялардың логикалық функциаларына сипаттама беріңіз.
- •31) Өзіңіз таңдаған бейклассикалық нақты ғылымның қалыптасу тарихынан н.Бордың сәйкестік принціпінің интерпретациясын көрсетіңіз
- •32) Қайта өрлеу дәуіріндегі гуманистік антропоцентризмнің ерекшелілігін көрсетіңіз
- •33) Ғылым дамуындағы революция. Ғылыми революцияның түрлеріне сипаттама беріңіз
- •34) Гегель жүйесі және диалектикалық тәсілі арасындағы айырмашылықты философиялық талдау.
- •35) Декарт бойынша «Мен ойлап тұрмын,сондықтан,мен бармын».Осы принциптің интерпретациясын талдаңыз
- •46. Сана мәселесін философиялық талдау.
- •48. Канттын таным маселеси
- •1. Неопозитивизм – тілдік ілім.
- •4. Персонализм дін мен ғылымды байланыстырады.
- •52 Дүниетаным ұғымы және оның тарихи түрлерін талдаңыз.
- •53.Диалектиканың негізгі заңдары мен принциптері және олардың танымдық рольдерін талдау.
- •55.Платон онтологиясы мен Аристотель онтологиясының айырмашылығын көрсетіңіз
- •56.Мәдениеттің философиялық түсінігі. Мәдениеттің функцияларын талдау
- •57.Материялистік диалектиканың ерекшелігі мен Гегель диалектикасынан айырмашылығын көрсетіңіз.
- •58.Ф.Бэкон мен р.Декарттың танымдық теорияларының айырмашылығын талдаңыз.
- •59.Абсолютті және салыстырмалы ақиқаттың диалектикасын көрсетіңіз.
- •60.Синергетика мен диалектика. Философиялық талдау.
1. Неопозитивизм – тілдік ілім.
Бүл философиялық бағыт ағылшын тілінде сөйлейтін елдерде кең тараған. Оның өкілдері Л.Витгенштейн (1889-1951), Б.Рассел (1872-1970), А.Айер (1910) жөне т.б. Неопозитивизм — XIX ғасырдың 30-жылдарында пайда болган субъективтік-идеалистік бағыт — позитивизм идеяларын жаңа тарихи жағдайларға және ғылым дамуының жаңа деңгейіне сәйкес әрі қарай дамытушы философиялық ағым. Соңдықтан да ол үшінші позитивизм (неопозитивизм) деп аталады.
2. Экзистенциализм — XX ғасырдың орта шенінде Батыста ең кең тараған субъективтік-идеалистік философияның бірінен саналады. Экзистенциализм капитализмнің жалпы дағдарысының идеологиялық бейнеленуінің бір формасы болып табылады. Оның ірі өкілдері М.Хайдеггер (1889-1976), Г.Марсель (1889-1973), ЖЛ.Сартр (1905-1980), А.Камю (1913-1960) және басқалар. Экзистенциализм, немесе „өмір сүру философиясы", буржуазиялық философияның иррационалистік (адамның ақыл-ойының күшін жоққа шығаратын) бағыттарының бірінен саналады. „Экзистенция" ұғымы (латынша ехкіаіепііа — өмір сүру дегенді білдіреді) экзистенциализмде ерекше рөл атқарады, оның барлық философиялық қағидаларының бастапқы негізін құрады.
3. Неотомизм — XX ғасырдағы діни философия, объективтік идеализмнің қазіргі заманғы бір түрі. Бүл — ортағасырлық схоластикалық философ Фома Аквинскийдің қазіргі жагдайларға бейімделіп жаңартылған ілімі. Табиғат жайындағы ғылымдар материалдық дүниенің жаңа заңдылықтарын ашуда орасан зор табыстарға жетіп жатқан қазіргі заманда идеялық түрғыдан кертартпа күштер қалың бұқара халыққа рухани жағынан ықпал жасаудың ғасырлар бойы сыналған қүралы — дін мен діни идеологияны барынша пөрменді пайдалануға тырысады. Олар ғылымды "зиянсыздандырып" өлсірету үшін, ғылыми жаңалықтарды діни мақсатта пайдалану үшін, сөйтіп адамдардың діни сенімін жандандырып, өрістету үшін бар күшін салуда.
4. Персонализм дін мен ғылымды байланыстырады.
Неотомизм кейінгі кездерде терең дағдарысқа ұшырады. Ол өзінің алдына қойған міңдеттерін ойдағыдай орындай алмайтындай дәрежеге жетті. Сол себепті діни философияның ішінен басқа философиялық ағымдар шыга бастады. Солардың бірі ретінде персонализм деген теистік антропологиялық ілім пайда болды. Ол XX ғасырдың 30-жылдарында ұсақ буржуазиялық топтардың қоғам өмірінде адамдық қатынастардың құлдырауына наразылық білдіруінің нәтижесі ретінде туды. Персонализм Англия мен Америкада кеңінен тарады. Оның өкілдері Х.У.Керр (1857-1931), Р.Т.Флюэллинг (1871-1960), Э.Ш.Брайтмен (1884-1953), В.Штерн (1871-1938) және т.б. Персоналистер адамды дүниенің субстанциясы санай отырып, оны екі тұрғыдан талдайды: табиғаттан тыс, тәжірибеден тысқары, рухани түрғыда (адам-тұлға) және материалдық, тәжірибелік (жеке-дара адам) тұрғыда.
51 Эволюция мәселесіне көзқарас. Философиялық талдау.
Эволюция- тірі табиғаттың қайта айналып келмейтін және тура бағытталған тарихи дамуы. Эволюция прогрессивті сонымен қатаррегрессивті болуы мүмкін. Яғни прогрессивті процесс түрінде ол тұтас жүйенің дамуына әкелуә мүмкін немесе регрессивті процесс түрінде сол жүйенің өзгеріп, бұзылуына, жойылып кетуіне әкеліп соқтырады. "Эволюция" деген сөз латынша "evolutio"- тарихи даму, өзгеру, өрлеу деген мағынаны білдіреді. Эволюция ұғымы- уақыттың өтуіне байланысты дамудың бастапқа қалпынан бірте-бірте күрделене түсуі деген ойды білдіреді.