7005
.pdfЗадача 14. Вычислить ctgxdx .
Решение. ctgxdx = |
cosx |
dx = |
d (sin x) |
= |
dt |
= ln |
|
t |
|
C = |
|
|
|
||||||||||
sin x |
sin x |
t |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ln sin x C .
Ответ. ln sin x C .
Для сведения, покажем, как выглядит график функции y ln sin x . Зелѐным цветом изображѐн график sin x , синим ln sin x . Вертикальные асимптоты x k .
Задача 15. |
Вычислить интеграл |
|
|
cos x |
|
dx . |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||
1 sin 2 x |
|
|
||||||||||||||||
Решение. |
|
cos x |
|
dx = |
d (sin x) |
= |
|
|
dt |
|
|
= arctg(t) C |
= |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
1 sin |
2 |
|
1 sin |
2 |
x |
1 |
t |
2 |
|
|||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
arctg(sin x) C . |
|
Ответ. arctg(sin x) C . |
|
|
|
|
Домашнее задание.
1.Вычислить интеграл cosx esin x dx . Ответ. esin x C .
2.Вычислить интеграл 3x2ex3 dx . Ответ. e x3 C .
|
Вычислить интеграл |
x 2 dx |
|
1 |
arctg(x3 ) C . |
|||||
3. |
|
. |
Ответ. |
|
||||||
x6 1 |
3 |
|||||||||
4. |
Вычислить интеграл tgxdx . |
Ответ. |
ln |
|
cosx |
|
C . |
|||
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
11
ПРАКТИКА № 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Задача 1. Вычислить xe x2 dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. xe x2 dx = |
1 |
ex2 2xdx = |
1 |
|
|
ex 2 d (x2 ) = |
|
1 |
|
et dt = |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1 |
|
|
et C = |
1 |
ex2 |
|
C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Ответ. |
1 |
ex2 |
|
C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Задача 2. Вычислить x cos(x2 )dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. x cos(x2 )dx |
= |
1 |
|
cos(x2 )(2xdx) |
= |
|
1 |
cos(x2 )d (x2 ) = |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
= |
1 |
|
costdt = |
1 |
sin t C |
= |
|
1 |
sin(x2 ) C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ответ. |
|
|
1 |
|
sin(x2 ) C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Задача 3. Вычислить |
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Решение. |
|
|
|
x3 |
|
dx = |
|
1 |
|
|
|
|
4x3 |
|
dx = |
|
1 |
|
|
|
|
d (x4 ) |
|
= |
1 |
|
|
|
dt |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 x8 |
|
|
|
1 x8 |
|
|
1 (x4 )2 |
|
|
1 t 2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
= |
1 |
arcsin(t) C = |
1 |
arcsin(x4 ) C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Ответ. |
|
1 |
arcsin(x4 ) C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задача 4. Вычислить |
|
|
|
|
|
x9 |
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x5 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Если сразу подвести под знак дифференциала то, что есть в числителе, то будет d (x10 ) , но тогда в знаменателе получится
12
выражение x 1 . чтобы не происходило такого усложнения и не
появились вложенные квадратные корни, надо подводить не весь числитель, а отделить тот множитель, который нам удобнее, чтобы
потом всѐ выражалось через x5 .
|
|
x9 |
dx = |
x5 x 4 |
dx = |
|
1 |
|
x5 |
(5x4 dx) |
= |
1 |
|
x5 d (x5 ) |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
x5 1 |
|
|
x5 1 |
|
|
|
x5 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x5 1 |
||||||||
и теперь, после замены t x5 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
t |
|||||||||||||||
, получится |
|
|
|
|
|
dt . |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
5 |
|
t 1 |
Далее, сделаем преобразование, котрое позволит оставить только однотипные корни:
1 |
|
|
|
t |
dt = |
1 |
|
|
t 1 1 |
dt = |
1 |
|
t |
1 |
|
dt |
1 |
|
|
1 |
|
dt = |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
5 |
|
|
|
t 1 |
|
|
5 |
|
|
|
|
t 1 |
|
|
5 |
|
|
t 1 |
5 |
|
|
t 1 |
|
|
||||||||||
1 |
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
1 |
|
t 1 12 dt |
1 |
t 1 12 dt |
|||||||||||||||||||
|
t 1dt |
|
|
dt = |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
5 |
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
t 1 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
далее уже с помощью обычных действий со степенными функциями:
|
1 |
|
1 |
|
t 1 32 |
1 |
|
1 |
|
|
t 1 12 C = |
2 |
t 1 32 |
|
2 |
t 1 12 C . |
|
||||||||||||||||||||||||
5 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15 |
|
5 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
После обратной замены получаем ответ, при этом также заодно |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
обратно меняем дробные степени на корни. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Ответ. |
|
|
|
x5 |
1 |
x5 1 C . |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Задача 5. |
Вычислить |
|
cos 3x |
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 3x |
|
|
|
|
|
|
||||||||
Решение. |
|
|
cos 3x |
|
dx = |
|
sin 3x 14 cos3xdx = |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
= |
|
|
1 |
sin 3x 14 |
(3cos3xdx) = |
1 |
sin 3x 14 d (sin 3x) = |
1 |
t 14 dt |
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
3 |
|
||||||||
|
1 |
|
|
1 |
t 34 C = |
|
4 |
t 34 C |
= |
4 |
sin 3x 34 C . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13
Ответ. 94 4sin 3x 3 C .
