sarf
.pdf
www.arabic.uz
? # билан V ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, ? # ни азф илдик
.^6"бўлди.
" D аслида +" D эди, ? # га касра о ир деб, ? # нинг касрасини азфилдик " D бўлди. Икки ? нинг ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, биринчи ? ни азф илдик " D бўлди.
.оида: Маълум феъли музореъни маж+ул илиш учун охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни заммаиламиз.
: " ни маж ул илмо чи бўлсак, аслига айтарамиз аслида :# "6 эди, охиридан олдинги арфни аракатини фат а иламиз 6: " бўлади ва арфи музореъатни замма иламиз : " 6 бўлади. ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? ни (алиф)га алб илдик 9" 6 бўлди.
|
|
: ^63 t " r1 +I _Z E6"+ |
( %+ |
|
|
|
|
|||
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
|
4$6" |
|
|
|
|
отилади эр |
.^" 6 |
|
. |
" 6 |
|
|
9 " 6 |
|
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
||||||
отилади аёл |
" 6 |
|
. |
" 6D |
|
|
9" 6D |
|
o[I p6" |
N g h |
|
|
|
|
|
||||||
отиласан эр |
.^" 6D |
|
. |
" 6D |
|
|
9 " 6D |
|
m n6" N i j6" |
|
|
|
|
|
|
||||||
отиласан аёл |
" 6D |
|
. |
" 6D |
|
|
" 6D |
|
o[I p6" N i j6" |
|
|
|
|
|
|
||||||
Отиламан |
9 " 6I |
|
l4 K " k d 6" |
|
|
9 " ZF@ |
|
k d 6" |
|
|
отиламиз |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.^ " 6 аслида .^#6 " 6 эди, ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни |
||||||||||
(алиф)га алб илдик .V ## " 6 |
бўлди. (алиф) |
билан |
V нинг ўртасида |
|||||||
ижтимоий сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик .^ " 6 бўлди.
" 6D аслида u+ " #6D эди, ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни
(алиф)га алб илдик # " 6D |
бўлди. (алиф) |
билан ? # нинг ўртасида |
|||||
ижтимоий сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик " 6D бўлди. |
|||||||
|
|
|
( / ) |
|
|
|
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
71
|
|
|
|
|
www.arabic.uz |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отувчи эр |
.^"6 Z |
. " Z |
•2 Z |
|
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отувчи аёл |
z " Z |
. " Z |
'q " Z |
|
o[Ip6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2• Z аслида :#" Z эди, ? # га замма о ир деб,? # |
нинг заммасини азф |
||||||
илдик " Z бўлди. ? билан танвин12 ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, ? ни азф илдик •2 Z бўлди.
.^#6" Z аслида .^#6" Z эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини ма облидаги " га бердик ва унинг аракатини азф илдик .^# 6" Z бўлди.
? билан V ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, ? # |
ни азф илдик |
|||||
.^6" Z бўлди. |
|
|
|
|
|
|
|
|
5^6%4$" ) |
|
|
|
|
|
K,& |
q +14\D |
$4 6" |
|
|
|
отилувчи эр |
.^‡" " |
. [" " |
‹:" " |
|
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилувчи аёл |
z [" " |
. [" " |
q'[" " |
|
o[Ip6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.оида: калиманинг охирида V билан ? # бирга келиб аввалгиси сукунли иккинчиси +аракатли бўлса V ни ? га алб илиб, икки ? #
нинг ўртасида шарти ид-ом мавжуд бўлди деб ид-ом илинади.
‹:" " аслида a^6" " эди, V билан ? бир калимада жамъ бўлди аввалгиси сукунли иккинчиси аракатли деб, V ни ? # га алб илдик :# 6" " бўлди. Икки ? нинг ўртасида шарти ид ом мавжуд бўлди деб ид ом иламиз ‹:6" " бўлади. ўзидан олдинги арфнинг аракатини касра бўлишинио лайди деб, ма облига касра бердик ‹:" " бўлди.
