ÓZBEKISTAN RESPUBLIKASÍ INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI
MUXAMMAD AL – XORAZMIY ATÍNDAǴÍ TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI NÓKIS FILIALÍ
«Kompyuter injineringi» fakulteti Programmaliq injineringi
bağdarı 3-kurs studenti Utebaev Damirdin’
Web qosımshalardı jaratıw
páninen
Tayarladı: Utebaev D.
Qabılladı: Kalmuratov B.
Nókis-2018
Tema : php da kalkuyator jaratıw
Mazmunı
PHP ǵa kirisiw………….………………………………………3
Qısqasha tarixiy maǵlıwmatlar.…… ……… . ………………..3
Php tili tiykarları php programmalar ………………………...4 Kommentariyler………………………………………………...5
PHP múmkinshilikleri………………………………………….8
Àmeliy bólim………………………………………………….11
Juwmaqlaw ………………………………………………...…25
Paydalanılǵan ádebiyatlar………………………………..……26
Php ǵa kirisiw.
Házide internet keń tarqalǵanlıǵı sebepli , zaman rawajlanıwın web-texnologiyasız kóz aldımızǵa keltire almaymız. web texnologiyalarǵa talab kóbeygen sayın web-programmalastırıw tillerin biliw hár bir dástúshi ushın eń kerekli wazıypa sanaladı. Solardı esapqa alǵan halda zamanagóy web-programmalastırıw tilleriniń biri esaplanǵan, ápiwayı úyreniwge qolay bárshe maǵlıwmatlar bazası menen isley alatın PHP haqqında keńrek túsinik bermekshimen.
PHP diń basaqa tillerden parqı ol qandayda bir shólkem yaki kushli programmist tárepinen jaratılmaǵan. Onı ápiwayı paydalanıwshı Rasmus Lerdorf 1994-jılı óziniń bas betin interaktiv usılda kórsetiw ushın jaratqan. Oǵan Personal Home Page (PHP-jeke bas bet) dep ataǵan.
1995 jılı Rasmus PHP di óziniń html formaları menen isleytin basqa programma menenbirlestirip PHP/FI Version2(“Form Interpretator”) dı jarattı. 1997 jılǵa kelip PHP dan paydalanıwshı saytlar sanı50 mińnan astı. Sodan keyin web texnologiya ustaları PHP ideyasınıń tiykarında quramalı til jaratıwǵa Ziva Suraski hám Endi Gutmans basshılıǵında kirisilindi. PHP di paydalı dep esaplamaǵanı ushın derlik nólden baslap, bar C hám Perl tillerinen iydeya alıp PHP3 versiyasi jaratıldı. 1999 jılǵa kelip PHP tiykarında qurılǵan saytlar millionnan asıp ketti. 2000- jılda bolsa Zend Texnologies shólkemi jańa kópǵana funksiyalardı qosqan PHP4 ti jarattı.
Php tili tiykarları php programmaları
PHP programmaları eki usılda orınlawǵa boladı: Web-server tárepinen stsenariy qosımshası hám konsol programması sıpatında.
Biziń maqsetimiz web qosımshalardı programmalastırıw bolǵanı ushın tiykarınan birinshi usıldı kóremiz.PHP ádetde Internet menen baylanıslı programmalar jaratıw ushın isletiledi. Biraq PHP den komanda qatarlar interpretatori, tiykarınan unix sistemalarda paydalanıw múmkin. Sońǵısı CORBA hám COM interfeysler hámde PHP-GTK keńeytpesi járdeminde múmkin. Bul túrde tómendegi máselelerdi tarqatıp alıw múmkin:
• Ínteraktiv komanda qatarları járdeminde qosımshalar jaratıw;
• Kross-platformali GUI qosımshalardı PHP-GTK bibliotekasi járdeminde jaratıw;
• Windows hám Linux ushın birpara máselelerdi avtomatizatsiya etiw
Serverge brouzerdiń múrájet etiwi járdeminde php-stsenariyleri atqarılıwın kórip shıǵamız. Aldın borouzer.php keńeytpeli betti sóraydi, keyininen web-server programmanı PHP mashinadan ótkeredi hám nátiyjeni html-kod formasında qaytaradı. Eger standart HTML betti alıp, keńeytpesin.php ga ózgertirilse hám PHP mashinadan ótkerilse, paydalanıwshıǵa ózgertirmesten qaytaradı. Buf faylǵa PHP komandanı qosıw ushın, PHP komandalani arnawlı tegler ishine alıw kerek. Bul teglerdiń 4 qıylı forması bar bolıp, qálegensidan paydalanıw múmkin:
XML qаytа islew instruktsiyasi:
<?php
...
?>
SGML qаytа islew instruktsiyasi:
<?
...
?>
HTML stsenаriyleri qаytа islew instruktsiyasi:
<script language = "php">
...
</script>
ASP usılındaǵi instruktsiya:
<%
...
%>
Biz XML yamasa SGML usılına ámel etemiz..
Atap aytqanda qandayda bir blok ishinde PHPdan shıǵıw múmkin, tek keyinirek taǵı onıń ishine kirip kodnı tamamlaw shárti menen, tómendegi konstruktsiya múmkin:
<?
if(5<3){
echo("<p>Hello, world!<p>");
?>
<p>Hello!</p>
// bul qаtоr PHP kоd retinde qаrаlmаydi
// hám kod blogı atqarılıp atırǵan bolsa shiǵarıladı
<?
echo("<p>Hello, world!<p>");
}
?>
PHP de echo komandası web - betlerde ushraytuǵın hár qanday maǵlıwmattı ( tekst, HTML ajıratıwshı simvoli, san) shıǵarıw ushın qollanıladı. Onıń mánisi mısalda kórsetilgen.