АХТТ.Маг.Дрістер №1-30.2015 г. (1)
.doc[AlF3] 3 = 6,76.1015
[AlF4]- 4 = 3,39.1018
[AlF5]2- 5 = 1,58.1020
[AlF6]3- 6 = 4,79.1020
α, % α1 α2 α3 α4 α5 α6 -lg[F-] а |
α, % -lg[F-] α1 α2 α3 α4 α5 α6 б |
26-сурет. p[F-]-дан комплекс түзілу дәрежесінің тәуелділік қисықтары
а – лиганд протондалуын ескерусіз комплекс түзілу дәрежесін есептеу;
б – рН = 1 мәнінде лиганд протондалуын ескере отырып комплекс түзілу дәрежесін есептеу.
[AlF6]3- комплекстерінің түзілу дәрежесі қышқыл ортада фторид-иондарының протондалуынан 70%-дан 43%-ға дейін төмендейді.
27-28 - Дәрістер. Талдаудың жағдайлары мен бағытын анықтау мақсатымен тотығу-тотықсызданушы процесстрді талдау.
Редокс жұп компоненттері мольдік үлестерінің потенциалға тәуелділігінің қисығы түрінде редокс тепе-теңдіктің графикалық нұсқасын береміз.
Нернст теңдеуін жазамыз:
(7)
Бұдан ; (8)
С = COx + CRed екеніне көңіл бөлеміз
Бұдан:
CRed = C - COx (9)
(9) теңдеуін (8) теңдеуіне қоямыз:
,
Мұнда q – тотыққан форманың мольдік үлесі.
Бұл теңдеуді түрлендіреміз:
COx = Cq - COxq , COx (1+q) = Cq
Алым мен бөлімді q-ға бөлеміз:
(10)
(8) теңдеуден шығатыны:
(11)
q мәнін (10) теңдеуге қоямыз:
(12)
Редокс жұптың тотықсызданған формасы үшін де ұқсас жазуға болады:
Онда тотықсызданған форманың мольдік үлесі:
(13)
Екі мольдік үлестің қосындысы бірге тең: XOx + XRed = 1
Е = Е0 болғанда XOx = XRed = 0,5;
Е > Е0 болғанда XOx > XRed;
Е < Е0 болғанда XRed > XOx.
Редокс жұптың компоненттерінің мольдік үлесінің потенциалға тәуелділік графигін келесі тотығу-тотықсыздану реакциясы үшін есептейміз және тұрғызамыз:
5Fe2+ + MnO4- + 8H+ 5Fe3+ + Mn2+ + 4H2O
Fe2+ -e → Fe3+
MnO4- + 8H+ + 5e → Mn2+ + 4H2O
Бірінші редокс жұптың тотықтырғышы мен тотықсыздандырғышы үшін 0,6-дан 1,0 В дейін, екінші редокс жұп үшін - 1,0-ден 1,8 В дейін потенциал аймақтарында есептеулер жүргізілген. MnO4-/Mn2+ редокс жұбы үшін есептеулер рН = 2 болғанда жүргізіледі.
Xox,
red Fe3+ Fe2+ MnO4- Mn2+ E, B E0I E0I |
27-сурет. Тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыштың мольдік үлесінің ерітінді потенциалына тәуелділігі
Алынған қисықтарды талдау - XOx = XRed = 0,5 теңдігінде бірінші редокс жұп Fe3+/Fe2+ үшін потенциал осы жұптың стандартты потенциалына 0,77 В тең, екінші MnO4-/Mn2+ редокс жұбы үшін - потенциал формальды потенциал + 1,32 В тең.
,
мұнда Е01 - формальды потенциал
рН = 2 болғанда
Неғұрлым рН төмен болса, соғұрлым MnO4-/Mn2+ жұбының формальды потенциалы жоғары, екі редокс жұптың тотығу-тотықсыздану потенциалдарының айырмашылығы жоғары.