Феъли жа+д
Феъли жа днинг маълумини феъли музореънинг маълумидан, маж улини маж улидан олиб олдига ми жа дни келтирамиз. Бу # ми жа д охири со феълларнинг охирини жазм - сукун, охири иллатли бўлган
12 Танвин бу сукунлик нун деганидир. Шунинг учун йо билан сукунлик нун ўртасида ижтимои сокинайн бўлди.
72
www.arabic.uz
- но ис феълларни охирини эса азф илади ва феъли жа д маънода феъли мозийнинг инкори бўлади.
Масалан: : " дан жа д феъли ясаш учун аслига айтарамиз :# " 6 эди, олдига ми жа дни келтирамиз 2+ бўлди.
: "^F % " r1 I-& ( %+
|
K , & |
|
|
q +14\ D |
4$6" |
|
|
|
отмади эр |
^" 6 |
|
" |
2+ |
|
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмади аёл |
" |
|
" D |
2+ D |
|
o[I p6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
отмадинг эр |
^" D6 |
|
" D |
2 D+ |
|
m n6" N i j6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
отмадинг аёл |
" D |
|
" D |
:" D |
o[I p6" N i j6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмадим |
2+ I |
|
k d 6" |
2 Z+ @ |
|
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмадик |
|
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.оида: иллатли +арфнинг +аракати олдидаги со- +арфнинг +аракатидан бош ача бўлса, иллатли +арф +аракати со- +арфга кўчирилади.
^6" аслида ^6 " эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини ма облидаги " га бердик ва унинг аракатини азф илдик ^ 6" бўлди. ? билан V ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, ? ни азф илдик
^6"бўлди.
: " D аслида :+ " D эди, ? га касра о ир деб, ? # нинг касрани азфилдик : " D бўлди. Икки ? # нинг ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, биринчи ? ни азф илдик : " D бўлди.
.оида: Феъли жа+днинг маълумини маж+ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
2 ##+ ## ни маж ул илмо чи бўлсак, охиридан олдинги арфниаракатини фат а иламиз 2 # # бўлади ва арфи музореъатни заммаиламиз 2 6 бўлади.
: ^63 t " r1 +I-& ( %+
73
www.arabic.uz
|
K ,& |
|
|
q +14\D |
|
|
4$6" |
|
|
|
отилмади эр |
^ " 6 |
|
|
" 6 |
|
|
2 6 |
|
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмади аёл |
" 6 |
|
|
" 6D |
|
|
2 D6 |
|
o[I p6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмадинг эр |
^ " 6D |
|
|
" 6D |
|
|
2 6D |
|
m n6" N i j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
отилмадинг аёл |
" 6D |
|
|
" 6D |
|
|
:" 6D |
o[I p6" N i j6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
отилмадим |
2 6I |
|
k d 6" |
|
2 Z@F |
|
k d 6" |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмадик |
|
|
|
l4 |
K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
^ " 6 аслида ^6 " 6 эди, ? мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни |
||||||||||
(алиф)га алб илдик V # " 6 # |
бўлди. (алиф) |
билан V |
нинг ўртасида |
|||||||
ижтимоий сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик ^ " 6 бўлди. |
|
|||||||||
: " 6D аслида :+ " 6D эди, ? мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни (алиф)га алб илдик a # " 6D # бўлди. (алиф) билан ? # нинг ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик : " 6D бўлди.
Феъли нафий
Феъли нафийнинг маълумини феъли музореънинг маълумидан, маж улини маж улидан олиб олдига = и нафийни келтирамиз ва феъли нафий маънода феъли музореънинг инкори бўлади.
