1 семестр / билет математический анализ 1 курс 1 семестр теория _1
.pdf1
Неопределенности и методы их раскрытия
При вычислении пределов иногда возникают ситуации, требующие преобразования функций, стоящих под знаком предела. В таких случаях, говорят о наличии неопределенности, основными видами которой являются следующие неопределенности:
|
∞ |
; |
0 |
; |
(∞ − ∞); 0 ∙ ∞; 1∞; 00; ∞0. |
|
|
|
|
|
|||
|
∞ |
0 |
||||
Для классификации |
типов пределов и способов раскрытия неопределённостей |
предлагается использовать таблицу, содержащую некоторые простейшие приемы раскрытия основных типов неопределенностей.
|
|
|
Вид (тип) неопределенности |
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Тип |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Способ раскрытия |
|
|
|
|
|
|||||||||||
функции |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
неопределенности |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
1. Вынесение максимальной степени числителя и |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
рациональная или |
максимальной степени знаменателя и для дальнейшего |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
иррациональная функция |
упрощения |
выражения и избавления от бесконечности |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
либо в числителе, либо в знаменателе. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
рациональная |
|
|
|
2. Правило Лопиталя, если выполнены условия теоремы |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
функция |
|
|
|
Лопиталя. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
lim |
|
2 7 |
+ 9 − 4 + 5 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 9 − 8 |
+ 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → ∞: |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 7 + 9 − 4 + 5 ∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
= [ |
|
|
|
− неопределенность] = |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
3 9 |
− 8 + 6 |
|
∞ |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
чтобы избавиться от ∞ в |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
= числителе или знаменателе, разделим = |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
числитель и знаменатель на 9 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
4 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 1 − |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
= lim |
|
2 |
8 |
9 |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 − |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
в числителе первое, третье и четвертое |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
= |
| |
слагаемые стремятся к нулю, |
|
|
| = |
1 |
. |
|
|
|
||||||||||||||||||||
в знаменателе первое и третье |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
слагаемые стремятся к нулю |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|||
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
lim |
|
2 7 |
+ 9 + 4 + 4 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 5 − 3 + 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → ∞:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 7 + 9 + 4 + 4 ∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= [ |
|
|
− неопределенность] = |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 5 − 3 + 6 |
|
|
∞ |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
первый способ: избавимся от ∞ в числителе, |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= | |
|
|
|
второй способ: − |
|
от ∞ в знаменателе |
|
| = |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
первый способ: чтобы числитель не стремился к |
|
∞ , разделим числитель и знаменатель на |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
наибольшую степень переменной в числителе ( 9), получим: |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
+ 1 + |
4 |
+ |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
2 |
8 |
9 |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
− |
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
5 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в числителе первое, третье и чет − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= | |
вертое слагаемые стремятся к нулю, |
| = [ |
1 |
] = ∞. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в знаменателе первое, второе и |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
третье слагаемые стремятся к нулю |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
второй способ: чтобы знаменатель не стремился к |
∞ , разделим числитель и знаменатель |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
на наибольшую степень переменной |
в знаменателе ( 5), получим: |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 2 |
+ 4 − |
4 |
|
|
+ |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
4 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
→∞ |
|
3 − |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в числителе третье и четвертое |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
слагаемые стремятся к нулю, |
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|в знаменателе |
|
второе и третье |
| |
= [ |
|
|
|
] = ∞. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
слагаемые стремятся к нулю |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: ∞. |
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ 9 + 3 5 − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 + 2 − 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → ∞: |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в числителе выносим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
из под корня 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
√ 9 + 3 5 − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= [ |
|
] = | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
→∞ 2 + 2 − 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
в знаменателе выно − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
сим за скобку |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 ∙ √1 + 3 |
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
9 |
|
= | |
|
упрощаем дробь |
| = |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
сокращаем на 2 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
2 ∙ (1 + |
− |
) |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
√1 + 3 |
|
− 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
числитель → ∞ | = [ |
∞ |
] = ∞. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
9 |
|
= | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
знаменатель → 1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 + |
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: ∞.