Задача 6. Вычислить |
|
|
2x 4 |
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
x |
2 |
4x 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Решение. Заметим, что в числителе производная того выражения, |
|||||||||||||||||||||||
которое есть в знаменателе. Тогда |
|
|
|
|
2x 4 |
dx |
= |
d (x 2 4x 8) |
|
||||||||||||||
|
x |
2 |
4x 8 |
|
x |
2 |
4x 8 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= |
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
= ln |
|
t |
|
C = ln |
x2 4x 8 |
C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
t |
|
|
|
|
t x2 |
4x 8 для |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Здесь |
фактически мы |
применили |
замену |
упрощения выражения. Кстати, выделение полного квадрата в знаменателе это здесь был бы тупиковый путь, ведь в числителе не
1
константа а многочлен, то есть не удалось бы свести к виду t 2 a 2 .
Ответ. ln x2 4x 8 C .
x 1
Задача 7. Вычислить x2 4x 8 dx .
Решение. Здесь, в отличие от прошлой задачи, в числителе уже произвольный многочлен, не соответствующий производной от знаменателя. Тем не менее, можно путѐм арифметических операций получить там дифференциал знаменателя:
Домножим и поделим на 2, чтобы исправился коэффициент при x :
|
x 1 |
1 |
|
2x 2 |
||
|
dx = |
|
|
dx |
||
x2 4x 8 |
2 |
x2 4x 8 |
Теперь осталось прибавить и отнять 2, и будет получено 2x 4 :
1 |
|
|
|
|
2x 2 |
1 |
|
|
(2x 4) 2 |
|||||||||
|
|
|
|
dx = |
|
|
|
|
|
|
|
dx = |
||||||
2 |
x2 4x 8 |
2 |
x2 4x 8 |
|||||||||||||||
|
|
1 |
|
2x 4 |
1 |
|
2 |
|
|
|||||||||
= |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
dx . |
|||||||
2 |
x2 4x 8 |
2 |
x2 4x 8 |
14
В первом слагаемом делается ровно то же самое, что в прошлой задаче, а во втором - выделить полный квадрат, и в итоге сводится к арктангенсу:
|
1 |
|
|
d (x2 4x 8) |
dx |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
dx = |
|||||||||||||||||||
2 |
|
|
x |
2 |
|
4x 8 |
(x 2) |
2 |
|
2 |
2 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
2 |
|
4x 8 |
|
|
1 |
|
|
|
|
x 2 |
|
C . |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
ln |
x |
|
|
|
|
arctg |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
x 2 |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
4x 8 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
C . |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Ответ. |
|
|
|
ln |
x |
|
|
|
|
|
arctg |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
x |
|
|
|
|
2 |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Задача 8. Вычислить |
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
1 x 2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Несмотря на то, что интеграл похож на
1
1 x2 dx , но, тем
не менее, в числителе есть переменная x , поэтому это не табличный интеграл, и ответ здесь вовсе не арксинус. Заметим, что в числителе 1- я степень, а под корнем в знаменателе 2-я. Домножим и поделим так, чтобы в числителе оказалось то выражение, которое под корнем в знаменателе.