: "^F % " r1 +I :$I ( %+
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
отмайди эр |
.^" 6 |
= |
. |
" |
= |
: " = |
m n6" N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмайди аёл |
u " |
= |
. |
" D |
= |
: " D = |
o[I p6" N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
отмайсан эр |
.^" D6 = |
." D = |
: " D = |
m n6" N i j6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
отмайсан аёл |
u " D = |
." D = |
u" D = |
o[I p6" N i j6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
отмайман |
: " I = |
k d 6" |
|
: " Z@ = |
k d 6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
отмаймиз |
|
|
l4 K " |
|
|
||
|
|
|
|
|
|||
74
www.arabic.uz
.оида: Феъли нафийни маълумини маж+ул илиш учун охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
:# " = ни маж ул илмо чи бўлсак, аслига айтарамиз 6:# " = эди, охиридан олдинги арфни аракатини фат а иламиз 6:# " = бўлади ва : " 6 = бўлади. ? мута аррик ма обли
мафту деб, ? ни (алиф)га алб илдик 9 " 6 = бўлди.
: ^63 t " r1 +I :$I ( %+
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
отилмайди эр |
.^" 6 = |
." 6 = |
|
9 " 6 = |
m n6" N g h |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмайди аёл |
" 6 |
= |
." 6D = |
|
9 " 6D |
= |
o[I p6" N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
отилмайсан эр |
.^" 6D = |
." 6D = |
|
9 " 6D = |
m n6" N i j"6 |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмайсан аёл |
" 6D |
= |
." 6D = |
|
" 6D |
= |
o[I p6" N i j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмайман |
9 " 6I |
= |
k d 6" |
|
9 " ZF@ |
= |
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмаймиз |
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Амри +озир |
|
|
|
|
|
|
|
Амр ясаш |
|
|
|
|
Амр озир феъли музореънинг олтита мухотоб сий асидан икки йўл билан ясалади.
Биринчи йўл: музореъ феълининг охирига араймиз агар со арф бўлса сукун иламиз ( + E# D6-+ # 8 ), агар тасния ёки жамъи музакар ёки
мухотаба муфради муаннас зоида нунлари бўлса олиб ташлаймиз ( + 8
:+ + 8 ^6 + 8 u+ + E D . ^6 + E D .+ ED ), агар жамъи муаннас нуни яъни нуни
нисва бўлса ўз олида олдирилади "аззамаиру ла ту+зафу вала татабаддалу"-" замирлар олиб ташланмайди ам ўзгартирилмайди ам" деган оидага биноан. ( + 8 A + E D ), ёки агар калиманинг охири иллатли
арф бўлса ам олиб ташлаймиз ( 6 F A ^6/ D 2 Z+ – : " D ).
Иккинчи йўл билан арфи музореъатни ( u#D@ ) олиб ташлаймиз ва сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u##/ ни баробарига
75
www.arabic.uz
араймиз яъни, (F %4‚O$ нинг u#/ нини баробарига араймиз, заммалик бўлса калиманинг бошига заммалик амзани келтирамиз ( A Q6 S#D 67IF – 671D Q6 #RF ), агар фат алик ёки касралик бўлса калиманинг бошига касраликамзани келтирамиз (K,) – K6 , D + 8 – 6 + ED).
Бу сулосий мужарраднинг олти бобида амр ясашни умумий оидаси.
8 + "@
|
K,& |
q +14\D |
$4 6" |
|
От сен эр |
^"6Z |
"Z |
2+ Z |
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
От сен аёл |
"Z |
"Z |
:"Z |
o[Ip6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+2Z ни :" D дан аслига айтариб 6:#" D дан икки йўл билан амр оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик арфи иллат-касал арф экан азф илдик +2 D бўлди.
Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик +2Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик касралик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик 2+ Z бўлди.
"Z ни . " D дан икки йўл билан амр оламиз:
Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик зоида тасния нуни экан азф илдик " D бўлди.
Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик "Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик касралик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик "Z бўлди.