3
|
Вид (тип) неопределенности |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
0 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|||
Тип |
Способ раскрытия |
|
|
|||
функции |
неопределенности |
|
|
|||
|
|
|||||
рациональная |
1. Разложение на множители числителя и знаменателя и |
|||||
функция |
дальнейшее сокращение дроби. |
|
|
|||
|
|
|||||
иррациональная |
2. Умножение на сопряженное к числителю или знаменателю, |
|||||
либо на неполный квадрат суммы, для |
избавления |
от |
||||
функция |
||||||
иррациональности и снятия неопределенности. |
|
|||||
|
|
|||||
|
|
|
|
|||
функция общего |
3. Упрощение выражений в числителе и |
знаменателе, |
c |
|||
использованием таблицы эквивалентностей. Данный метод |
||||||
вида |
||||||
рассмотрен на стр. 80. |
|
|
||||
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
Пример. Вычислить предел
2 − 4 lim .→2 2 + − 6
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 2:
|
|
2 − 4 |
|
0 |
|
разложим |
|
|
|
|
|||
lim |
|
|
|
= [ |
|
] = | многочлены | = |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
→2 2 + − 6 |
0 |
|
на множители |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
= lim |
( − 2) |
∙ ( + 2) |
= |сократим |
| = lim |
( + 2) |
= |
4 |
. |
|||||
( − 2) |
∙ ( + 3) |
( + 3) |
5 |
||||||||||
→2 |
дробь |
→2 |
|
|
4
Ответ: 5 .
Пример. Вычислить предел
|
|
|
|
lim |
2 − √ − 3 |
. |
|
|
|||
→7 |
2 − 49 |
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 7:
|
|
|
|
|
|
умножаем числитель |
|
|
2 − √ − 3 |
|
0 |
|
|||
lim |
= [ |
] = | |
и знаменатель | = |
||||
2 − 49 |
|
||||||
→7 |
0 |
|
на сопряженное |
||||
|
|
|
|
|
|
= lim (2 − √ − 3) ∙ (2 + √ − 3) =→7 ( 2 − 49) ∙ (2 + √ − 3)
4
избавились от |
|
|
|
|
4 − ( − 3) |
|
|
|
|
|
|||||||
= |иррациональности| = lim |
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
в числителе |
→7 |
( 2 − 49)(2 + √ − 3) |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
= lim |
7 − |
|
|
|
|
|
|
= |сократим |
| = |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
→7 ( − 7) ∙ ( + 7) ∙ (2 + √ |
− 3) |
дробь |
|
|
|
|
|
||||||||||
= lim |
−1 |
= | |
|
|
числитель → −1 |
| = |
−1 |
||||||||||
|
|
|
|
знаменатель → 56 |
56 |
||||||||||||
→7 ( + 7)(2 + √ |
− 3) |
|
|
|
|
1
Ответ: − 56 .
Пример. Вычислить предел
lim |
2 − 64 |
. |
||
3 |
|
|
||
|
|
|
|
|
→8 |
8 ∙ (√ − 2) |
|
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 8:
|
|
2 − 64 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
умножаем числитель |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и знаменатель |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= [ |
|
|
] = | |
|
|
|
| = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
на неполный квадрат |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
→8 8 ∙ (√ − 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
суммы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
( 2 − 64) |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
∙ ( |
√ 2 |
+ 2√ + 4) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
→8 |
8 ∙ (√ − 2) ∙ ( |
√ 2 + 2 |
√ + 4) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
в знаменателе |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
( |
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
− 64 |
(√ |
+ 2√ + 4) |
= | убрали ирра − | = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
→8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
8 ∙ ( − 8) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
циональность |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
( |
− 8 |
)( |
+ 8 |
) |
|
|
2 |
+ 2 |
|
|
|
= |сократим | = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
( |
√ |
|
√ + 4) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 ∙ ( − 8) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
→8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дробь |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
+ 8 |
) |
|
2 |
|
+ 2 |
16 ∙ 12 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
(√ |
|
|
√ + 4) |
= |
= 24 . |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
8 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 24 .
Замечательные пределы
Особую роль в вычислении пределов функции одной переменной играют пределы, получившие название замечательные пределы. Рассмотрим два из них.
Первый замечательный предел:
lim sin = 1.
→0
В общем виде для функции ( ) первый замечательный предел имеет вид:
|
|
lim |
sin ( ) |
= 1. |
||
|
|
|||||
|
|
( )→0 |
( ) |
|
||
Второй замечательный предел: |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
||
|
|
|
|
|||
lim (1 + |
) = |
или |
lim(1 + ) = |
|||
|
||||||
→∞ |
|
|
→0 |
5
может быть записан в двух эквивалентных видах в зависимости от стремления аргумента к бесконечности или к нулю (эквивалентность доказывается заменой = 1 ).