|
|
x |
|
|
1 |
|
|
2x |
|
|
|
1 |
|
d (1 x 2 ) |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
dx |
= |
|
|
|
|
|
|
dx |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
1 x 2 |
|
|
|
1 x2 |
|
|
|
1 x 2 |
|
|
|
||||||||||||||||||
после замены переменной, это можно переписать так: |
dt |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
2 t |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
а значит, |
|
|
t C и после обратной замены: |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ответ. |
1 x2 C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Задача 9. Вычислить |
|
|
|
|
dx |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
9x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18 x 5 |
|
|
|
15
Решение. |
|
dx |
|
|
= |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
9x 2 |
|
18 x 5 |
|
( 9x2 |
18x 9) 4 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
dx |
|
|
= |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
. |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
4 |
9(x2 2x 1) |
|
|
22 32 (x 1)2 |
2 |
2 (3x 3)2 |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Для того, чтобы применить формулу, |
|
1 |
|
|
|
|
dx arcsin |
|
x |
C |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
a |
||||||||||||||||||||||
a 2 x 2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
нужно обозначить t 3x 3. Но сначала сделаем так, чтобы и в числителе оказался не просто dx а d(3x 3) :
|
|
|
dx |
|
|
= |
1 |
|
|
|
|
3dx |
|
|
|
= |
1 |
|
|
d (3x 3) |
|
. |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
22 (3x 3)2 |
|
|
3 |
|
|
|
22 (3x 3)2 |
3 |
|
22 (3x 3)2 |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
t |
|
C . |
|||||
Теперь интеграл имеет вид |
|
|
|
|
|
|
|
|
, и равен |
|
arcsin |
|
|
||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22 t 2 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
2 |
|
|
||||||||
После обратной замены получаем ответ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
3x 3 |
C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Ответ. |
|
arcsin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Задачи по теме «Интегрирование по частям» |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
Вспомнить формулу uv dx uv vu dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
Задача 10. |
Вычислить xe3x dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Пусть u x , так надо, чтобы понизилась степень на следующем шаге. Составим таблицу:
u x |
|
v |
1 |
e3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
u 1 |
|
v e3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Тогда xe3x dx = |
1 |
xe3x |
1 |
|
e3x dx |
= |
1 |
xe3x |
1 |
e3x C . |
|||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
3 |
|
|
3 |
|
9 |
|
||||
Ответ. |
1 |
xe3x |
1 |
e3x C . |
|
|
|
|
|
|
|||||||
3 |
9 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16
Домашние задачи. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
1. |
|
|
|
|
x3 |
|
|
dx |
Ответ. |
1 |
|
arctg(x4 ) C . Указание. См. задачу № 3. |
||||||||||||||||||||||||||
1 |
x |
8 |
4 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
Ответ. |
|
|
ln( x |
|
9) |
|
arctg |
|
C . |
|
|
||||||||||||||||
|
|
2 |
9 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
3 |
|
|
|
||||||
Указание. См. задачу № 7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
. Ответ. |
1 |
ln |
|
3x 3 |
|
C . Указание. См. задачу № 9. |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
9x2 18x 9 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
ПРАКТИКА № 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Задача 1. Вычислить интеграл x cos5xdx . |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
u x |
|
|
|
v |
1 |
sin 5x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u 1 |
|
v cos5x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
x cos5xdx = |
|
1 |
x sin 5x |
1 |
|
sin 5xdx = |
1 |
x sin 5x |
1 |
cos5x C . |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
25 |
Задача 2. Вычислить интеграл x2 e x dx .
Решение. Так как степенная функция 2-й степени, то эта задача
решается в 2 шага. На первом шаге, обозначаем u |
x 2 , v e x . |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
u |
x 2 |
|
|
v |
e x |
|
|
|
|
|
|
|||
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
2x |
|
|
v |
e |
x |
|
|
|
|
|
|
||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тогда |
|
|
x2 e x dx = x2ex 2 xex dx . |
|
|
|||||||||
На 2-м шаге, обозначим u |
2 |
x , v |
|
ex . |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
u2 |
x |
|
|
v2 |
e x |
|
|
|
|
|
|
|||
u |
1 |
|
|
|
e |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
v2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17
В скобке происходит вычисление как бы для нового примера, выполним это вложенное действие:
x2ex 2 xex dx = x2ex 2 xex ex dx = x 2 e x 2 xe x e x C .
Итак, ответ: x2e x 2xex 2e x C .