^#6"Z ни .^#6" D дан аслига айтариб .^#6" D дан икки йўл билан амр оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик зоида музаккар жамъи нуни экан азф илдик ^#6" D бўлди. Иккинчи йўл билан арфи
музореъатни азф илдик ^#6"Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик касралик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик ^6"Z бўлди. ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини ма облидаги #" га бердик ва унинг аракатини азф
76
www.arabic.uz
илдик ^ 6" Z бўлди. ? # билан V ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, ?ни азф илдик ^6" Z бўлди.
: " Z ни u" D дан аслига айтариб u" D+ дан икки йўл билан амр оламиз:
Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик зоида муаннас муфрад нуни экан азф илдик : " D+ бўлди. Иккинчи йўл билан арфи музореъатни
азф илдик : " Z+ бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик касралик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик : " Z+ бўлди. ? # га касра о ир деб, ? # нинг касраниазф илдик :# " Z бўлди. Икки ? # нинг ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, биринчи ? ни азф илдик : " Z бўлди.
" Z ни " D дан икки йўл билан амр оламиз:
Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик жамъи нуни нисва - мухотаба жамъи муаннас нуни экан "аззамаиру ла ту+зафу вала татабаддалу"-" замирлар олиб ташланмайди ам ўзгартирилмайди ам" деган оидага амал илиб, ўз олида олдирдик.
Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик ## " Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига
арадик касралик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик u " Z бўлди.
Амри -оиб
Амри оибни феъли музореъни маълумининг олтита оиб ва икки мутакаллим се аларидан олиб олдига "ломи амр"ни келтирамиз ва бу "ломи амр" музореъ феълнинг охирини жазм - сукун, охири иллатли бўлган - но ис феълларни охирини эса азф илади.
: "^F % " r1 I N g h " @+
|
K , & |
q +14\ D |
4$6" |
|
|
отсин эр |
^6" |
" |
2+ |
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отсин аёл |
" |
" |
2+ |
o[Ip6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отайин |
2+ 1 |
l4 K " k d 6" |
2 Z+ ƒB |
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
отайлик |
|
|
|
|
|
77
www.arabic.uz
.оида: амри -оибнинг маълумини маж+ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
2+ ## |
ни маж ул илмо чи бўлсак, |
охиридан |
олдинги арфни |
||||||
аракатини фат а иламиз 2 ## бўлади ва |
арфи музореъатни |
замма |
|||||||
иламиз 2 6 |
бўлади. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: ^63 t " r1 I N g h " @+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
K , & |
q +14\ D |
4$6" |
|
|
|
|
отилсен эр |
|
^ " 6 |
" 6 |
2 6 |
|
m n6" |
N i j |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилсен аёл |
|
" 6 |
" 6 |
:" 6 |
|
o[I p6" |
N i j |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилсин эр |
|
^ " 6 |
" 6 |
2 6 |
|
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилсин аёл |
|
" 6 |
" 6 |
2 6 |
|
o[I p6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилайин |
|
|
2 1 6 |
l4 K " k d 6" |
2 Z‚ƒ |
|
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилайлик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Феъли на+и |
|
|
|
|
|
Феъли на ининг маълумини феъли музореънинг маълумидан, |
|||||||||
маж улини маж улидан олиб олдига = и на ийяни келтирамиз. Бу |
|
|
|||||||
=и на ийя охири со феълларнинг охирини жазм-сукун, охири
иллатли бўлган-но ис феълларни охирини эса азф илади ва феъли на и маънода амри озир ва амри оибларнинг инкори бўлади.