В общем виде для функции ( ) и ( ) второй замечательный предел имеет вид:
|
|
|
1 |
|
( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
lim (1 + |
) |
= или lim |
|
(1 + ( )) |
( ) |
= . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
( )→∞ |
|
|
|
|
( )→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Используя эти пределы, раскрываются неопределенности вида |
|
0 |
|
и 1∞: |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вид (тип) |
|
|
|
Тип |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Способ раскрытия |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
неопреде- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
функции |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
неопределенности |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
ленности |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Первый замечательный предел |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
0 |
|
|
общего вида |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
= 1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Второй замечательный предел |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
1∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim(1 + ) = |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
функция вида ( ) ( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim (1 + |
) |
|
= |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
sin23 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − cos4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 0 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
sin23 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
1 − cos4 = 2sin22 , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
= [ |
|
] = |умножим и разделим | = |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 − cos4 |
0 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дробь на (3 )2 и (2 )2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
sin23 |
|
|
|
|
|
∙ |
|
(2 )2 |
∙ |
(3 )2 |
|
|
= |
9 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
(3 |
)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
2 ∙ (2 |
)2 |
|
8 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
первый заме− |
|
|
|
|
первый заме− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
чательный предел |
|
чательный предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
9 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|||
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
tg5 ∙ ctg7 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim tg5 ∙ ctg7 = [0 ∙ ∞] = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
= lim |
|
sin5 ∙ cos7 |
= [ |
0 |
] = |умножим и разделим| = |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
cos5 ∙ sin7 |
|
|
0 |
|
|
дробь на 5 и 7 |
|
|
|
|
|
|
6
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
sin5 |
|
|
|
|
|
|
∙ |
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
∙ |
5 ∙ cos7 |
= |
|
5 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin7 |
|
|
cos5 ∙ 7 |
7 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
первый заме− |
|
|
|
|
|
первый заме− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
чательный предел |
|
чательный предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
5 |
. |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
||||
|
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim ( |
|
|
1 |
|
|
− |
1 |
|
) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
tg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремится выражение в скобках при → 0 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
= |
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| = |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim ( |
|
|
− |
|
) = [∞ − ∞] = | tg |
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
tg |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
вычтем дроби |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − cos = 2sin2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − cos |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
= [ |
] = |
|
умножим и разделим |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
sin |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дробь на и ( |
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
2sin |
2 |
∙ ∙ ( |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
sin |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 ∙ ( |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
= lim |
2 |
2 |
) |
= lim ( |
2 |
|
) |
|
∙ |
|
|
∙ |
2 |
) |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
→0 |
|
( ) ∙ sin ∙ |
→0 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
применим первый |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 ∙ (2) |
|
= |сократим | = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= | |
замечательный | = lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
предел |
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дробь |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= lim |
|
|
= |
|
0 |
= 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
0 . |
|||
|
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
cos2 ∙ sin7 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
ctg9 ∙ sin25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 0 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
cos2 ∙ sin7 |
= [ |
|
|
0 |
|
] = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
ctg9 ∙ sin25 |
∞ ∙ 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
cos2 ∙ sin9 ∙ sin7 |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
cos9 ∙ sin25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 |
|
sin9 |
|
sin7 |
|
|
(5 )2 |
|
|
|
9 ∙ 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
∙ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∙ |
|
|
|
|
|
|
|
|
∙ |
|
|
|
|
|
|
|
∙ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 |
|
|
9 |
|
|
7 |
|
|
|
sin25 |
|
|
(5 )2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
применим первый |
|
|
|
|
1 ∙ 9 ∙ 7 |
|
|
63 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= | |
замечательный |
|
|
| = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 ∙ 25 |
|
|
|
|
|
25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
63 2 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
|
. |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25 |
7
Бесконечно малые и бесконечно большие функции при → .
Важное значение при изучении пределов функции одной переменной имеют бесконечно малые и бесконечно большие функции при → .