Задача 3. Вычислить интеграл arcsin xdx
Решение. Пусть u arcsinx , второго множителя нет, но мы формально можем считать, что он есть, только равен 1. Итак, v 1. Построим таблицу:
u arcsinx |
|
|
v x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
u |
1 |
|
|
|
|
|
|
v 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Тогда arcsin xdx = |
x arcsin x |
|
|
|
x |
dx = |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
1 x2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
1 2x |
|
|
|
|
|
1 |
|
d (1 x 2 ) |
|
||||||||||||||||||
x arcsinx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx = x arcsinx |
|
|
|
|
= |
|||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
1 x2 |
|
1 x 2 |
|||||||||||||||||||||||||
x arcsinx |
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
= |
x arcsinx |
|
t C . |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Ответ: x arcsinx |
1 x2 C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Задача 4. |
Вычислить интеграл arctgxdx |
|
Производная арктангенса это рациональная дробь. И это мы используем, обозначая еѐ u при интегрировании по частям:
u arctgx |
|
v x |
|
|
|
|
|
|
||
u |
1 |
|
|
v 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Тогда: |
arctgxdx = |
xarctgx |
|
x |
|
dx . |
||||
|
2 |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
Второе слагаемое далее уже решается подведением под знак dx.
18
xarctgx |
|
|
|
|
|
x |
dx = |
xarctgx |
1 |
|
|
|
2xdx |
|
= |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
x |
|
1 |
|||||
xarctgx |
1 |
|
|
|
|
d (x 2 1) |
|
= xarctgx |
|
1 |
|
dt |
|
= |
|||||||||
2 |
|
|
|
|
x 2 1 |
2 |
t |
||||||||||||||||
xarctgx |
|
1 |
ln( x2 |
1) C . Знак модуля даже не нужен, т.к. |
|||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 1 0 .
Задача 5. Вычислить интеграл xarctgxdx .
Решение. На этом примере вы увидите, что иногда полезно отступить от того, что мы, как правило, степенную функцию обозначали через u. Дело в том, что если так сделать, то при переходе от dv к v возникает целая новая задача, связанная с поиском интеграла от арктангенса. Напротив, если u arctgx , то его производная состоит только из
степенных, то есть происходит значительное упрощение. Конечно же здесь придѐтся смириться с тем что v x усложняется, растѐт его
степень, т.е. перейдѐт в v x 2 , но зато арктангенс упрощается очень
2
сильно. Итак, построим таблицу:
u arctgx |
|
|
v |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
1 |
|
|
|
v x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
xarctgxdx = |
|
x 2 |
arctgx |
1 |
|
|
|
x 2 |
|
|
dx |
= |
x 2 |
|
arctgx |
1 |
|
|
x 2 1 1 |
dx |
= |
|||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
2 |
|
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
2 |
1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
x 2 |
|
|
1 |
x arctgx |
C = |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
arctgx |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
= |
|
|
|
arctgx |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
2 |
|
2 |
|
|
x |
2 |
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
x2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
= |
|
|
|
|
arctgx |
|
|
|
C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19
|
Задача 6. Вычислить интеграл e x cos xdx |
|||||||||||||
|
Решение. |
|
Пусть I ex cosxdx . |
|||||||||||
. На первом шаге, обозначаем u e x , v cosx . |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
u |
e x |
|
|
v1 |
sin x |
|
|
|
|
|
|
|
||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u e x |
|
|
|
cosx |
|
|
|
|
|
|
|
|||
1 |
|
|
|
v1 |
|
|
|
|
|
|
ex sin xdx . |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
I |
|
|
ex cosxdx . = ex sin x |
||||||||||
|
На 2-м шаге, в том интеграле, который получился, обозначим |
|||||||||||||
аналогичным образом: u |
2 |
e x , v |
sin x . |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
u2 |
e x |
|
|
v2 |
|
cosx |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
u |
e x |
|
|
v2 |
|
sin x |
|
|
|
|
|
|
||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin xdx = |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
Получается |
I ex sin x ex |
||||||||||||
ex sin x ex cosx ex cosxdx |
= e x sin x e x cos x I . |
|||||||||||||
|
Из равенства I e x sin x e x cos x I можно выразить I : |
|||||||||||||
|
2I e x sin x e x cos x , |
I |
e x |
|
(sin x cos x) . |
|||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
Примечание. Интегралы вида e x cos xdx и ex sin xdx называются
«циклические интегралы», потому что они решаются таким способом: через 2 цикла вычисления получается сведение к исходному интегралу.
Ответ. |
e x cos xdx = |
e x |
(sin x cos x) . |
|
|||
|
2 |
|
|
Задача 7. Вычислить eax cosbx dx . |
|||
Решение. |
На первом шаге, |
|
20