: "^F % " r1 I :3O I ( %+
|
K , & |
|
q +14\ D |
4$6" |
|
|
отмасен эр |
^" D6 |
= |
" D = |
2 D+ |
= |
m n6" N i j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
отмасен аёл |
u " D = |
" D = |
: " D = |
o[I p6" N i j6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмасин эр |
^"6 |
= |
" = |
2+ |
= |
m n6" N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмасин аёл |
u " |
= |
" D = |
2 D+ |
= |
o[I p6" N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отмайин |
2+ I = |
|
l4 K " k d 6" |
2 Z @+ |
= |
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
отмайлик |
|
|
|
|
|
|
78
www.arabic.uz
.оида: феъли на+ининг маълумини маж+ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
2+ ##D = ни маж ул илмо чи бўлсак, охиридан олдинги арфни
аракатини фат а иламиз 2 ##D = |
бўлади ва арфи музореъатни замма |
||||||
иламиз 2 6D = бўлади. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: ^63t" r1 +I :+3I (+ % |
|
|
||
|
|
K,& |
|
q +14\D |
|
$4 6" |
|
Отилма сен эр |
|
^" D6 = |
|
" D6 = |
|
2 D6 = |
m n6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Отилма сен аёл |
|
" D6 = |
|
" 6D = |
|
:" 6D = |
o[Ip6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмасин эр |
|
^" 6 = |
|
" 6 = |
|
2 6 = |
m n6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмасин аёл |
|
" 6 = |
|
" 6D = |
|
2 6D = |
o[Ip6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмайин |
|
2 6I = |
|
kd 6" |
|
2ZF@ = |
kd 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
отилмайлик |
|
|
|
l4 K" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Исми замон ва макон
Музореъ феълини "айни" касралик (##F %4$ бобларида яъни сулосий мужарраднинг биринчи бобининг са и , музоъаф, ажваф амда "мисол" ишти о ларида исми замон ва макон (' %4$" вазнида ясалади.
М: 0## t" A 0##6 t утирадиган жой ёки утириш ва ти. Сулосий мужарраднинг барча бобларида ва биринчи бобининг но ис, лафиф ва мултавий ишти о ларида (' %4$" вазнида ясалади.
М: :" A 2„ " – каби.
. d"V . " + )
|
K,& |
q +14\D |
$4 |
6" |
Отадиган жой ва ва т |
•2 " |
. " " |
2„ " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2„ " аслида :#" " эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азфилдик " " бўлди. ? # сукунли ма обли мафту деб, ? # ни алифга алб
79
www.arabic.uz
илдик .4# " " бўлди. Алиф билан танвин ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, алифни азф илдик „2 " бўлди.
•2 " аслида 6: " " эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азфилдик :" " бўлди. " нинг касраси ? # га далолат илгани учун ? # дан бе ожат бўлинди деб ? ни азф илдик ва азф илинган ? дан эваз деб,
"га танвин бердик 2 "• бўлди.
Исми олат
Бир ишни бажаришда ишлатиладиган урол ва асбоб номи "исми олат" дейилади. Исми олат урол ёрдамида илинадиган мутаъаддий феъллар ва сулосий мужаррад феълларидангина ясалади. Исми олат кўпро уч хил вазнда келади: 5 %4' $" q %4' $" ( %4' $" .
e f )+
|
K , & |
|
q +14\ D |
4$6" |
|
отадиган асбоб |
2• " |
|
." " |
2„ " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 # "„ аслида :# " " эди, '(# %4$" вазнида. ? # га замма о ир деб, ? # нинг |
|||||
заммасини азф илдик " " |
бўлди. ? сукунли ма обли мафту деб, ? ни |
||||
алифга алб илдик 4.# " " бўлди. Алиф билан танвин ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, алифни азф илдик 2 "„ бўлди.
•2 " аслида 6: " " эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азфилдик : " " бўлди. Икки ? нинг ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб иккинчи ? ни азф илдик :# " " бўлди. # " нинг касраси ? # га далолатилгани учун ? # дан бе ожат бўлинди деб ? # ни азф илдик ва азфилинган ? дан эваз деб, " га танвин бердик •2 " бўлди.
( E4$D )+
|
K , t4 K6 |
K , & |
q +14\ D |
4$6" |
|
80