Определение. Функции ( ) называется бесконечно малой
функцией при → , если |
|
||
|
|
lim ( ) = 0 |
<=> |
|
→ |
|
|
> 0 = ( ) > 0 |
0 < ȁ − ȁ < => ȁ ( )ȁ < |
||
Пример. Определить какие из следующих функций |
|||
( ) = , |
( ) = ( + 3)3, ( ) = (2 − ) |
||
являются бесконечно малыми при → 0 , при → 2, при → −3. |
|||
Решение. Рассмотрим к чему стремятся все функции ( ), ( ), ( ) при → 0 , |
|||
при → 2, при → −3. |
|
|
|
lim = 0 |
|
|
|
→0 |
|
|
|
lim( + 3)3 = 27 |
=> ( ) = является бесконечно малой функцией при → |
||
→0 |
|
|
|
lim (2 − ) = 2 |
|
|
|
→0 |
|
|
|
0, функции ( ), ( ) не являются бесконечно малыми функциями при → 0, |
|||
lim = 2 |
|
|
|
→2 |
|
|
|
lim( + 3)3 = 53 |
=> ( ) = (2 − ) является бесконечно малой функцией при |
||
→2 |
|
|
|
lim (2 − ) = 0 |
|
|
|
→2 |
|
|
|
→ 2, функции ( ), ( ) не являются бесконечно малыми функциями при → 2, |
|||
lim = − 3 |
|
|
|
→−3 |
|
|
|
lim ( + 3)3 = 0 |
=> ( ) = ( + 3)3 |
является бесконечно малая функция при → |
|
→−3 |
|
|
|
lim (2 − ) = 5
→−3
−3, функции ( ), ( ) не являются бесконечно малыми функциями при → −3.
Ответ: бесконечно малыми являются функции
( ) = при → 0, ( ) = ( + 3)3 при → −3,( ) = (2 − ) при → 2.
8
Свойства эквивалентных бесконечно малых функций
Для эквивалентных бесконечно малых функций справедливы три свойства:
1.рефлексивность: ( ) ~ ( )
2.симметричность: если ( ) ~ ( ) => ( )~ ( )
3.транзитивность: если ( )~ ( ) и ( ) ~ ( ) => ( )~ ( )
Таблица эквивалентностей бесконечно малых функций при → 0
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
sin ~ |
<=> |
|
lim |
sin |
= 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
tg ~ |
<=> |
|
lim |
tg |
|
= |
lim |
|
|
|
sin |
|
= 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
∙ cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
arcsin ~ |
< => |
lim |
arcsin |
|
= |arcsin = | = |
lim |
|
|
|
|
= 1 |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
= sin |
→0 sin |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
arctg ~ |
<=> |
lim |
arctg |
= |arctg = | = |
lim |
|
|
= 1 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
= tg |
→0 tg |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− ( ) |
|
~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
1 |
− cos( )~ |
2 |
<=> lim |
1 − cos( ) |
= lim |
2sin |
|
|
(2) |
= | = sin ( |
|
)| = lim |
|
= 1 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
→0 |
2 |
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
→ 0 |
|
|
|
|
|
→0 sin |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
~ |
∙ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 1 |
|
− 1 = |
|||
− 1 ~ |
∙ ln <=> lim |
= | |
|
ln(1 + )| = |
|||
∙ ln |
= |
||||||
|
→0 |
|
|
|
|||
|
|
ln |
|||||
|
|
|
|
|
lim |
∙ ln |
|
= 1 |
|
|
|
|||
ln(1 + ) |
∙ ln |
|||
→0 |
|
7. |
|
|
|
− |
~ |
|
|
|
|
− 1 ~ |
|
= |
|
||
|
|
|
|
|
|
||
8. |
|
|
( + ) |
~ |
|
||
|
|
|
|
|
|||
|
ln(1 + )~ <=> |
lim ln(1 + ) = |
lim ln(1 + ) |
= ln = 1 |
|||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
→0 |
|
|
|
→0 |
|
9
9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( + ) − ~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
(1 + ) − 1~ ≤> lim |
(1 + ) − 1 |
|
|
|
= (1 + ) − 1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= | |
ln(1 + ) = ln(1 + ) |
| = |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
∙ |
ln(1 + ) |
= |
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∙ |
ln(1 + ) |
= 1 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
ln(1 + ) |
|
→0 ln(1 + ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
arctg4(7 ) ∙ ( − 3)3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2(5 ) ∙ ( 9 − 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремятся числитель и знаменатель дроби при → 0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
arctg4(7 ) |
∙ ( − 3)3 |
= [ |
0 |
] = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
→0 sin2(5 ) ∙ ( 9 − 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
(7 )4 ∙ ( − 3)3 |
|
|
|
(7 )4 ∙ ( − 3)3 |
74 ∙ (−3)3 |
|
|
|
|
|
−74 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
(5 )2 ∙ |
(9 )2 |
|
|
|
(5 )2 ∙ (9 )2 |
|
|
52 ∙ 92 |
75 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
→0 |
|
|
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: − |
74 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
75 |
|||
|
|
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
( ∙ sin |
1 |
) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремится выражение в скобке при → ∞ |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
lim ( ∙ sin |
) = [∞ ∙ 0] = lim |
|
|
|
= [ |
] = lim |
|
|
= 1. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
0 |
|
→∞ 1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 1. |
|||
|
|
|
|
Пример. Вычислить предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim ( |
|
1 |
|
− |
|
1 |
|
). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→0 |
|
|
|
tg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. Рассмотрим к чему стремится выражение в скобке при → 0 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
= |
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
lim ( |
|
|
− |
|
) = [∞ − ∞] = | tg |
|
sin |
| = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
sin |
tg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
вычтем дроби |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
1 − cos |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
заменим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= lim |
|
= [ |
] = |на эквивалентные| = lim |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
sin |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
б/м функции |
|
|
|
|
|
→0 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= |сократим | = lim |
|
= 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
дробь |
|
→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 0.
10
Производная функции Пусть функция = ( ) определена в окрестности точки . Придадим приращение
∆ , тогда функция= ( ) получит приращение
∆ = ( + ∆ ) − ( ).
Составим отношение приращения функции к приращению аргумента ∆ и рассмотрим
∆
предел при ∆ → 0.
Определение. Производной функции = ( ) в точке называется предел отношений приращения функции к приращению аргумента, когда приращение
аргумента стремится к нулю, и обозначается ′( ) |
|
|
||||||
|
|
′( ) = lim |
∆ |
|
|
|
||
|
|
∆ |
|
|
||||
|
|
∆ →0 |
|
|
||||
|
|
или ′( ) = lim |
( + ∆ ) − ( ) |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
||||
|
|
∆ →0 |
|
∆ |
|
|
||
Определение. Если функция = ( ) имеет производную |
′( ) в точке , т.е. |
|||||||
lim |
∆ |
, то эта функция называется дифференцируемой в точке. |
|
|
||||
|
|
|
||||||
∆ →0 |
∆ |
|
|
|
|
|
||
Определение. Функция = ( ) дифференцируема на отрезке |
[ , ], если она |
|||||||
дифференцируема в каждой внутренней точке отрезка [ , ]. |
|
|
||||||
Пример. Найти производную функции = 2. |
|
|
Решение. Найдем приращение функции
∆ = ( + ∆ ) − ( ) = ( + ∆ )2 − 2 =
=2 + 2∆ ∙ + (∆ )2 − 2 = 2∆ ∙ + (∆ )2
ирассмотрим предел отношений приращения функции к приращению аргумента, когда приращение аргумента стремится к нулю:
′( ) |
|
|
∆ |
|
|
2∆ ∙ + (∆ )2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= lim |
|
= lim |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
∆ |
|
|
∆ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
∆ →0 |
∆ →0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim (2 + ∆ ) = 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∆ →0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: ( 2)′ = 2 . |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
Таблица производных основных |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
элементарных функций |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
1 |
|
|
|
(c)′ = 0 |
|
10 |
(ch( ))′ |
= sh( ) |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
2 |
|
|
|
(xn )′ = n ∙ xn−1 |
|
|
11 |
(th( ))′ = |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
ch2( ) |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
3 |
|
|
|
(sin )′ = cos |
|
|
12 |
(cth( ))′ |
= |
|
|
|
−1 |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
sh2( ) |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
4 |
|
|
|
(cos )′ = −sin |
|
|
13 |
(log )′ = |
log |
= |
|
1 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
ln |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
5 |
|
|
|
(tgx) |
′ |
1 |
|
|
|
14 |
(ln ) |
′ |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
= cos2x |
|
|
= |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|